آیا ارتباطی مستقیم بین افزودن قند به نوشیدنی‌های بدون الکل و رشد تومور سرطانی وجود دارد؟ یافته‌های یک مطالعه‌ی جدید می‌تواند این سوال را حل کند.
محققان اذعان دارند که چاقی، خطر سرطان را افزایش می‌دهد. حتی برخی مطالعات معتقدند یک رابطه‌ی علت و معلولی بین این بیماری متابولیک و سرطان وجود دارد.
یک عامل مهم که منجر به چاقی می‌شود، دریافت بیش از حد قند از طریق مصرف مکرر غذاهای فرآوری شده و نوشابه‌های شکری است.
با این حال، تا کنون، تحقیقات محدودی در مورد اثرات قند بر رشد تومور (مستقل از چاقی) انجام شده است.
اکنون، تیمی از متخصصان کالج پزشکی Baylor در هوستون، TX و دانشکده‌ی پزشکی Weill Cornell در نیویورک، NY، با همکاران خود از سایر موسسات تحقیقاتی مشارکت کرده‌اند تا یک ارتباط واضح را بین نوشیدنی‌های شکری و تسریع رشد تومور در سرطان کولورکتال (روده بزرگ) شناسایی کنند.
نتایج این مطالعه‌ی جدید در مجله‌ی Science به چاپ رسیده است. تیم پژوهشی در این مطالعه، اثرات شربت ذرت با فروکتوز بالا را در مدل‌های موشی سرطان کولورکتال بررسی کرد.
این تیم، راه‌حل “۲۵ درصد شربت ذرت با فروکتوز بالا” را انتخاب کرد؛ زیرا این شربت نوعی شیرین‌کننده است که اغلب، تولیدکنندگان آن را به عنوان یکی از مواد اولیه‌ی نوشیدنی‌های بدون الکل معروف استفاده می‌کنند.
نویسنده‌ی مطالعه، Jihye Yun، استادیار ژنتیک انسانی و مولکولی در کالج پزشکی Baylor می‌گوید:
تعداد روزافزون مطالعات مشاهده‌ای، موجب آگاهی از ارتباط بین مصرف نوشیدنی‌های شکری، چاقی و خطر سرطان کولورکتال شده است.
او ادامه می‌دهد:
باور کنونی این است که شکر برای سلامت ما مضر است؛ زیرا مصرف بیش از حد آن منجر به چاقی می‌شود. ما می‌دانیم که چاقی خطر بسیاری از انواع سرطان‌ها، از جمله سرطان کولورکتال را افزایش می‌دهد؛ با این حال، مطمئن نبودیم که آیا ارتباطی مستقیم و سببی بین مصرف شکر و سرطان وجود دارد یا خیر.
قند موجود در روده و خون، باعث تغذیه‌ی تومورها می‌شود
با کار کردن روی مدل‌های موشی، دانشمندان نه تنها قصد تأیید ارتباط بین قندهای رژیم غذایی و پیشرفت تومور را داشتند، بلکه به یادگیری بیشتر در مورد مکانیزم این فرآیند پرداختند.
تیم پژوهشی، مطالعه را روی موش‌هایی با سرطان کولورکتال در مراحل اولیه انجام دادند. آن‌ها برای ایجاد سرطان، ژنی به نام “Apc” را حذف کردند. این ژن یک پروتئین با نام مشابه را رمزگذاری می‌کند و حذف آن، یک جهش را شبیه‌سازی می‌کند که خطر سرطان روده بزرگ را در انسان افزایش می‌دهد.
Yun می‌گوید:
Apc یک دروازه‌بان در سرطان کولورکتال است. حذف این پروتئین، مانند خارج کردن ترمز یک ماشین است. بدون این پروتئین، سلول‌های عادی روده، نه از رشد کردن متوقف می‌شوند و نه می‌میرند. در نتیجه، تومورهای مراحل ابتدایی شکل می‌گیرد که به آن‌ها “پولیپ” می‌گویند.
محققان اشاره می‌کنند که بیش از ۹۰ درصد مبتلایان به سرطان کولورکتال، دچار جهش در ژن Apc هستند.
در مرحله‌ی ابتدایی مطالعه، محققان به موش‌ها اجازه دادند تا نوشابه‌های شکری را به میزان دلخواه مصرف کنند. در نتیجه، این جوندگان در عرض یک ماه، دچار اضافه وزن زیادی شدند.
برای تعیین این که آیا شربت ذرت می‌تواند رشد سرطان را (مستقل از چاقی) تقویت کند یا خیر، تیم پژوهشی تصمیم گرفت نوشیدنی‌های شکری را از طریقی مورد مصرف موش‌ها قرار دهد که منجر به اضافه وزن آن‌ها نشود. بنابراین، محققان نوشیدنی‌های شکری را به صورت خوراکی از طریق سرنگ‌های خاصی، روزی یک وعده به مدت دو ماه، به موش‌ها خوراندند.
پس از این مداخله‌ی دوماهه، محققان مشاهده کردند که این جوندگان، دچار اضافه وزن زیادی نشدند؛ ولی نسبت به جوندگانی که فقط آب دریافت کرده بودند، تومورهای پیشرفته‌تر و بزرگ‌تری داشتند.
Yun اشاره می‌کند:
این نتایج نشان می‌دهد اگر حیوانات دارای تومورهای ابتدایی در روده (که ممکن است به طور شانسی در بسیاری از انسان‌های بزرگسال بدون هیچ علائمی ایجاد شود) حتی مقادیر نسبتا کمی از شربت ذرت با فروکتوز بالا را مصرف کنند، رشد تومور و پیشرفت آن (مستقل از چاقی) تقویت می‌شود.
او اقرار می‌کند:
تحقیقات بیشتری نیاز است تا این کشفیات را به انسان بسط دهیم.
اگرچه او ادامه می‌دهد:
با این حال، مطالعات ما در مدل‌های حیوانی نشان می‌دهد که مصرف مداوم نوشیدنی‌های شکری، باعث کوتاه شدن زمان پیشرفت سرطان می‌شود.
Yun می‌گوید:
حدود ۲۰ تا ۳۰ سال طول می‌کشد تا سرطان کولورکتال در انسان، از تومورهای خوش‌خیم مراحل ابتدایی به سرطان‌های مهاجم تبدیل شود.
فروکتوز باعث ارتقای عوارض جانبی گلوکز می‌شود
در مراحل بعدی مطالعه، تیم پژوهشی مکانیزم‌های بالقوه‌ای را بررسی کرد که از طریق آن، قند موجود در شربت ذرت باعث تسریع رشد تومور می‌شود.
ابتدا، دانشمندان دریافتند موش‌های دارای جهش Apc که روزانه مقادیر متوسطی از نوشیدنی‌های شکری را دریافت کرده بودند، دارای مقادیر زیادی فروکتوز و گلوکز در روده و جریان خون بودند.
محققان معتقدند این یافته‌ها نشان می‌دهد که تومورهای سرطانی توانایی جمع‌آوری و استفاده از این قندها را از راه‌های مختلف دارند.
سپس، دانشمندان از ابزارهای مخصوص و حساسی استفاده کردند تا سرنوشت این دو قند را در تومورهای سرطان کولون تعیین کنند. آن‌ها دریافتند فروکتوز در بدن تحت تغییراتی شیمیایی قرار می‌گیرد که باعث می‌شود اثرات تقویتی گلوکز بر روی تومورهای سرطانی افزایش یابد.
Yun یادداشت می‌کند:
بیشتر مطالعات گذشته، برای بررسی اثر قند بر حیوانات یا سلول‌ها، از گلوکز یا فروکتوز به تنهایی استفاده می‌کردند.
با این حال، او ادامه می‌دهد:
ما فکر می‌کنیم که این دستاورد، در واقع نشان نمی‌دهد که مردم چگونه از نوشیدنی‌های شکری استفاده می‌کنند؛ زیرا نه غذاها و نه نوشیدنی‌ها فقط گلوکز یا فقط فروکتوز ندارند. مواد غذایی دارای گلوکز و فروکتوز (به مقدار تقریبا مشابهی) هستند.
Yun می‌گوید:
یافته‌های ما نشان می‌دهد که نقش فروکتوز بر تومورهای سرطانی، افزایش نقش گلوکز در سنتز اسیدهای چرب است. به این ترتیب، وفور اسیدهای چرب باعث می‌شود سلول‌های سرطانی از آن‌ها برای ساخت غشای سلولی و مولکول‌های سیگنال‌دهنده، رشد و ایجاد التهاب استفاده کنند.
از مصرف نوشیدنی‌های شکری خودداری کنید
در مرحله‌ی نهایی مطالعه، دانشمندان موش‌هایی را طراحی کردند که از قبل دچار جهش Apc بودند؛ پس هم‌چنین دچار فقدان ژن‌هایی بودند که متابولیسم فروکتوز یا سنتز اسید چرب را تنظیم می‌کند.
این مطالعه نشان داد در هیچ یک از این گروه‌ها، تومورهای سرطانی با سرعتی افزوده رشد نمی‌کنند. این نتایج با موقعیت موش‌های دارای جهش Apc (مراحل قبلی مطالعه) مغایرت داشت.
نویسنده‌ی مطالعه، دکتر Lewis Cantley از کالج پزشکی Weill Cornell یادداشت می‌کند:
این مطالعه نتیجه‌ی شگفت‌آوری را نشان می‌دهد که تومورهای سرطانی کولورکتال، از شربت ذرت با فروکتوز بالا (ماده‌ی اولیه‌ی اصلی در نوشابه‌های شیرین و بسیاری از غذاهای فرآوری شده) به عنوان سوختی برای افزایش سرعت رشد تومور استفاده می‌کند.
Cantley اضافه می‌کند:
مطالعات زیادی، افزایش نرخ سرطان کولورکتال را با رژیم غذایی مرتبط کرده‌اند؛ ولی این مطالعه، یک مکانیزم مولکولی مستقیم را بین مصرف شکر و سرطان کولورکتال نشان می‌دهد.
به علاوه، با توجه به نظرات Yun:
هم‌چنین این یافته‌ها امکانات جدیدی را برای درمان فراهم می‌کند. برخلاف گلوکز، فروکتوز برای بقا و رشد سلول‌های عادی ضروری نیست؛ بنابراین درمان‌هایی که متابولیسم فروکتوز را هدف قرار می‌دهند، کشفیات باارزشی هستند.
Jihye Yun می‌گوید:
در عوض، خودداری از مصرف نوشیدنی‌های شکری تا حد ممکن به جای اعتماد به داروها، می‌تواند به طرز چشمگیری، دسترسی به قند در روده بزرگ را کاهش دهد.
