انتشار این مقاله


آیا زبان، حس بویایی دارد؟

برخلاف انسان و سایر پستانداران، همه‌ی حیوانات برای گیرنده‌های بویایی دماغ ندارند، اما این به این معنا نمی‌باشد که آن‌ها حس بویایی نیز نداشته باشند.

اغلب حیوانات محیط زندگی از طریق جس بویایی و چشایی بر روی یک نقطه مشترک احساس می‌کنند، اما آیا این نقاط مشابه در انسان نیز وجود دارد؟ مطالعات جدید نشان می‌دهد که این می‌تواند نمونه‌ای واقعی بوده و ما روی زبان خود گیرنده‌های بو داشته باشیم.

برخلاف انسان و سایر پستانداران، همه‌ی حیوانات برای گیرنده‌های بویایی دماغ ندارند، اما این به این معنا نمی‌باشد که آن‌ها حس بویایی نیز نداشته باشند.
برای نمونه، خرچنگ‌ها بو را از طریق موهای حساس روی شاخک‌ها حس می‌کند در حالیکه مارها، با اینکه دارای سوراخ‌های بینی نیز هستند اما بو را از طریق دهانشان بهتر حس می‌کنند. اگرچه، حس بویایی و چشایی با همکاری هم به حیوانات اجازه‌ی زیستن در محیط را می‌دهد. این همکاری در حلزون‌ها مشهودتر است، برای مثال شاخک‌های پایین‌تر آن‌ها اجازه حس کردن بو و مزه‌ی محیط زیست خود را می‌دهد.

حس چشایی و بویایی به عنوان احساس‌های مکمل در انسان وجود دارد. حس بویایی از سوراخ بینی و حس چشایی، از زبان دریافت شده و در مغز برای ایجاد تصویر تکمیلی از آنچه که برای مثال فرد برای خردن یا آشامیدن آماده می‌کند، با هم ترکیب می‌شوند. با این حال تاکنون، محققان تمایل دارند که باور کنند که حس بویایی و چشایی در انسان و سایر پستانداران به صورت جداگانه عمل می‌کنند.

با این حال، در مقاله‌ای که در Current Biology در اوایل این سال منتشر شد، نشان داده شد که دانشمندان با برداشتن قشر چشایی از مغز موش‌ها مشاهده کردند که این تغییر نه تنها بر روی درک حس چشایی بلکه روی حس بویایی نیز تأثیر می‌گذارد.
مطالعات مشابهی که هم‌اکنون به سرپرستی دکتر Mehmet Hakan Ozdener و همکارانش برای پی بردن به این موضوع که آیا پستانداران (شامل انسان) می‌تواند از طریق زبان حس بویایی داشته باشند یا خیر، انجام می‌گیرد.

سلول‌های چشایی می‌توانند حس چشایی و بویایی را دریافت کنند

در این مطالعات جدید، با نتایج منتشر شده در ژورنال Chemical Senses، دکتر Ozdener و تیم او از تکنیک‌های بیوشیمیایی و ژنتیکی برای پی بردن به اینکه آیا جوانه‌های چشایی در موش‌ها نسبت به مولکول‌های بو واکنش نشان می‌دهند یا خیر، استفاده کردند. سپس کشت‌های آزمایشگاهی از جوانه‌های چشایی انسان برای آزمایش استفاده کردند.

ابتدا، محققان نشان دادند که جوانه‌های چشایی موش‌ها دارای گیرنده‌های بویایی نیز هستند. نتیجه‌ی مشابهی در جوانه‌های انسانی کشت شده نیز مشاهده شد.

تیم به تبع از آن، از تکنیکی علمی به نام تصویربرداری کلسیم برای ارزیابی میزان واکنش سلول‌های چشایی کشت شده در مقابل مولکول‌های بو استفاده کردند که نشان داد سلول‌های چشایی با این مولکول‌ها از راهی بسیار مشابه با سلول‌های گیرنده‌ی بویایی تعامل می‌کردند.
آزمایش‌های بیشتر نیز نشان داد که برای اولین بار یک سلول چشایی می‌تواند حاوی گیرنده‌هایی برای احساس چشایی و بویایی باشد. این کشف می‌تواند به نوبه‌ی خود باعث یافتن راه جدیدی برای چگونگی هماهنگی حس چشایی و بویایی می‌شود تا ما را از مطلوب بودن به طور مثال یک غذای خاص آگاه سازد. دکتر Ozdener بیان دارد:

وجود گیرنده‌های بویایی و چشایی در یک سلول، فرصت‌های مطالعاتی هیجان‌انگیزی برای تعامل بین بو و طعم روی زبان فراهم خواهد کرد.
مطالعات ما می‌تواند در توضیح اینکه چگونه مولکول‌های بویایی در ادراک طعم تاثیر دارند، موثر بوده و منجر به ایجاد طعم‌دهنده‌های مبتنی بر بو شود که می‌تواند در مقابله با مصرف بیش از حد نمک، شکر و چربی در ارتباط با بیماری‌های مرتبط با رژیم غذایی مثل چاقی و دیابت کمک کند.

در آینده تیم تحقیق امیدوار به یافتن اینکه آیا تنها سلول‌های چشایی خاصی دارای گیرنده‌های بویایی هستند یا نه و سلول‌های چشایی چه محدوده‌ای از مولکول‌های بویایی را برای تغییر سلیقه‌ی خاص هر فرد، دریافت کند.

هانیه مظفری


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید