احتمالا تا کنون انیمیشن ملوان زبل را دیده‌اید؛ ملوانی که با خوردن اسفناج قدرتی جادویی پیدا می‌کرد. اسفناج فواید متعددی برای سلامتی دارد. ولی ما در این مقاله بررسی خواهیم کرد آیا واقعا همان گونه که در ملوان زبل دیده‌ایم، مکمل اسفناج باعث افزایش قدرت عضلات می‌شود یا خیر!
برخی افراد اسفناج را به عنوان یک superfood می‌شناسند؛ زیرا حاوی فولات، منگنز، منیزیم، آهن، پتاسیم، کلسیم، ویتامین A و ویتامین C است. هم‌چنین محتوای پروتئینی اسفناج بالاست؛ به طوری که ۱ فنجان (۳۰ گرم) از آن، حاوی ۱ گرم پروتئین است.
برخی مطالعات نشان داده‌اند که اسفناج، فواید متنوعی برای سلامتی دارد؛ از جمله عاجز کردن سرطان، پیشگیری از آسم، کاهش فشار خون و کمک به افراد دیابتی برای کنترل بیماری خود.
مطالعه‌ی جدید به فایده‌ی دیگری از گیاه توجه می‌کند؛ اگرچه در این مطالعه، عصاره‌ی اسفناج به شکل یک مکمل غذایی مورد استفاده قرار گرفته است تا این که خود آن به عنوان غذا مصرف شود.
محققان به سرپرستی Maria Parr – پروفسور شیمی دارویی در دانشگاه Freie در برلین، آلمان- اثر ecdysterone (مکمل اسفناج) را بر روی عملکرد ورزشی و قدرت عضلات آزمایش کردند.
Ecdysterone ترکیب اصلی درعصاره‌ی اسفناج است. این ترکیب یک استروئید گیاهی است؛ یعنی استروئیدی است که به طور طبیعی در گیاه ساخته می‌شود و به طبقه‌ای از مواد به نام فیتواسترول‌ها تعلق دارد. این ترکیبات از لحاظ ساختاری مشابه کلسترول هستند.
مطالعات قبلی در پستانداران نشان داده است که ecdysteroids ها دارای طیف وسیعی از اثرات مفید هستند. در دهه‌ی ۱۹۸۰، محققان ecdysterone را “راز روسی” نامیدند؛ زیرا سوظن‌هایی مبنی بر استفاده‌ی ورزشکاران المپیک روسیه از این ماده به عنوان مکمل تقویت عملکرد وجود داشت.
مطالعات دیگر نشان داده‌اند که ecdysterone سنتز پروتئین را در ماهیچه‌های اسکلتی افزایش می‌دهد. در واقع همان طور که پروفسور Parr توضیح می‌دهد، بررسی‌های قبلی در آزمایشگاه و بدن موجودات زنده نشان داده است که ecdysterone نسبت به سایر استروئیدهای ممنوعه در ورزش از جمله methandienone، قدرت بالاتری دارد.
مقاله‌ی مطالعه‌ی اخیر در مجله‌ی Archives of Toxicology به چاپ رسیده است.
اثر ecdysterone بر قدرت عضلات
برای این تحقیق، پروفسور Parr و تیم پژوهشی، یک مطالعه‌ی دو سویه کور را بر روی ۴۶ جوان ورزشکار انجام دادند.
محققان آن‌ها را به دو گروه تقسیم کردند: گروهی که عصاره‌ی اسفناج را دریافت کرد (گروه مداخله) و گروه دیگر که دارونما دریافت کرد. نه شرکت‌کنندگان و نه محققان نمی‌دانستند که کدام گروه چه چیزی را دریافت می‌کند. این مداخله به مدت ۱۰ هفته به طول انجامید.
در طول این مدت، افراد گروه مداخله، دوزهای متفاوتی از مکمل‌های حاوی ecdysterone را دریافت کردند تا اثرات این دوزها بر روی تقویت عملکرد، معین شود.
دانشمندان نمونه‌های خون و ادرار را از شرکت‌کنندگان گرفتند و آن‌ها را از لحاظ وجود ecdysterone و بیومارکرهای احتمالی تقویت عملکرد، آنالیز کردند. آن‌ها هم‌چنین یک غربال‌گری جامع از مواد ممنوعه تقویت‌کننده عملکرد انجام دادند.
توده عضلانی بیشتر و عملکرد بهتر!
نتایج آشکار کرد در شرکت‌کنندگانی که ecdysterone مصرف کرده بودند، به طور چشمگیری افزایش بیشتری در توده‌ی عضلانی وجود داشت. بررسی‌ها در محیط آزمایشگاه این یافته‌ها را همانندسازی کرد و پروفسور Parr و همکاران نشان دادند که ecdysterone با گیرنده‌ی بتای استروژن برهم‌کنش دارد. هم‌چنین آزمایش‌ها نشان‌دهنده‌ی افزایش چشمگیر در عملکرد one-repetition bench press[۱] بود.
با این حال، آزمایش‌های خون و ادرار، هیچ نشانه‌ای از سمیت کبدی یا کلیوی را در اثر مصرف مکمل اسفناج در بر نداشت.
همان طور که پروفسور Parr و تیم پژوهشی در مقاله‌ی خود توضیح می‌دهند، این داده‌ها اثربخشی مکمل اسفناج (ecdysterone) را با توجه به عملکرد ورزشی برجسته می‌کند.
آن‌ها نتیجه گرفتند:
ecdysterone جزئی از لیست مواد و روش‌های ممنوعه در ورزش (در طبقه سایر عوامل آنابولیک) است.
پروفسور Parr اضافه می‌کند:
شرکت‌کنندگانی که دوز کمی از مکمل اسفناج را دریافت کردند، در واقع روزانه دو قرص ecdysterone را مصرف کردند که معادل ۲۵۰ گرم تا ۴ کیلوگرم اسفناج است؛ این مقدار به کیفیت گیاه نیز بستگی دارد.
بنابراین برای دست‌یابی به مزایای دوز کم ecdysterone، یک شخص باید روزانه و به مدت ۱۰ هفته، ۲۵۰ گرم تا ۴ کیلوگرم اسفناج مصرف کند. برای شبیه‌سازی اثرات دوز بالا در این مطالعه، یک شخص باید روزانه و به مدت ۱۰ هفته، ۱ تا ۱۶ کیلوگرم اسفناج مصرف کند.
هشدارهای لازم در مصرف اسفناج
اسفناج مقادیر زیادی پتاسیم دارد؛ به گونه‌ای که ۱ فنجان اسفناج خام حاوی ۱۶۷ میلی‌گرم پتاسیم است. اگر کلیه‌ها توانایی دفع مقادیر اضافی پتاسیم را از خون نداشته باشند، مصرف مقادیر بالای پتاسیم می‌تواند کشنده باشد. هم‌چنین مصرف بش از حد پتاسیم برای افرادی که نارسایی کلیه دارند، می‌تواند مضر باشد.
[۱]– one-repetition bench press معیاری برای اندازه‌گیری حداکثر قدرت یک فرد است و شامل حداکثر وزنی است که یک شخص می‌تواند یک مرتبه آن را بلند کند.
