فوتوشاپ از دیرباز است یکی از اصلی‌ترین ابزار دستکاری عکس‌ها و تصاویر به شمار می‌رود. البته این جمله صرفاً یک تعارف است، چرا که فوتوشاب به عنوان خودِ خودِ اصلی‌ترین ابزار دستکاری تصاویر شناخته می‌شود! این نرم‌افزار ادوبی به قدری محبوبیت دارد که امروزه دیگر در فرهنگ عام، مانند گوگل، به یک فعل تبدیل شده است. از آن‌جایی که بازی کردن با تصاویر و سر کار گذاشتن دیگران، کار خیلی اخلاق‌محوری نیست، شرکت ادوبی در جدیدترین تلاش خود اقدام به توسعه‌ی نرم‌افزاری کرده است که می‌تواند دستکاری‌های انجام شده بر روی تصاویر را شناسایی کرده، و با حذف آن‌ها، تصویر را به حالت اولیه‌اش بازگرداند. زیبا نیست؟!
البته، این اولین تلاش شرکت بزرگ ادوبی در راستای جلوگیری نمودن از سوء استفاده از نرم‌افزارهای این شرکت نیست. ادوبی پیش از این نیز ابزار تشخیص عکس ویژه‌ای را وارد نرم‌افزار فوتوشاپ کرده که از بازخوانی تصاویر اسکن‌شده از اسناد بانکی جلوگیری می‌کند؛ که البته در مقابل کاربران حرفه‌ای حرف چندانی برای گفتن نداشته است. اما این ابزار تشخیصی جدید کاری به اسناد و مدارک محرمانه ندارد، بلکه منحصراً با هدف شناسایی تغییرات ایجاد شده در چهره‌ی اشخاص، طراحی شده است. یکی از مهم‌ترین ابزار موجود در فوتوشاپ جهت دست بردن به جزئیات چهره‌ی افراد «Face Aware Liquify» نام دارد. این ابزار به کاربر اجازه می‌دهد که در اندازه‌ی چشم، بینی، دهان و سایر اجزای چهره تغییر ایجاد کند.
این بار ادوبی برای جلوگیری از تکرار تجربه‌ی نه‌چندان موفق ابزار تشخیص ارز، وارد یک همکاری نزدیک با پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، شده است. این شرکت در نظر دارد یک هوش مصنوعی بر پایه‌ی سه مجموعه‌ی مختلف از تصاویر را راه‌اندازی نماید:
- تصاویر اورجینال و بدون تغییر
- تصاویر دستکاری‌شده به صورت خودکار توسط ابزار Face Aware Liquify
- و تصاویر دستکاری‌شده توسط هنرمندان حرفه‌ای ادوبی به کمک همین ابزار
محققان دانشگاه کالیفرنیا در ابتدا توانایی مردم عادی در تشخیص دادن تصاویر دستکاری‌شده را مورد ارزیابی قرار دادند. آن‌ها دو مجموعه از تصاویر اورجینال و دستکاری‌شده از چهره‌ی افراد را به گروهی از شرکت‌کنندگان نشان داده و از آن‌ها خواستند مشخص کنند که کدام یک از تصاویر اصل نیست. متأسفانه، شرکت‌کنندگان تنها در ۵۳ درصد از مواقع قادر به تشخیص صحیح تصاویر دستکاری‌شده بودند. حتی اگر فردی بخواهد به صورت کاملاً اتفاقی یکی از دو تصویر را به عنوان عکس دستکاری‌شده انتخاب کند، باز هم همین نتیجه‌ی ۵۰/۵۰ حاصل می‌شود! یعنی اصلاً نیازی به فکر کردن نیست. ما در تشخیص دادن تصاویر اصلی از جعلی حرفه‌ای نیستیم.
مطالعه‌ی بیشتر: آینده تکنولوژی تشخیص چهره : “۱۹۸۴” واقعیت می یابد؟
اما بخش هیجان‌انگیز داستان این‌جاست که هوش مصنوعی ادوبی توانست در ۹۹ درصد از مواقع تصاویر دستکاری‌شده را به درستی تشخیص دهد. به علاوه، این ابزار جدید هم‌چنین قادر بود قسمت‌های دستکاری‌شده در چهره‌ی هر یک از افراد را تشخیص داده و تغییرات اعمال شده را به حالت اول باز گرداند.
باید اعتراف کنیم که این نتایج بر روی کاغذ واقعاً تأثیرگذار است. اما نمی‌توان در مورد موفقیت آن در دنیای واقعی نظر قطعی داد. یکی از نقاط قوت فوتوشاپ این است که چندین و چند ابزار گوناگون برای تغییر دادن چهره‌ی افراد در آن وجود دارد. هنرمندان می‌توانند بنا به سلیقه‌ی خود از هر یک از این ابزار استفاده کنند. این مسئله کار هوش مصنوعی ادوبی خیلی دشوار خواهد ساخت. اما هیچ کاری برای هوش مصنوعی غیرممکن نیست!
