توهم کوتارد نوعی بیماری نادر روانی است که بیمار ادعا می‌کند خود یا اعضای بدنش مرده‌اند یا در حال تجزیه می‌باشند، همچنین ممکن است بیمار تصور کند که ارگان داخلی یا جریان خون ندارد و به عبارت دیگر وجود خود را انکار کند برخی بیماران ممکن است توهم نامیرا بودن نیز داشته باشند. این سندرم بیشتر اوقات با بیماری‌های دیگری مانند اسکیزوفرنی یا روان‌پریشی عاطفی نیز مرتبط می‌باشد. آسیب‌های وارد شده به ناحیه تمپورال مغز در اثر تصادف و یا حمله‌های میگرنی نیز با این بیماری مرتبط هستند.. و ممکن است بیماری تحت عنوان سندرم مرده‌ی متحرک، سندرم cotard، و یا توهم nihlistic شناخته شود.
در سال ۱۸۸۰ ژول کوتارد (Jule Cotard ) ، متخصص مغز و اعصاب فرانسوی، این بیماری را به صورت «توهم انکار وجود- Le délire des négations» توضیح داد، که در واقع یک سندرم عصبی با شدت‌های متغیر است. او این سندرم را در یک بیمار ۴۳ ساله (مادمازل (X که ادعا می‌کرد مغز ندارد و مرده است، شناسایی کرد.
سندرم کوتارد به سه مرحله تقسیم می‌شود:
۱ . مرحله پیدایش (جوانه زنی): بیمار از افسردگی، اضطراب و بی‌خوابی رنج می‌برد.
۲ . مرحله رشد (شکوفه دادن): پیشرفت کامل اختلال و ایجاد توهم مرده یا نامیرا بودن.
۳. مرحله مزمن: توهمات مزمن و افسردگی شدید؛ پارانویا.
علائم توهم کوتارد چیست؟
یکی از نشانه‌های اصلی توهم کوتارد، نیهیلیسم ( Nihilism ) یا پوچی است .در پوچ گرایی فرد معتقد است که هیچ چیز ارزش و یا معنایی ندارد. افراد مبتلا ممکن است بر این باور باشند که هیچ چیز زنده‌ای واقعا وجود ندارد، یا احساس می‌کنند که مرده‌اند و یا فاسد شده‌اند. در بعضی موارد، فرد ممکن است احساس کند که هرگز زنده نبوده است.
درحالی که بعضی از افراد این حس را نسبت به تمام اعضای بدن خود دارند
بعضی دیگر فقط نسبت به بخشی از اندام ها یا ارگان‌های داخلی یا روح خود این احساس
را دارند.
توهم cotard همچنین میتواند با افسردگی نیز در ارتباط
باشد. مطالعه‌ای که در سال۲۰۱۱ انجام پذیرفت نشان می‌دهد که در ۸۹ درصد موارد،
افسردگی به عنوان یکی از علائم همراه بیماری بود.
سایر نشانه‌ها
عبارتند از:
انکار وجود داشتن (بیمار باور دارد که مرده است)
انکار وجود بخشی از بدن و توهم از دست دادن ارگان‌های حیاتی بدن
باور داشتن به اینکه درحال تجزیه و فساد است (حتی بیمار ممکن است بوی متعفن و گندیده شدن اعضای داخلی بدنش را احساس کند!)
نفی وعدم احساس درد
نادیده گرفتن بهداشت شخصی و سلامت فیزیکی
اسکیزوفرنی، توهم
بی‌علاقگی به زندگی اجتماعی
تمایل به خودکشی
داشتن ذهنیت‌های عجیب درمورد جهان اطراف
اضطراب
هیجان
چه کسانی به توهم کوتارد مبتلا می‌شوند؟
پژوهشگران از دلایل ابتلا به توهم کوتارد اطمینان ندارند، اما تعدادی از فاکتور‌های خطر شناسایی شده و مطالعات نشان می‌دهد سندرم کوتارد میتواند به علت اختلال در عملکرد ناحیه‌ای از مغز به نام گیروس فوزیفورم و آمیگدال ایجاد می‌شود. گیروس فیزیفورم مسئول تشخیص چهره‌ها و آمیگدال شامل گروهی از نورون‌ها است که مسئول ایجاد احساسات هستند. شخص چهره‌های آشنا را تشخیص نمی‌دهد و به مرور حتی چهره‌ی خودش نیز برایش ناآشنا خواهد بود، بدین ترتیب شخص از واقعیت‌ها دور می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد که میانگین سنی افراد مبتلا به توهم کوتارد حدودا ۵۰ سال است. همچنین بیماری در کودکان و نوجوانان نیز دیده می‌شود. در افراد زیر ۲۵ سال ابتلا به توهم کوتارد، همراه با اختلال دوقطبی نیز مشاهده می‌شود. همچنین احتمال ابتلا در زنان نیز بیشتر است.
به علاوه، به نظر می‌رسد توهم کوتارد بیشتر در افرادی دیده می‌شود که فکر می‌کنند رفتارشان بیشتر تحت تاثیر شخصیتشان است تا محیط اطرافشان. در افرادی که اعتقاد دارند محیط اطرافشان دلیل رفتارشان است احتمال بروز شرایطی مشابه به نام سندرم کاپگراس(capgras ) وجود دارد. این سندرم موجب می‌شود تا فرد تصور کند خانواده و دوستانش با فردی دیگر جایگزین شده‌اند. امکان بروز توام توهم کوتارد و سندرم کاپگراس نیز وجود دارد.
فاکتور‌های سلامت روان دیگر که احتمال ابتلا به توهم کوتارد را افزایش می‌دهند عبارتند از:
اختلال دو قطبی
افسردگی پس از زایمان
روان گسیختگی کاتاتونیا
خوددگربینی
اختلال تجزیه هویت
افسردگی سایکوتیک
اسکیزوفرنی
همچنین به نظر می‌رسد توهم کوتارد با شرایط نورولوژیک خاصی در ارتباط باشد، مانند:
عفونت مغزی
آسیب‌های وارده به مغز
جنون
صرع
میگرن
بیماری MS
پارکینسون
سکته مغزی
جراحت‌های ترومایی وارده به مغز
توهم کوتارد چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص توهم کوتارد اغلب دشوار است زیرا اکثر سازمان‌ها آن را به عنوان یک بیماری در نظر نمی‌گیرند. این بدان معناست که هیچ لیست استانداردی در مورد معیارهای مورد استفاده برای تشخیص این توهم وجود ندارد. در بیشتر موارد، تشخیص این توهم تنها بعد از شرایط پیچیده دیگر امکان پذیر است.
اگر فکر می‌کنید ممکن است به توهم کوتارد مبتلا باشید، سعی کنید علائم خود را یادداشت کنید، توجه کنید که علائم چه زمانی رخ می‌دهند و این که چه مدت به طول می‌انجامد. این اطلاعات میتواند به پزشک شما کمک کند تا علل احتمالی از جمله توهم کوتارد را تشخیص دهد. در نظر داشته باشید که توهم کوتارد معمولاً در کنار سایر بیماری‌های روانی اتفاق به وقوع می‌پیوندد، بنابراین ممکن است به بیش از یک تشخیص نیاز داشته باشد. سندرم کوتارد بر اساس علائم و سابقه‌ی بیمار تشخیص داده می‌شود. برخی تست‌های پزشکی ممکن است برای تشخیص سایر بیماری‌ها و بیماری‌های مرتبط انجام گیرد. تست‌هایی که پزشک درخواست می‌کند شامل آزمایش خون، MRI، سی تی اسکن، ۲SPECT و نوار مغزی (EEG) می‌باشد.
این توهم چگونه درمان می‌شود؟
توهم کوتارد معمولاً همراه با عارضه‌های دیگر رخ می‌دهد، بنابراین گزینه‌های درمان میتواند به طور گسترده‌ای متفاوت باشد. با این حال، یک بررسی در سال ۲۰۰۹ نشان داد که درمان الکتروشوک (ECT) میتواند بهترین گزینه درمانی برای این توهم باشد. این شیوه درمانی معمولاً برای درمان افسردگی شدید کاربرد دارد ECT. شامل گذراندن جریان‌های کوچک الکتریکی از مغز است تا تشنج‌های کوچکی را ایجاد کند در حالی که شما تحت بیهوشی عمومی هستید.
با این حال، درمان با ECT دارای برخی از خطرات احتمالی، از جمله از دست دادن حافظه، سردرگمی، تهوع و درد عضلانی است. به این علت است که از این روش درمان پس از سایر گزینه‌های درمانی استفاده می‌شود، سایر گزینه‌های درمانی عبارتند از:
داروهای ضد افسردگی و ضد روان‌پریشی
تثبیت کننده‌های رفتاری
روان درمانی
رفتار درمانی
آیا این توهم میتواند عوارضی ایجاد کند؟
این احساس که قبلاً مرده‌اید میتواند منجر به عوارض جدی شود. به عنوان مثال، برخی افراد حمام کردن یا مراقبت از خود را متوقف می‌کنند، که باعث می‌شود اطرافیانشان شروع به دور شدن از آن‌ها کنند. این اتفاق میتواند منجر به احساس افسردگی و انزوای مضاعف در این افراد شود. در بعضی موارد، عدم استحمام و مراقبت از خود میتواند منجر به مشکلات پوستی و دهان و دندان شود.
بعضی افراد غذا خوردن و نوشیدن را متوقف می‌کنند زیرا معتقدند بدنشان نیازی به آن ندارد. در موارد شدید، این کار میتواند منجر به سوء تغذیه و مرگ شود.
تلاش به خودکشی در افراد مبتلا به توهم کوتارد نیز رایج است. برخی از افراد مبتلا از آن به عنوان راهی برای اثبات آن که قبلا مرده‌اند ناستفاده می‌کنند بدین ترتیب که چون قبلا مرده‌اند امکان ندارد دوباره بمیرند. دیگران احساس می‌کنند که در یک بدن و زندگی که واقعی نیست به دام افتاده‌اند. آن‌ها امیدوارند که اگر دوباره بمیرند، زندگی‌شان بهتر خواهد شد.
زندگی با توهم کوتارد
توهم کوتارد یک بیماری نادر اما جدی روانی است. با وجودیکه تشخیص درست و درمان مناسب دشوار است، معمولا به ترکیب درمان و دارو پاسخ مناسبی می‌دهد. بسیاری از مبتلایان به این اختلال نیاز به چندین دارو یا ترکیبی از آن‌ها دارند. اگر هیچ یک از روش‌های درمانی موثر نباشد، ECT اغلب یک درمان مناسب به نظر می‌رسد. محققان همچنان در حال بررسی علت ایجاد این بیماری و نحوه‌ی درمان آن هستند. احتمال بهبودی به شدت بیماری و نوع درمان استفاده شده بستگی دارد. برخی بیماران پس از طی روند درمانی مناسب بهبودی کامل یافته‌اند اما برخی در اثر گرسنگی یا خودکشی درگذشته‌اند.
تا به امروز تعداد کمی از ابتلا به سندرم کوتارد گزارش شده است، اما یک مطالعه موردی اخیر نشان دهنده همبستگی بین سندرم کوتارد و سمیت داروی ضد ویروسی والسیکلووویر است. تغییراتی در وضعیت ذهنی یک زن ۵۵ ساله که تحت درمان با داروهای ضد ویروسی والسیکلووویر بود، گزارش شده است. او در حالی که شروع به رقص و خندیدن کرده بود، فریاد می‌زد: «من در بهشت هستم. من در بهشت هستم» و فکر می‌کرد که مرده است. پس از انجام همودیالیز به مدت ۳ روز، او به وضعیت اولیه بازگشته و دیگر نشانه‌های سندرم کوتارد را نشان نداد.
