ما می‌توانیم روابط مسموم را در محیط خانوادگی، در محیط کاری و جمع‌های دوستانه تجربه کنیم. اگر این روابط مسموم به درستی مدیریت نشوند می‌توانند بسیار استرس زا باشند.
با این که روابطی از این قبیل همواره قابل اجتناب نیستند، اما با برقراری مرزهای سالم، مراقبت از خود و پیش‌تر از همه با آگاهی می‌توان روابط مسموم را مدیریت کرد. در این مقاله آن چه که باید در مورد این روابط بدانید از قبیل این که چه چیزی باعث مسموم شدن یک رابطه می‌شود، چگونه می‌توان پی برد که در یک رابطه مسموم گیر کرده‌اید و موثرترین روش‌ها برای مدیریت انواع مختلف این دست روابط بررسی شده است.
تعریف روابط مسموم
روابط مسموم در هر زمینه‌ای ممکن است وجود داشته باشند؛ از زمین بازی گرفته تا اتاق هیئت رئیسه و حتی روابط شخصی و احساسی.
زمانی گفته می‌شود یک رابطه مسموم است که حال خوب شما مورد تهدید قرار گیرد؛ چه سلامت احساسی شما، چه سلامت روان شناختی شما و یا حتی سلامت فیزیکی شما.
ارتباطاتی که شامل سوءاستفاده‌های فیزیکی می‌شوند قطعاً در گروه روابط مسموم جای دارند. روابطی که در آن یکی از طرفین به طور مداوم کمتر از آن چه تلاش می‌کند از رابطه منفعت می‌برد نیز ممکن است سمی باشند؛ به خصوص روابطی که فردی که بیشتر از دیگری تلاش می‌کند، در آن حس بی ارزش و تهی بودن دارد. در بسیاری از موارد این فرد توانایی تغییر شرایط موجود را ندارد.
به همین منوال، اگر شما در رابطه‌ای هستید که احساس می‌کنید به طور مداوم مورد احترام واقع نمی‌شوید یا نیازهای شما برطرف نمی‌شود، به احتمال زیاد همواره حس کمبود اعتماد به نفس خواهید داشت.
روابطی که شما احساس می‌کنید حمایت کافی از شما نمی‌شود، درک نمی‌شوید، آشکارا یا پنهان مورد حمله قرار می‌گیرید یا به هر علتی احترام لازم را دریافت نمی‌کنید، جزو روابط مسموم طبقه بندی می‌شوند. در سطوح پایه‌ای، هر رابطه‌ای که به جای حس خوب، حس بدی را در شما القا کند، در طول زمان مسموم خواهد شد.
تنها شما می‌توانید تعیین کنید که آیا خوبی‌ها در یک رابطه بدی‌‌های موجود را جبران می‌کنند یا خیر. اما اگر شخصی به طور مداوم حال خوب شما را به خاطر کارهایی که انجام می‌دهد یا انجام نمی‌دهد تهدید می‌کند، زمان آن فرا رسیده که به دنبال راه حل باشید.
پویایی روابط مسموم
تمامی روابط به دلیل افراد دیگر مسموم نیستند. گاهی مسئله نحوه تعامل دو نفر است که موجب وقوع بدترین اتفاقات برای هر دو طرف می‌شود.
برای مثال ممکن است شما دوست رقابت جویی داشته باشید که شما را به سوی این که بهترین خودتان باشید سوق دهد و شما نیز همین کار را برای او انجام دهید. اگر هر دوی شما خارج از این پویایی از این رقابت لذت ببرید بسیار خوب است. اما اگر شما به دنبال شخصی باشید که برای تلاش سخت شما یا حمایت عاطفی ارزش قائل شود و دوست شما مرتباً در حال پایین کشیدن شما باشد، این یک پویایی سالم برای شما تلقی نمی‌شود. صرف نظر از این که نیت دوست شما پایین کشیدن شما است یا نه، از این منظر که شما از روی لجبازی، با دوست خود یک کشمکش رقابتی ایجاد کنید که هیچ لذتی برای شما به همراه ندارد، خطرناک است.
به طور مشابهی اگر شما احساس کنید که در کنار کسی بهترین خودتان نیستید- ممکن است این افراد درباره جنبه‌هایی از وجودتان شایعه پراکنی کنند یا رفتار بدی که در شما وجود ندارد را به شما نسبت دهند- به نطظر می‌رسد که هر دوی شما در حال ایجاد یک فضای مسموم در اطراف خود هستید.
چه کاری باید انجام داد؟
اگر خود را گرفتار روابط مسمومی می‌بینید که بدترین‌ها را برای شما رقم می‌زند یا این که باعث می‌شود بهترین اتفاقات برای شما رقم نخورد، ممکن است بخواهید برای بهبود این رابطه تلاش کرده و پویایی آن را تغییر دهید؛ خصوصاً اگر از این رابطه منافع دیگری می‌برید. شاید بخواهید با فرد دیگری درباره این رابطه مسموم صحبت کنید.
خواسته‌ها و احساسات خود را بیان کنید و در عین حال مسئولیت بخش مربوط به خود را در این شرایط قبول کنید.
در چنین شرایطی اغلب بحث بر سر این که مشکل موجود از نظر شما چیست و تصمیم گرفتن برای تغییر شرایط موجود و چگونگی اعمال این تغییر فکر بسیار خوبی است. ممکن است شما بتوانید با تغییر نحوه تعاملتان، به نیازهای خودتان و طرف مقابل به شیوه بهتری پاسخ دهید. کلید موفقیت داشتن ارتباطاتی تعاملی و تعیین مرزهای سالم است.
روابط مسموم آزار دهنده
تمامی روابط مسموم بالغانه نیستند. بعضی افراد یا شکایت کردن مداوم و یا با دیدن نیمه خالی لیوان و به اشتراک گذاشتن این دیدگاه با شما می‌توانند انرژی شما را تخلیه نمایند.
برخی افراد احساس می‌کنند که نیاز دارند پی در پی با دیگران بحث نمایند، توضیح دهند که چرا آن‌ها بهتر می‌دانند یا به دنبال علم کردن اشتباهات دیگران باشند؛ که این موارد می‌تواند بیماران شما را شامل شود یا نه. این فرد ممکن است با همه چنین رفتاری داشته باشد و حتی از تاثیر رفتار خود بر دیگران آگاه نباشد. احتمالاً این دست از افراد راه‌های سالم‌تری برای بیان کردن نیازهای خود ندارند. به نظر می‌رسد که آن‌ها نمی‌دانند از نکته‌های اجتماعی کوچک به اندازه کافی آگاهی ندارند و بنابراین موجب آزار دیگران می‌شوند یا این حس را در دیگران القا می‌کنند که شنیده نمی‌شوند.
چه کاری باید انجام داد؟
ممکن است بخواهید که زمان سپری شده خود را با افرادی که شما را آزار می‌دهند یا موجب ناراحتی شما می‌شوند محدود کنید. در عین حال ممکن است بخواهید درباره مشکلات خود با آن‌ها صحبت کنید و منتظر باشید که چه پیش خواهد آمد.
انتظار تغییر در افرادی که خودآگاهی کمی یا مهارت‌های اجتماعی ضعیفی دارند کاری بیهوده است. اما آن‌ها حداقل از یک نیروی سمی در زندگی شما می‌توانند به فردی تنها آزار دهنده تبدیل شوند.
اگر این شخص فردی است که شما نیاز دارید تا با او در تعامل باشید، مانند عضوی از خانواده یا همکار، بهتر است تعاملات خود را با این فرد محدود کنید و تلاش کنید تا به شیوه‌ای غیر مقابله‌ای و در صورتی که شرایط ایجاب کند، روی پای خودتان بایستید.
انسان‌های بسیار مسموم
برخی به خصوص افراد خودشیفته (و افراد شبیه آن‌ها یعنی افراد جامعه ستیز) تمایل دارند توجه و احترام سایرین را به دست آورند.
افراد خودشیفته نیاز دارند تا برتر از دیگران به نظر برسند و برای ارضای حس برتری حس “کمتر بودن” را در دیگران القا کنند. آن‌ها ممکن است عامدانه و با روش‌های زیرکانه‌ای سعی در پایین کشیدن شما داشته باشند، درمورد دست آوردی که به آن افتخار می‌کنید به شما توهین نمایند و یا شما را در این برزخ که آیا با شما در روز دیگر رفتار خوبی خواهند داشت یا نه نگه دارند.
مشخص نیست که آیا این افراد همواره از رفتار خودشان نسبت به شما آگاهی دارند یا خیر، اما اگر رفتار آن‌ها به طور مداوم حس بدی را نسبت به خودتان در شما القا می‌کند، هیچ تفاوتی وجود ندارد. نتیجه یکسان است: شما خوشحال نیستید.
راه حل‌های بالقوه
برخورد مناسب با یک فرد خودشیفته یا جامعه ستیز واقعی، و یا هر کسی که حال خوب شما را پایین می‌آورد، بهترین راه حل این است که بین خود و آن‌ها فاصله بگذارید. شما احتمالاً این افراد را نمی‌توانید تغییر دهید، و مقابله کردن با آن‌ها بدون حل کردن هیچ مشکلی تنها موجب بروز خشم این افراد می‌شود.
برای مثال افراد خودشیفته از پذیرفتن اشتباهات خود پرهیز می‌کنند زیراآن‌ها عمیقاً باور دارند که هیچ اشتباهی نمی‌کنند. آن‌ها دروناً از این که خود را کمتر از حد عالی و بدون نقص ببینند وحشت دارند. به طور کلی شما ممکن است تلاش کنید تا با فرد مقابل در رابطه مسموم درباره احساسات خود صحبت کنید و در این راه شکست بخورید. حتی اگر قادر باشید که بتوانید منظور خود را به خوبی بیان کنید احتمالاً این احساس را خواهید داشت که با فردی ناشنوا در حال صحبت هستید.
در اغلب موارد بهتر است فاصله خود را با چنین افرادی حفظ کنید. یا دست کم قبول کنید که باید در محدوده خود بمانید. این پذیرش آن‌ها را تغییر نمی‌دهد، اما استرس نحوه رویارویی و تعامل با آن‌ها را کمتر می‌کند.
سخن پایانی
هنگام مواجهه با انواع روابط مسموم، مهمترین مسئله خود مراقبتی، سلامتی، و حال خوب شماست. اگر با فردی تعامل دارید که انرژی و خوشحالی شما را کمتر می‌کند، شاید اندیشین به حذف این فرد از زندگیتان ارزش داشته باشد، یا دست کم زمانی را که با این فرد سپری می‌کنید را محدود کنید.
اگر در شرایطی هستید که تهدیدی برای شما و سلامت احساسی و یا فیزیکی شما می‌باشد، بسیار حیاتیست که به دنبال دریافت کمک از یک فرد حرفه‌ای یا در صورت نیاز از دوستان و خانواده باشید.
