تورم فک می تواند در اثر توده در فک و بینی شما یا نزدیکی آن ایجاد شده، باعث تورم بیشتر از حالت معمولی شود. بسته به نوع علت آن فک شما سفت می شود و ممکن است در ناحیه گردن، گلو یا صورت دچار حساسیت و درد شوید.
علل احتمالی برای تورم فک وجود دارد: از غدد متورم در گردن گرفته یا عوامل ویروسی مانند سرماخورگی تا بیماری های جدی تر مانند اوریون، همگی در تورم فک نقش دارند. اگرچه عامل سرطان در بروز تورم فک نادر است؛ اما ممکن است بر آن تاثیر بگذارد.
در بعضی موارد تورم فک، پاسخ آلرژیک شدید به نام آنافیلاکسی است که نیازمند فوریت های پزشکی است.
اگر خودتان یا فرد دیگری تورم ناگهانی در صورت، دهان، زبان، حساسیت پوستی یا مشکلات تنفسی دارید، با نزدیک ترین محل فوریت های وزشکی تماس بگیرید و یا سریع تر به اورژانس نزدیک مراجعه کنید.
تورم فک بر استخوان ها نیز تاثیر می گذارد.
در این مقاله علائم و عوامل تورم فک وجود دارد که به شما کمک می کند تا آن را مدیریت کنید.
تورم غدد
غدد و یا غدد لنفاوی شما ممکن است؛ در اثر عفونت متورم شوند. گره و غدد لنفاوی از جمله غده هایی هستند که به هنگام تورم احساس می شوند.
تورم غدد در ناحیه گردن، از علائم شایع سرماخورگی می باشد. همچنین بر اثر عفونت های باکتریایی که نیازمند درمان آنتی بیوتیکی هست، باعث تورم غده ها می شوند.
تورم ناشی از عفونت به تماس مستقیم واکنش نشان داده و قرمز رنگ به نظر می رسد. بعد از برطرف شدن عفونت، به حالت عادی باز می گردند. غدد متورم ناشی از سرطان، مانند لنفوم غیر هاجکین به طور ثابت در آن ناحیه باقی می مانند . بیشتر از ۴ هفته در آن ناحیه حضور دارند.
مقاله مرتبط:تفاوت بین لنفوم هاجکین و غیرهاجکین چیست؟
تروما یا جراحت
تروما یا جراحت ناشی از سقوط کردن یا آسیب دیدن صورت می تواند، باعث تورم فک شود. احتمالا کبودی و درد در ناحیه فک را نیز تجربه خواهید کرد. فک دررفته یا شکسته، نیازمند درمان فوری بوده و این عارضه ممکن است؛ باعث مشکلاتی در بازو بسته کردن دهان شود.
عفونت های ویروسی
عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی یا مونونوکلئوز می تواند، باعث تورم غدد لنفاوی در ناحیه گردن شود. اگر تورم فک شما ناشی از سرماخوردگی باشد؛ علائم دیگری را نیز تجربه خواهید کرد:
●خستگی
● گلودرد
● تب
●سردرد
●عفونت های باکتریایی
بزخی از عفونت های باکتریایی می توانند؛ باعث تورم در ناحیه گلو شوند. مانند گلو درد استرپتوکوکی و تونسیلیت باکتری که باعث التهاب گلو می شوند.
علائم دیگر عونت های باکتریایی عبارت انداز:
●تب
●گلو درد
●قرمز یا لکه های سفید در گلو
●تورم لوزه ها
● دندان درد
●تاول روی لثه
آبسه دندان هنگامی ایجاد می شود که باکتری، وارد پارپ دندان شده و عفونت چرکی را ایجاد کند. آبسه دندان یک وضعیت جدی است که در صورت عدم درمان منجر به عفونت استخوان، فک و گسترش عفونت در دندان های دیگر و بافت های دیگر شود. اگر مطمئن هستید که آبسه دندان دارین در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید.
علائم آبسه ی دندان عبارت اند از:
●دردشدید ضربانی در دندان
●درد در گوش گردن و فک
●تورم در ناحیه صورت وفک
● قرمزی لثه ها و تورم آن
●تب
کشیدن دندان
کشیدن دندان بر اثر پوسیدگی بیش از حد دندان و یا فشار دندان ها، باعث بیماری های مربوط به لثه می شود. درد و تورم ناشی از کشیدن دندان، در روزهای اول طبیعی است. همچنین ممکن است دچار کبودی نیز شوید. مصرف داروهای ضد درد و استفاده از یخ در بهبود درد دندان می تواند مفید باشد.
پریکورونیت نوعی عفونت و تورم لثه است که در اثر نبود چای کافی برای جوانه زدن دندان عقل به وجود می آید. علائم خفیف آن لثه ی دردناک تورم ناحیه ی دندان و ایجاد چرک می باشد.
در صورت عدم درمان، عفونت می تواند در گلو و گردن شما گسترش یافته و باعث تورم در صورت فک و بزرگ شدن غدد لنفاوی در ناحیه گردن و فک شود.
لوزه های شما دارای گره های لنفاوی است که در هر طرف، پشت گلوی شما قرار گرفته است. تونسیلیت نوعی عفونت لوزه ها است؛ که می تواند در اثر ویروس یا باکتری ایجاد شود.
گلو درد شدید همراه با تورم غدد لنفاوی در گردن و فک، علائم شایع التهاب لوزه است.
علائم دیگر عبارتند از:
●تب
●تورم،
لوزه های قرمز
●کوفتگی
●بلع
دردناک
●درد
گوش
اوریون نوعی عفونت ویروسی مسری است که علائم آغازین آن، سردرد، تب و درد عضلانی است. تورم غدد بزاقی نیز از علایم شایع آن است. این عفونت باعث تورم گونه ها و فک می شود. سه جفت غده بزاقی اصلی در هر طرف صورت شما، درست بالای فک شما قرار دارد.
علائم دیگر می تواند شامل خستگی و کاهش اشتها باشد. در موارد شدید، تورم مغز، تخمدان ها یا بیضه ها ممکن است رخ دهد. واکسیناسیون، می تواند از اوریون جلوگیری کند.
مشکل غدد بزاقی
تعدادی ازعوامل مانند عفونت ها، اختلالات خود ایمنی و سرطان بر غدد بزاقی شما تأثیر بگذارد. شایع ترین مشکلات به هنگام انسداد مجاری رخ می دهد که از تخلیه ی مناسب جلوگیری می شود.
اختلالات غده بزاقی و سایر مشکلات عبارتند از:
●سنگ های غده بزاقی (سیالولیتیازیس)
●عفونت غده بزاقی (سیالادنیت)
●عفونت های ویروسی مانند اوریون
●تومورهای سرطانی و غیر سرطانی
●سندرم شوگرن، یک اختلال خود ایمنی است
●تورم غدد بزاقی (سیالادنوز)
بیماری لایم
بیماری لایم یک عفونت جدی باکتریایی است که از طریق نیش کنه های آلوده منتقل می شود.
علائم بیماری لایم اغلب با موارد زیر شروع می شود:
●تب
●سردرد
●التهاب چشم
●تورم غدد لنفاوی
در صورت عدم درمان، عفونت می تواند به مفاصل، قلب و سیستم عصبی شما گسترش یابد.
میالژیک آنسفالومیالیتیز (سندرم خستگی مزمن)
میالژیک آنسفالومیالیتیز (ME/CFS) نوعی اختلال است که با نام خستگی مزمن شناخته می شود و حدودا ۲/۵میلیون جمعیت بزرگسال در ایالت متحده مبتلا به آن هستند.
علائم میالژیک آنسفالومیالیتیز عبارت اند از:
●خستگی
●اختلال در حافظه
●درد مفاصل و ماهیچه ها
●تورم غدد لنفاوی در ناحیه گردن یا زیربغل
سیفلیس یک عفونت جدی باکتریایی است که معمولاً از طریق تماس جنسی گسترش می یابد. این بیماری به صورت مرحله ای آغاز می شود، که اغلب با ایجاد زخمی به نام چانکر(chancre) در محل عفونت آغاز می شود.
در مرحله ثانویه، سیفلیس می تواند باعث گلودرد و تورم غدد لنفاوی در گردن شود. علائم دیگر می تواند شامل التهاب بدن، تب و درد عضلات باشد.
آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری دژنراتیو مزمن است که باعث تورم، درد و سفتی در مفاصل می شود. اولین علامت بیماری معمولاً قرمزی و التهاب بیش از مفاصل است.
برخی از افراد مبتلا به RA، غدد لنفاوی متورم و التهاب غدد بزاقی را تجربه می کنند. التهاب مفصل گیجگاهی زیرآرواره ای(TMJ) که مفصل تحتانی شما را به جمجمه شما متصل می کند، نیز شایع است.
لوپوس نوعی اختلال خود ایمنی است که باعث التهاب و طیف گسترده ای از علائم می شود که می تواند بر هر قسمت از بدن تأثیر بگذارد. علائم می توانند بروز یافته و بهبود یابند و از نظر شدت نیز متغیر باشند. تورم صورت، دست ها و پاها علائم اولیه شایع لوپوس است.
سایر علائم شایع عبارتند از:
●مفاصل دردناک یا متورم
●زخم های دهان
●تورم غدد لنفاوی
● التهاب پروانه ای شکل در گونه ها و بینی
آنژین لودویگ
آنژین لودویگ یک عفونت نادر باکتریایی پوست در دهان، زیر زبان است. این بیماری اغلب بعد از آبسه دندان یا عفونت یا آسیب دیگر دهان ایجاد می شود. این عفونت باعث تورم زبان، فک و گردن می شود. همچنین ممکن است دچار افتادگی ، مشکل صحبت کردن و تب شوید.
درمان پزشکی به موقع ضروری است؛ زیرا تورم می تواند به اندازه کافی شدید شود تا راه هوایی را مسدود کند.
برخی از داروها
اگرچه این مورد نادر است اما برخی از داروها می توانند باعث تورم گره های لنفاوی شوند. این داروها شامل: داروی ضد تشنج فنیتوئین (دیلانتین، فنیتک) و داروهای مورد استفاده برای جلوگیری از مالاریا است.
سرطان
سرطان های دهانی که از دهان یا گلو شروع می شوند، می توانند باعث ایجاد تورم فک شوند. انواع دیگر سرطان ها می تواند به استخوان فک یا غدد لنفاوی در گردن و فک اثر گذاشته و باعث تورم شود.
علائم سرطان بسته به نوع، محل، اندازه و مرحله متفاوت است.
سایر علائم شایع سرطان های دهان عبارت اند از:
●زخم در دهان و یا به زبانی که بهبود نمی یابد
●درد مداوم گلو یا دهان
●توده ای در گونه یا گردن
علائم متعدد
فک متورم شما ممکن است با علائم دیگری همراه باشد. در اینجا علائم خاصی هم وجود دارد.
تورم فک در یک طرف
عواملی که باعث تورم فک در یک طف دهان می شود
عبارت اند از:
●جراحت یا تروما
●آبسه دندان
●کشیدن دندان
●پریکورونیت
●تومور غده بزاقی غیر سرطانی یا سرطانی
فک متورم زیر گوش
اگر فک شما در زیر گوش متورم شده باشد، احتمالاً تورم گره های فک است که می تواند ناشی از:
●عفونت ویروسی
●عفونت باکتریایی
●اوریون
●آبسه دندان
●مشکل غدد بزاقی
●روماتیسم مفصلی
●دندان درد و تورم فک
شایع ترین دلایل شامل موارد زیر است:
●آبسه دندان
●پریکورونیت
●فک متورم و بدون درد
گره های لنفاوی متورم اغلب بدون درد هستند، بنابراین اگر فک شما متورم به نظر می رسد، اما هیچ دردی ندارید، می تواند نشانگر شروع عفونت باکتریایی یا ویروسی باشد، یا ناشی از آرتریت روماتوئید یا مشکل غده بزاقی باشد.
تورم گونه و فک
دندان شکننده، کشیدن دندان و پریکورونیت به احتمال زیاد باعث تورم در گونه و فک می شود. همچنین اوریون نیز می تواند باعث بروز آن شود.
تشخیص تورم فک
برای تشخیص علت تورم فک، ابتدا دنداتپزشک در مورد تاریخچه پزشکی شما از جمله آسیب ها یا بیماری های اخیر و علائم شما سؤال خواهد کرد. پزشک همچنین ممکن است از یک یا چند آزمایش زیر استفاده کند:
●معاینه ی جسمی
●اشعه ایکس برای بررسی شکستگی یا تومور است
●آزمایش خون برای بررسی عفونت
●سی تی اسکن یا ام آر آی برای یافتن علائم بیماری ها از جمله سرطان
●بیوپسی اگر مشکوک به سرطان است یا آزمایشهای دیگر برای تشخیص انجام می دهند.
درمان تورم فک
درمان تورم فک به علت آن بستگی دارد. داروهای خانگی ممکن است در تسکین علائم مفید باشد. ممکن است برای درمان فک شکسته یا دررفته یا یک بیماری زمینه ای نیاز به درمان پزشکی داشته باشد.
درمانهای خانگی
ممکن است علائم تورم فک را از طریق موارد زیر برطرف کنید:
●استفاده از یک بسته یخ یا کیسه ی سرد برای رفع تورم
●مصرف ضد التهاب بدون نسخه(OTC)
●خوردن غذاهای نرم
●استفاده از یک کیسه ی گرم بر روی غدد لنفاوی آلوده
درمان پزشکی
گزینه های درمانی پزشکی برای درمان شرایط اساسی تورم فک وجود دارد. این موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:
●بانداژ برای جابجایی یا شکستگی
●آنتی بیوتیک ها برای عفونت های ناشی از باکتری ها
●کورتیکواستروئیدها برای رفع التهاب
●جراحی مانند جراحی لوزه
●درمان سرطان مانند شیمی درمانی و پرتونگاری
چه زمانی به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنیم؟
اگر فک شما در اثر جراحت متورم شده است یا اگر ورم بیش از چند روز ادامه داشته باشد یا با علائم عفونت مانند تب، سردرد و خستگی همراه باشد، به پزشک مراجعه کنید.
اگر:
●قادر به خوردن یا باز کردن دهان نیستید
●تورم زبان یا لب ها را تجربه می کنید
●در تنفس مشکلی دارید
●سر درد دارید
●تب بالایی داشته باشید
در این صورت بایستی به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید.
خلاصه
فک متورم که ناشی از جراحت جزئی یا کشیدن دندان است باید در طی چند روز با مراقبت از خود بهبود یابد. اگر تورم خوردن یا نفس کشیدن را دشوار کرده یا همراه با علائم شدید است، به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
