رضایت از تصمیماتی که در طول زندگی اتخاذ می‌کنید به روش تصمیم گیری شما بستگی دارد.
مطالعه‌ای که اخیراً در ژورنال Journal of Personality & Social Psychology منتشر شده است به استرس بالقوه‌ای که با تصمیم گیری به فرد تحمیل می‌شود نگاه دقیق‌تری انداخته است. طبق یافته‌های این پژوهش به نظر می‌رسد زمانی که به دنبال اتخاذ تصمیم درست هستیم، تصمیم گیری به فرآیندی استرس زا تبدیل می‌شود. در واقع موضوع روش تصمیم گیری‌ای می‌باشد که فرد به آن تمایل دارد.
خبر خوب این است که تحقیقات روشی را پیشنهاد می‌کنند که به وسیله آن می‌توانید جهت تصمیم گیری خود را تغییر دهید؛ به گونه‌ای که دیگر کار دلهره آوری نباشد.
جنبه‌های روش‌های تصمیم گیری مختلف
تحقیقات در زمینه‌ی روان شناسی شخصیتی نشان می‌دهند که افراد مختلف روش‌های تصمیم گیری مختلف و مخصوص به خود را دارند. با این که ممکن است این مورد به نظر آشکار و واضح باشد، اما نظریه‌ای به نام regulatory-mode theory بیان می‌کند که در هر زمانی روش تصمیم گیری شما در یکی از دو زیرمجموعه اصلی زیر قرار خواهد گرفت.
در زیرمجموعه‌ای به نام تصمیم گیری در جهت ارزیابی (assessment-oriented decision making)، شما خود را سخت مشغول به انجام دادن آن چه که درست است می‌کنید. افرادی که بسیار به این شیوه یعنی تصمیم گیری در جهت ارزیابی تمایل دارند، اغلب در پی یافتن حقیقت و انجام کارها به درست‌ترین شیوه ممکن هستند. اگر تاکنون متوجه شده‌اید که تمایل دارید به جای خوشحال بودن، کاری را درست انجام دهید پس جزو این گروه هستید.
از سوی دیگر گروه تصمیم گیری در جهت پویایی و حرکت (locomotion-oriented decision making)، تغییر و حرکت را در خود دارند. این افراد در انجام کارها قاطع و سریع هستند. زمانی که گروه اول دائماً نگران گرفتن بهترین تصمیم هستند، این گروه نیمی از کار را انجام داده‌اند. به این شعار Nike توجه کنید: فقط انجامش بده! Just Do It!
در مطالعه‌ای که اخیراً انجام شده است، نویسندگان پیش بینی کرده‌اند که گرایش‌های مزمن نسبت به هر شیوه تصمیم گیری منجر به نگرش‌های متفاوت نسبت به تصمیم گیری خواهد شد. در واقع آنها پی بردند افرادي كه بيشتر به شيوه ارزيابي متمركز بودند نسبت به افرادي كه تمایل به روش لوکوموتیو دارند، هنگام تصميم گيري بیشتر در معرض استرس هستند.
با توجه به اضطراب روانی زیادی که در روش ارزیابی به فرد تحمیل می‌شود، پژوهشگران پیشنهاد می‌کنند که از این روش تنها برای تصمیم‌های بزرگ از قبیل سرمایه گذاری‌های مالی یا تصمیمات تغییر دهنده زندگی استفاده شود.
مطالعات و یافته‌ها
در اولین مطالعه انجام شده، نویسندگان خواستار آزمودن این مورد بودند که آیا یک حالت نظارتی مستقل از فرد در طول یک تصمیم گیری، سطح اضطراب آنها را پیش بینی می‌کند یا نه. این مطالعه در حوالی تعطیلات انجام شد و از شرکت کنندگان خواسته شد تا از یک کاتالوگ وسایل زمستانی یک هدیه برای دوست خود انتخاب کنند.
برای تعیین این که آیا آنها جزو کدوم یک از دو گروه ارزیابی یا لوکوموتیو بودند، از این افراد خواسته شد که پرسش نامه‌ای را پر کنند. پس از آن محققان از شرکت کنندگان خواسته بودند تا بیان کنند که چه میزان احساس منفی یا مثبت را هنگام انتخاب هدیه تجربه می‌کنند و چه میزان این انتخاب برای آنها دشوار بوده است. آنها دریافتند که افراد ارزیابی گرا هنگام انتخاب هدیه بیشتر در معرض احساسات منفی هستند و انتخاب هدیه نیز از نظر آنها نسبت به گروه لوکوموتیو دشوارتر است.
مطالعات دوم همان الگوی قبلی را دنبال می‌کرد، اما این بار محققان به این موضوع علاقه مند بودند که چگونه این تاثیرات در یک رویداد حیاتی مهم نقش خود را ایفا می‌کنند. محققان از ۶۷ عروس آینده سوالاتی درباره حالت تنظیمی خودشان پرسیده شد. سپس از آنها خواسته شد تا تجارب شخصی خود را در برنامه ریزی و تصمیم گیری برای عروسی خود به یاد بیاورند. محققان دریافتند عروس‌هایی که گرایش آنها بیشتر از نوع ارزیابی بود، نسبت به گروه دیگر، بیشتر نگران تصمیم گیری‌های اشتباه در روز عروسی بودند و به عنوان یک تجربه این را بسیار دشوار توصیف می‌کردند.
هدف مطالعه سوم این بود که آیا می‌توان نتایج قبلی را این بار با توجه به تصمیم گیری‌های سیاسی دوباره به دست آورد یا خیر. در طی انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶، از شرکت کنندگان خواسته شد تا توضیح دهند که چگونه درباره رای خود به اطمینان رسیدند و احساسات خود را در حین شرکت در انتخابات ارزیابی کنند. از آنها همچنین رضایت و میزان دشواری این تصمیم گیری نیز پرسیده شد. آنها پی بردند افراد گروه ارزیابی، هنگام رای دادن به کاندید مورد نظر خود استرس بیشتری را تجربه کرده و در پایان کار نیز از تصمیم نهایی خود رضایت کمتری داشتند.
هدف مطالعه ۴ این بود که آیا حالت نظارتی بر تصمیم گیری در زمینه اولویت بندی کارها تأثیر می‌گذارد یا نه. باز هم محققان از شرکت کنندگان خواستند تا پرسشنامه‌ای را برای تعیین حالت نظارتی خود کامل کنند. سپس از آنها خواسته شد که یک لیست کاری شامل ۵ کار را تهیه کنند. محققان از شرکت کنندگان خواستند کارهای خود را بر اساس اولویت خود رتبه بندی کنند. سپس از آنها سوالاتی درمورد تجربه اولویت بندی آنها پرسیده شد. دوباره، این مطالعه نشان داد افرادی که گرایش آنها به سوی گروه ارزیابی است، هنگام اولویت بندی کردن نیز بیشتر در معرض اضطراب قرار می‌گیرند.
در پنجمین مطالعه از همان اولویت بندی مطالعه چهارم استفاده شد، تنها این بار محققان مشارکت کنندگان را به یکی از این دو شرایط تقسیم کردند. در یک حالت، محققان افراد را مجبور کردند که با خواندن یک مطلب کوتاه به ظاهر علمی درباره اهمیت دقت و وسواسی بودن، بیشتربه شیوه گروه ارزیابی عمل کنند. در حالت دوم، افراد با خواندن یک پاراگراف در مورد اهمیت “انجام دهنده” بودن شرایطی ایجاد شد که بیشتر به شیوه گروه لوکوموتیو مایل باشند.
این روش ابتدایی به محققان اجازه داد تا با آزمایش کردن ارزیابی کنند که آیا یک اثر علتی مستقیم از سبک تصمیم گیری در حالت‌های حسی وجود دارد یا خیر. با به دست آمدن نتایج قبلی، محققان دوباره دریافتند که افراد گروه ارزیابی در طول کار اولویت بندی بیش از گروه حرکتی، استرس تجربه می‌کنند.
نتایج مورد استفاده: سبک تصمیم گیری خود را سازگار کنید
با سبک تصمیم گیری خود آشنا شوید.
ارزیابی کردن خود برای پی بردن به این که سبک تصمیم گیری شما چگونه است، فواید زیادی خواهد داشت. با انجام این کار، اطمینان پیدا کردن از این که شما سبک مناسب خود را در زمینه‌ای مناسب اعمال می‌کنید آسان‌تر خواهد شد.
محققان روان شناسی شخصیت راه‌هایی را برای ضبط عناصر کلیدی هر دو حالت تنظیمی تهیه کرده‌اند.
به این ۵ مورد پایین با روش گفته شده از ۱ تا ۵ امتیاز دهید. (۱ = کاملا مخالف، ۵ = کاملا موافق). سپس نمره خود را حساب کنید. (از مجموع ۲۵).
۱. من کارم را انجام می‌دهم حتی اگر به تلاش بیشتری نیاز داشته باشد.
۲. من معتاد به کار هستم.
۳. زمانی که راه کمی برای رسیدن به هدفم باقی مانده بسیار هیجان زده هستم.
۴. من از انجام فعالانه کارها بیشتر از تماشا کردن لذت می‌برم.
۵. تا زمانی که مشغول به انجام کاری هستم، قدم بعدی را نیز در ذهنم دارم.
حال روش قبلی را در مورد ۵ مورد پایین اعمال کنید.
۱. من زمان زیادی را صرف تهیه لیستی از ویژگی‌های مثبت و منفی خود می‌کنم.
۲. من در مورد آن چه که می‌گویم خیلی محتاط و هوشیار هستم.
۳. اغلب فکر می‌کنم که انتخاب و تصمیم گیری‌های دیگران اشتباه است.
۴. اغلب کارهای خودم و دیگران را نقد می‌کنم.
۵. هنگامی که با یک فرد جدید دیدار می‌کنم، معمولاً ارزیابی می‌کنم که از ابعاد مختلف (به عنوان مثال ظاهر، دستاورد‌ها، وضعیت اجتماعی، لباس‌ها) چگونه به نظر می‌رسد.
هنگامی که امتیازات خود را برای هر بخش محاسبه کردید، حال آنها را با یکدیگر مقایسه کنید. اگر نمره شما در ۵ مورد اول به ۲۵ نزدیک‌تر بود بیشتر تصمیمات خود را به روش لوکوموتیو اتخاذ می‌کنید. اگر نمره شما در ۵ مورد دوم به ۲۵ نزدیک‌تر بود احتمالا بیشتر فردی ارزیابی گرا هستید.
این ارزیابی را هنگام مواجهه با شرایط در ذهن خود داشته باشید. بدین ترتیب نقطه شروع خود را خواهید دانست.
۲- شرایط که در حال حاضر در آن هستید را بررسی کنید.
برای تعیین سبک مورد استفاده خودتان برای تصمیم گیری، ابتدا باید نوع تصمیم خود را ارزیابی کنید. در مورد تصمیمات مهم‌تر، روش ارزیابی بهتر پاسخ می‌دهد. در حالی که تصمیمات کم اهمیت‌تربه روش حرکتی بهتر پیش می‌روند.
امور مهم با این ویژگی‌ها شناخته می‌شوند:
- یک جواب واضح بله/خیر دارند.
- یک خط روشن بین درست و غلط وجود دارد.
- در صورت اتخاذ تصمیم اشتباه عواقب بدی در انتظار خود فرد و دیگران خواهد بود.
تصمیمات کم اهمیت با این ویژگی‌ها شناخته می‌شوند:
- عواقب مهم یا عمومی ندارند.
- بیشتر برای خود فرد معنا دار است تا دیگران.
- مرز واضح بله/خیر وجود ندارد.
۳- برحسب نیازهای خود سبک مناسب خود را ایجاد کنید.
هنگامی که شما متوجه شدید که چه نوع تصمیم گیری را انجام خواهید داد، وقت آن است که سبک تصمیم گیری خود را با توجه به وضعیت تغییر دهید. به یاد بیاورید که تصمیم‌های کم اهمیت‌تر با روش لوکوموتیو بهتر حل می‌شود، در حالی که وضعیت حساس با روش ارزیابی بهتر مدیریت می‌شوند.
می‌خواهید روش مناسب وضعیت خود را بیابید؟ شما می‌توانید با موارد ذکر شده در ادامه خود را آماده کنید:
حالت لوکوموتیو را با دیدن یا خواندن محتواهای زیر آماده کنید:
- ابرقهرمان‌ها
- مسابفات ورزشی و ورزشکاران
- اورژانس یا شرایط پاسخ اولیه
حالت ارزیابی را با دیدن یا خواندن محتواهای زیر آماده کنید:
- صحنه‌های کشف جرم
- تحقیقات علمی
- سرمایه گذاری‌های مالی
