سندروم پیش از قاعدگی ( PMS ) مجموعه‌ای از علائم است که یک یا دو هفته پیش از شروع قاعدگی در زنان بروز می‌یابد. اغلب زنان، بیش از ۹۰ درصد، اظهار می‌کنند که برخی علائم پیش از قاعدگی مثل نفخ، سردرد و تغییرات خلقی را در آن دوره تجربه می‌کنند. در برخی از زنان این علائم آن‌قدر شدید بوده که روند معمول زندگی را برای آن‌ها مختل می‌سازد اما در گروهی دیگر از آن‌ها علائم خفیف‌تری بارز می‌شوند. به طور میانگین PMS در دهه‌ی چهارم زندگی زنان شایع‌تر است. پزشک در ارتباط راهکارهای تسکین این علائم به شما کمک می‌کند.
PMS چیست؟
PMS مجموعه علائم جسمی و روانی است که زنان پس از تخمک‌گذاری و پیش از شروع قاعدگی آن‌ها را تجربه می‌کنند. محققین معتقدند PMS در روزهای پس از تخمک‌گذاری به دلیل کاهش تدریجی سطح استروژن و پروژسترون (در صورت عدم بارداری) اتفاق میفتد. علائم PMS چند روز پس از شروع قاعدگی همزمان با افزایش دوباره‌ی سطح هورمون‌ها از میان می‌رود.
برخی زنان بدون بروز PMS پریود می‌شوند یا ممکن است علائم خفیفی در آن‌ها ظاهر شود. در برخی دیگر، سندروم پیش از قاعدگی آن‌قدر شدید است که آن‌ها را از کار و زندگی میندازد. PMS شدید می‌تواند نشان‌گر اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی (PMDD) باشد. با یائسگی یا قطع شدن قاعدگی به هر علت، PMS نیز از میان می‌رود. پس از بارداری، PMS بار دیگر اما احتمالا با علائم متفاوت نسبت به گذشته ظاهر می‌شود.
PMS در چه کسانی ظاهر می‌شود؟
۳ نفر از هر ۴ زن در طول زندگی علائم PMS را تجربه می‌کنند. در بسیاری از زنان این علائم خفیف هستند. علائم سندروم پیش از قاعدگی در کمتر از ۵ درصد از زنان در سنین باروری بسیار شدید بوده که اصطلاحا به آن سندروم ناخوشی پیش از قاعدگی (PMDD) اطلاق می‌شد. PMS معمولا در زنان با ویژگی‌های زیر بیشتر بارز می‌شود:
- مضطرب باشند.
- دارای سابقه‌ی خانوادگی افسردگی باشند.
- سابقه‌ی افسردگی یا افسردگی پس از زایمان را ذکر می‌کنند.
آیا PMS با گذر سن تغییر می‌کند؟
بله. علائم سندروم پیش از قاعدگی با نزدیک شدن به ۳۰ و ۴۰ سالگی شدت یافته و هر چه به یائسگی نزدیک‌تر می‌شوید بدتر می‌شود. این وضعیت به خصوص در زنانی که خلق آن‌ها با تغییرات هورمونی تغییر می‌کند شدت بیشتر دارد. در سال‌های نزدیک به یائسگی سطح هورمون‌های شما بدون حساب و کتاب خود به خود تغییر می‌کند در این صورت خلق‌تان نیز دائما در حال تغییر خواهد بود؛ اما با رسیدن به یائسگی PMS نیز از میان می‌رود.
علائم PMS چیست؟
علائم سندروم پیش از قاعدگی در زنان مختلف، متفاوت است. علائم جسمی مثل نفخ و پرگازی یا علائم احساسی مثل غم؛ یا هر دو علائم جسمی و احساسی به طور همزمان ممکن است بروز پیدا کند.
علائم جسمی PMS:
- تورم و درد پستان‌ها
- یبوست یا اسهال
- نفخ یا احساس پرگازی
- درد شکمی
- سردرد یا کمردرد
- لنگش
- عدم تحمل نور و صدا
علائم روحی و روانی:
- زود رنجی یا داشتن رفتار متخاصم
- خستگی
- اختلالات خواب (خوابیدن زیاد یا کم‌خوابی)
- تغییرات اشتها یا تمایل به خوردن برخی غذاها
- اختلال حافظه و تمرکز
- نگرانی یا اضطراب
- افسردگی، احساس ناراحتی یا گریه
- تغییرات خلقی
- کاهش تمایل برای روابط جنسی
در صورتی که علائم سندروم پیش از قاعدگی روند زندگی‌تان را مختل می‌سازد با پزشک مشورت کنید.
عامل ایجاد PMS چیست؟
محققین عامل اصلی سندروم پیش از قاعدگی را کشف نکرده‌اند. تغییرات هورمونی در طول چرخه‌ی قاعدگی ممکن است تأثیرگذار باشد. این تغییرات هورمونی برخی زنان را بیشتر از بقیه تحت تأثیر قرار می‌دهد.
PMS چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص سندروم پیش از قاعدگی، هیچ آزمایشی وجود ندارد. پزشک در ارتباط با علائم، زمان بروز آن‌ها و تأثیرشان بر زندگی روزمره از شما سؤال خواهد کرد. در صورت داشتن علائم زیر احتمالا به PMS مبتلا هستید:
- در صورتی که سه چرخه‌ی متوالی، ۵ روز پیش از شروع قاعدگی علائم را تجربه کرده باشید.
- در طول ۴ روز پس از شروع قاعدگی علائم از میان برود.
- در صورتی که در انجام برخی از فعالیت‌های معمول یا تفریحات شما اختلال ایجاد کند.
علائم و شدت آن‌ها را چندین ماه زیر نظر داشته باشید. علائم خود را هر روز یادداشت کنید و زمان مراجعه به پزشک همراه خود داشته باشید.
PMS چگونه دیگر اختلالات بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
تقریبا نیمی از زنانی که برای تسکین علائم سندروم پیش از قاعدگی نیاز به درمان پیدا می‌کنند، به بیماری‌های دیگری نیز مبتلا هستند که چند روز قبل از قاعدگی شدت آن‌ها افزایش می‌یابد. علائم این بیماری‌ها با PMS مشترک است:
- افسردگی و اختلالات اضطرابی. این دو از شایع‌ترین اختلالات مشترک با علائم سندروم پیش از قاعدگی هستند. افسردگی و علائم اضطرابی مشابه PMS هستند و قبل و در طول پریود شدت می‌یابند.
- آنسفالومیلیت میالژیک / سندروم خستگی مزمن (ME/CFS). برخی زنان از شدت یافتن این اختلالات قبل از قاعدگی شکایت دارند. مطالعات نشان داده است زنان مبتلا به سندروم خستگی مزمن، خون‌ریزی‌های شدیدی را در طول پریود دارند و زودتر یائسه می‌شوند.
- سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر (IBS). IBS باعث دردهای شکمی، نفخ و پرگازی شکم می‌شود و علائم این اختلال چند روز پیش از پریود شدت می‌یابند.
- سندروم درد مثانه. زنان مبتلا به سندروم درد مثانه، در طول PMS دردهای شکمی شدیدتری خواهند داشت.
سندروم پیش از قاعدگی، آسم، حساسیت و میگرن را نیز تشدید می‌کند.
