سندرم لینچ یک اختلال ارثی است که احتمال ابتلای فرد را به سرطان کولون، سرطان اندومتر و سرطانهای دیگر را افزایش میدهد. سندرم لینچ درطول تاریخ به عنوان سرطان کولورکتال غیرپولیپوز ارثی شناخته میشده است.(HNPCC)
تعدادی از سندرمهای ارثی باعث افزایش ریسک ابتلا به سرطان کولون و سرطان اندومتر میشوند اما شایعترین آنها سندرم لینچ است. پزشکان تخمین میزنند از حدود ۱۰۰ سرطان کولون و اندومتر ، ۳ مورد آن بعلت سندرم لینچ ایجاد میشود.
خانواده هایی که در آن ها سندرم لینچ وجود دارد، احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان کولون و سرطان آندومتر را نسبت حالت مورد انتظار دارند. سندرم لینچ سبب میشود سن ابتلا به این سرطان ها در افراد مبتلا نسبت به بقیه افراد جمعیت ها کمتر شود.
علائم سندرم لینچ
افراد مبتلا به این بیماری ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- سرطان کولون که در سن پایین خصوصا زیر ۵۰ سال ایجاد شود .
- سابقه ابتلای خانوادگی به کنسر کولون در سن پایین
- سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان آندومتر که رحم را تحت تاثیر قرار میدهد.
- سابقه ابتلا اعضای خانواده خانوادگی به سایر سرطان ها مانند سرطان تخمدان، سرطان کلیه، سرطان معده، سرطان روده کوچک، سرطان کبد، سرطان غدد عرق (کارسینوم سباسئوس) و دیگر سرطان ها
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
اگر شما نگران سابقه ابتلای خانوادگی خود به سرطان کولون و سرطان آندومتر هستید، پزشک خود را از این وضعیت آگاه سازید. پزشک یک ارزیابی ژنتیکی از سابقه خانوادگی و ریسک ابتلای شما به سرطان را درنظر خواهد گرفت.
اگر یکی از اعضا خانواده مبتلا به سندرم لینچ است به پزشک خود اطلاع دهید. و بخواهید شما را به یک متخصص ژنتیک ارجاع دهد. مشاوران ژنتیک در این زمینه آموزش داده شده اند. آنها میتوانند در تشخیص سندرم لینچ، علت ایجاد آن و نوع درمان و مراقبت از آن به شما کمک کنند. مشاور ژنتیک همچنین میتواند به شما کمک کند تا اطلاعات مربوط به بیماری را مرتب کنید و بفهمید که آیا تست ژنتیک برای شما مناسب است یا نه.
علت ایجاد سندرم لینچ
سندرم لینچ در خانواده ها با الگوی توارث اتوزومی غالب به ارث میرسد. این بدان معنی است که اگر یکی از والدین دارای ژن جهش یافته مربوط به سندرم لینچ باشد، ۵۰ درصد احتمال انتقال این ژن جهش یافته به هر فرزند وجود دارد. احتمال ابتلا به سندرم لینچ چه پدر حامل ژن معیوب باشد چه مادر و چه کودک پسر باشد یا دختر، در هر صورت یکسان است.
چگونه ژن جهش یافته منجر به سرطان می شود
ژن های درگیر در سندرم لینچ مسئول اصلاح تغییرات کدهای ژنتیکی هستند. (ژن های ترمیم کننده عدم تطابق)
ژن های شما حاوی DNA هستند، که برای هر فرایند شیمیایی بدن شما دارای دستورالعمل هستند. سلول های شما همزمان با رشد و تقسیم از دی ان ای خود کپی برداری میکنند و وقوع برخی اشتباهات جزئی ناممکن نیست.
سلول های طبیعی روش هایی برای تشخیص و اصلاح این اشتباهات دارند. اما سلول های افرادی که ژن جهش یافته مربوط به سندرم لینچ را به ارث میبرند، توانایی ترمیم این اشتباهات را ندارند. جمع شدن این اشتباهات منجر به افزایش آسیب ژنتیکی درون سلول ها و در نهایت باعث سرطانی شدن سلول ها میشود.
عوارض سندرم لینچ
یک اختلال ژنتیکی مانند سندرم لینچ فراتر از ایجاد عوارضی برای سلامتی شما، ممکن است نگرانی های دیگری هم ایجاد کند. مشاور ژنتیک به شما کمک میکند تا پس از تشخیص ابتلا به این بیماری از این مراحل زندگی خود که تحت تاثیر بیماری است، عبور کنید:
- حریم خصوصی. نتایج آزمایش ژنتیک شما در پرونده پزشکی شما درج خواهد شد و این پرونده ممکن است در دسترس شرکت های بیمه و کارفرمایان قرار گیرد. ممکن است برای شما سوال پیش بیاید که آیا تشخیص سندرم لینچ باعث سخت شدن تغییر شغل یا ارائه بیمه درمانی در آینده میشود یا خیر. مشاور ژنتیک میتواند درباره همه این قانون های محافظت کننده از شما به شما کمک کند.
- فرزندان شما. اگر شما مبتلا به سندرم لینچ هستید، فرزندان شما در معرض خطر به ارث بردن این جهشهای ژنتیکی هستند. اگر یکی از والدین جهش ژنتیکی مرتبط با سندرم لینچ را داشته باشد، هر کودک ۵۰ درصد احتمال دارد که این جهش را به ارث ببرد. یک مشاور ژنتیکی میتواند به شما کمک کند تا برنامه ای برای صحبت درباره این موضوع با فرزندان خود تهیه کنید، از جمله اینکه چگونه و چه زمانی باید به آن ها این موضوع را اطلاع دهید و چه زمانی آن ها باید آزمایش دهند.
- خانواده. تشخیص سندرم لینچ برای کل خانواده تاثیراتی دارد، زیرا ممکن است بسیاری از بستگان خونی دیگر نیز احتمال ابتلا به سندرم لینچ را داشته باشند. یک مشاور ژنتیک میتواند به شما در یافتن بهترین روش برای اطلاع رسانی به اعضای خانواده کمک کند تا بدانند شما تست ژنتیک انجام داده اید و معنای آن چیست.
تشخیص سندرم لینچ
اگر مشکوک به داشتن سندرم لینچ باشید، ممکن است پزشک در مورد سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ، سرطان آندومتر و سایر سرطان ها از شما سوال کند. این ممکن است به آزمایش ها و روشهای دیگر برای تشخیص سندرم لینچ منجر شود.
سابقه خانوادگی
در صورت داشتن موارد زیر، پزشک ممکن است شما را برای ارزیابی بیشتر سندرم لینچ ارجاع دهد.
- چندین خویشاوند با هر تومور مرتبط با لینچ، از جمله سرطان روده بزرگ. نمونه هایی از دیگر تومورهای مرتبط با لینچ شامل مواردی است که بر آندومتر، تخمدان، معده، روده کوچک، کلیه، مغز یا کبد تأثیر می گذارند.
- اعضای خانواده در سنینی که کمتر از میانگین نوع سرطان خود هستند، مبتلا به سرطان می شوند.
- بیش از یک نسل از خانواده تحت تأثیر نوعی سرطان قرار دارند.
آزمایش تومور
اگر شما یا کسی در خانواده خود مبتلا به سرطان تشخیص داده شده باشد ، آزمایش های ویژه ممکن است مشخص کند که آیا تومور دارای ویژگی های خاص سرطان های سندرم لینچ است. از نمونه سلولهای سرطان روده بزرگ و گاهی اوقات از تومورهای دیگر می توان برای آزمایش تومور استفاده کرد.
آزمایش تومور می تواند نشان دهد که آیا سرطان شما توسط ژن های مرتبط با سندرم لینچ ایجاد شده است. آزمایش های تومور شامل موارد زیر است:
آزمایش ایمونوهیستوشیمی (IHC)
آزمایش IHC از رنگهای خاصی برای لکه گیری نمونه های بافتی استفاده می کند. وجود یا عدم وجود رنگ آمیزی نشان دهنده وجود پروتئین های خاصی در بافت است. پروتئین های از دست رفته ممکن است به پزشکان بگویند کدام ژن جهش یافته باعث سرطان شده است.
آزمایش بی ثباتی میکروستلایت. (MSI)
میکروستلایت ها توالی DNA هستند. در افراد مبتلا به سندرم لینچ ، ممکن است در این توالی ها در سلولهای تومور خطا یا بی ثباتی وجود داشته باشد.
نتایج مثبت IHC یا MSI نشان می دهد که شما در ژن های مرتبط با سندرم لینچ سو عملکرد دارید. اما نتایج نمی تواند به شما نشان دهد که آیا مبتلا به سندرم لینچ هستید زیرا برخی از افراد این جهش های ژنی را فقط در سلول های سرطانی خود ایجاد می کنند.
افراد مبتلا به سندرم لینچ این جهش های ژنی را در تمام سلول های خود دارند. آزمایش ژنتیک می تواند تعیین کند که آیا شما این جهش ها را دارید یا خیر.
به طور فزاینده ای ، آزمایش IHC یا MSI به هر کسی که مبتلا به سرطان روده بزرگ یا سرطان آندومتر باشد پیشنهاد داده می شود تا به دنبال سندرم لینچ باشد. پزشکان امیدوارند که این امر به شناسایی خانواده های مبتلا به سندرم لینچ کمک کند که معیارهای معمول آزمایش ژنتیک را ندارند.
آزمایش ژنتیک
آزمایش ژنتیک به دنبال تغییراتی در ژن های شما است که نشان می دهد شما به سندرم لینچ مبتلا هستید. ممکن است از شما خواسته شود که نمونه ای از خون خود را برای آزمایش ژنتیک بدهید. پزشکان با استفاده از تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی خاص ، ژن های خاصی را بررسی می کنند که می تواند جهش هایی ایجاد کند که باعث سندرم لینچ می شود.
آزمایش ژنتیک ممکن است نشان دهد:
- نتیجه مثبت آزمایش ژنتیکی. یک نتیجه مثبت ، به معنای کشف جهش ژنی ، نشان دهنده ابتلا به سرطان نیست. اما این بدان معنی است که خطر ابتلا به سرطان های خاص در طول زندگی شما افزایش می یابد. اینکه چه میزان خطر شما افزایش می یابد بستگی به این دارد که ژن در خانواده شما جهش یافته است و اینکه آیا برای کاهش خطر ابتلا به سرطان تحت غربالگری سرطان یا عمل های کاهش خطر قرار می گیرید. مشاور ژنتیک شما می تواند خطر فردی شما را بر اساس نتایج شما توضیح دهد.
- نتیجه آزمایش ژنتیکی منفی. یک نتیجه منفی ، به این معنی که جهش ژنی پیدا نشده است ، نشان می دهد که شما احتمالاً سندرم لینچ ندارید. اگر سابقه خانوادگی قوی سرطان داشته باشید ، ممکن است هنوز هم خطر ابتلا به سرطان بالایی داشته باشید.
- یک تنوع ژنی با عوامل ناشناخته. آزمایش های ژنتیکی همیشه در مورد خطر ابتلا به سرطان به شما پاسخ مثبت یا خیر نمی دهند. گاهی آزمایش ژنتیکی تنوع ژنی را با عوامل نامشخص نشان می دهد. مشاور ژنتیک شما می تواند پیامدهای این نتیجه را برای شما توضیح دهد.
گاهی اوقات آزمایش ژنتیکی برای سندرم لینچ بخشی از آزمایش جهش های ژنتیکی مرتبط با سرطان است. مشاور ژنتیک شما می تواند در مورد مزایا و خطرات آزمایش ژنتیک با شما صحبت کند. او می تواند توضیح دهد که آزمایش ژنتیکی چه چیزی به شما می گوید و چه چیزی نمی تواند.
درمان سندرم لینچ
سرطان روده بزرگ مرتبط با سندرم لینچ مانند سایر سرطان روده بزرگ درمان می شود. با این حال ، جراحی برای سرطان روده بزرگ سندرم لینچ احتمالاً شامل برداشتن بیشتر روده بزرگ است ، زیرا افراد مبتلا به سندرم لینچ در آینده خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را دارند.
گزینه های درمانی شما به مرحله و محل سرطان و همچنین سلامتی ، سن و وضعیت شخصی شما بستگی دارد. درمان های سرطان روده بزرگ ممکن است شامل جراحی ، شیمی درمانی و پرتودرمانی باشد.
غربالگری سرطان برای افراد مبتلا به سندرم لینچ
اگر به سندرم لینچ مبتلا هستید اما سرطان مرتبط با آن تشخیص داده نشده است – که بعضاً به عنوان “فرد مبتلا” شناخته می شود – پزشک می تواند یک طرح غربالگری سرطان برای شما تهیه کند.
تحقیقات مشخص نکرده است که کدام یک از آزمایش های غربالگری سرطان برای افراد مبتلا به سندرم لینچ بهتر است. در نتیجه ، گروه های پزشکی در آزمایش هایی که توصیه می کنند متفاوت هستند. اینکه کدام آزمایش برای شما بهترین است ممکن است به سابقه خانوادگی شما بستگی داشته باشد و کدام ژن باعث سندرم لینچ شما شود.
به عنوان بخشی از برنامه غربالگری سرطان ، ممکن است پزشک توصیه کند:
غربالگری سرطان روده بزرگ.
معاینه کولونوسکوپی به پزشک اجازه می دهد تا داخل کل روده بزرگ شما را ببیند و مناطقی از رشد غیر طبیعی را که ممکن است نشان دهنده سرطان یا سلول های پیش سرطانی باشد ، جستجو کند. غربالگری سرطان روده بزرگ با از بین بردن رشد های پیش سرطانی موسوم به پولیپ ، خطر مرگ ناشی از سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد. افراد مبتلا به سندرم لینچ به طور معمول هر یک یا دوسال از ۲۰ سالگی غربالگری کولونوسکوپی را شروع می کنند.
افراد مبتلا به سندرم لینچ تمایل به پولیپ روده بزرگ دارند که تشخیص آنها دشوارتر است. به همین دلیل ، ممکن است تکنیک های جدید کولونوسکوپی توصیه شود. کولونوسکوپی با کیفیت بالا تصاویر با جزئیات بیشتری ایجاد می کند و کولونوسکوپی با باند باریک از نور ویژه برای ایجاد تصاویر واضح تر از روده بزرگ استفاده می کند. در کروموآندوسکوپی از رنگها برای رنگ آمیزی بافت روده بزرگ استفاده می شود که احتمال تشخیص پولیپ های تخت را که بیشتر در افراد مبتلا به سندرم لینچ اتفاق می افتد ، افزایش می دهد.غربالگری سرطان آندومتر. زنان مبتلا به سندرم لینچ ممکن است هر سال یا دو سال بیوپسی آندومتر را درانجام دهند.
غربالگری سرطان تخمدان.
پزشک شما ممکن است سالانه سونوگرافی و آزمایش خون را برای غربالگری سرطان تخمدان توصیه کند.
غربالگری سرطان سیستم ادراری.
پزشک شما ممکن است غربالگری دوره ای برای سرطان های دستگاه ادراری را توصیه کند. تجزیه و تحلیل نمونه ادرار ممکن است خون یا سلول های سرطانی را نشان دهد.
غربالگری سرطان دستگاه گوارش.
پزشک شما ممکن است غربالگری آندوسکوپی را برای سرطان معده و سرطان روده کوچک توصیه کند. آندوسکوپی به شما اجازه می دهد تا معده و سایر قسمت های سیستم گوارشی شما را ببیند.
در حالی که تحقیقات اثربخشی غربالگری سرطان روده بزرگ را برای کاهش خطر مرگ بیماری اثبات می کند ، تحقیقات مشابه اثربخشی غربالگری برای سایر انواع سرطان را ثابت نکرده است. هنوز هم ، برخی از متخصصان توصیه می کنند با وجود فقدان شواهد ، غربالگری این نوع دیگر از سرطان را نیز بررسی کنند.
اگر خانواده شما سابقه سرطان های دیگر را داشته باشد ، پزشک ممکن است آزمایشات غربالگری سرطان دیگری را نیز توصیه کند. از پزشک خود در مورد آزمایش های که غربالگری برای شما بهتر بپرسید.
آسپرین برای پیشگیری از سرطان
نتایج حاصل از مطالعات نشان می دهد که مصرف روزانه آسپرین ممکن است خطر ابتلا به چندین سرطان مرتبط با سندرم لینچ را کاهش دهد. برای تأیید این موضوع به نتایج بیشتری نیاز است. در مورد مزایا و خطرات احتمالی آسپیرین درمانی با پزشک خود صحبت کنید تا مشخص شود آیا این گزینه می تواند برای شما مناسب باشد.
جراحی برای جلوگیری از سرطان های ناشی از سندرم لینچ
در شرایط خاص ، افراد مبتلا به سندرم لینچ ممکن است برای کاهش خطر ابتلا به سرطان ، جراحی کنند. درباره مزایا و خطرات جراحی پیشگیری کننده با پزشک خود صحبت کنید.
گزینه های جراحی برای پیشگیری از سرطان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- جراحی برای برداشتن تخمدان ها و رحم (اووفرکتومی و هیسترکتومی). جراحی پیشگیری برای برداشتن رحم شما احتمال ابتلا به سرطان آندومتر را در آینده از بین می برد. برداشتن تخمدان ها می تواند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش دهد. بر خلاف سرطان روده بزرگ ، غربالگری سرطان تخمدان و سرطان آندومتر اثبات نشده است که خطر مرگ ناشی از سرطان را کاهش می دهد. به همین دلیل ، پزشکان معمولاً جراحی پیشگیرانه را برای زنانی که فرزندآوری کامل کرده اند ، توصیه می کنند.
- جراحی برای برداشتن روده بزرگ (کولکتومی). جراحی برای برداشتن بیشتر یا کل روده بزرگ احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد یا از بین می برد. این روش می تواند به گونه ای انجام شود که به شما امکان دهد مدفوع را به طور معمول دفع کنید و نیازی به پوشیدن کیسه در خارج از بدن برای جمع آوری مدفوع نباشد. اگر قادر به انجام غربالگری مکرر برای سرطان روده بزرگ نباشید ، ممکن است کولکتومی یک گزینه باشد.
کنار آمدن و پشتیبانی
دانستن اینکه احتمال خطر ابتلا به سرطان در شما یا اعضای خانواده تان بیشتر است ، می تواند استرس زا باشد. راه های مفید برای کنار آمدن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- در مورد سندرم لینچ تمام اطلاعاتی را که می توانید پیدا کنید. سوالات خود را در مورد سندرم لینچ بنویسید و آنها را در قرار بعدی خود با پزشک یا مشاور ژنتیک بپرسید. منابع اطلاعاتی بیشتری را از تیم مراقبت بهداشتی خود بخواهید. یادگیری در مورد سندرم لینچ می تواند به شما کمک کند هنگام تصمیم گیری درباره سلامتی خود اطمینان بیشتری داشته باشید.
- مراقب خودت باش. دانستن اینکه احتمال ابتلا به سرطان در شما افزایش یافته است می تواند به شما این احساس را بدهد که انگار نمی توانید سلامتی خود را کنترل کنید. اما آنچه می توانید کنترل کنید. به عنوان مثال ، یک رژیم غذایی سالم انتخاب کنید ، به طور منظم ورزش کنید و به اندازه کافی بخوابید تا احساس آرامش کنید. به تمام قرارهای پزشکی برنامه ریزی شده خود ، از جمله آزمایشات غربالگری سرطان ، بروید.
- با دیگران ارتباط برقرار کنید. دوستان و خانواده ای پیدا کنید که بتوانید با آنها در مورد ترس خود بحث کنید. از طریق گروه های طرفداری مانند سندرم لینچ بین المللی با سایر افراد مبتلا به سندرم لینچ ارتباط برقرار کنید. افراد معتمد دیگری را که می توانید با آنها صحبت کنید ، مانند اعضای روحانیت پیدا کنید. از پزشک خود بخواهید به یک درمانگر مراجعه کند که می تواند به شما در درک احساسات شما کمک کند.
آماده شدن برای قرار شما
اگر پزشک شما احتمال میدهد که ممکن است شما به سندرم لینچ مبتلا شوید ، ممکن است شما را به یک مشاور ژنتیک ارجاع دهد.
یک مشاور ژنتیکی می تواند به شما کمک کند تا تصمیم بگیرید که آیا آزمایش ژنتیک برای تشخیص سندرم لینچ یا یک اختلال ارثی دیگر مفید است. اگر تصمیم به انجام آزمایش دارید ، یک مشاور ژنتیک می تواند نتیجه مثبت یا منفی شما را توضیح دهد.
آنچه شما می توانید انجام دهید
برای آماده شدن برای ملاقات خود با مشاور ژنتیک:
- سوابق پزشکی خود را جمع آوری کنید. اگر به سرطان مبتلا شده اید ، سوابق پزشکی خود را به وقت ملاقات با مشاور ژنتیک بیاورید.
- از اعضای خانواده که به سرطان مبتلا شده اند اطلاعاتی بخواهید. اگر اعضای خانواده شما به سرطان مبتلا شده اند ، در مورد تشخیص آنها اطلاعاتی بخواهید. انواع سرطان ، انواع روش های درمانی و سن در زمان تشخیص را بنویسید.
- یکی از اعضای خانواده یا دوست خود را همراه خود ببرید. گاهی اوقات ممکن است به خاطر سپردن تمام اطلاعات ارائه شده در هنگام قرار ملاقات دشوار باشد. شخصی که شما را همراهی می کند ممکن است چیزی را فراموش کرده یا فراموش کرده باشید.
- سوالاتی را بنویسید تا از مشاور ژنتیک خود بپرسید.
سوالاتی برای پرسیدن
لیستی از سوالات را تهیه کنید تا از مشاور ژنتیک خود بپرسید. سوالات می تواند شامل موارد زیر باشد:
- آیا می توانید نحوه بروز سندرم لینچ را توضیح دهید؟
- جهش های ژنی چگونه اتفاق می افتد؟
- جهش های ژنی مرتبط با سندرم لینچ چگونه از طریق خانواده ها منتقل می شود؟
- اگر من یک عضو خانواده مبتلا به سندرم لینچ داشته باشم ، احتمال این که من هم داشته باشم چقدر است؟
- چه نوع آزمایشاتی در آزمایش ژنتیکی نقش دارند؟
- نتایج آزمایش ژنتیک به من چه خواهد گفت؟
- چه مدت می توانم انتظار داشته باشم که منتظر نتایج خود باشم؟
- اگر نتیجه آزمایش ژنتیکی من مثبت باشد ، احتمال ابتلا به سرطان چقدر است؟
- چه نوع غربالگری سرطان می تواند سرطان های مربوط به لینچ را در مراحل اولیه تشخیص دهد؟
- اگر نتیجه آزمایش ژنتیکی من منفی باشد ، به این معنی است که سرطان نخواهم گرفت؟
- چه تعداد جهش ژنی با آزمایش ژنتیکی فعلی از دست رفته است؟
- نتایج آزمایش ژنتیکی من برای خانواده من چه معنایی خواهد داشت؟
- هزینه آزمایش ژنتیک چقدر است؟
- آیا شرکت بیمه من هزینه آزمایش ژنتیک را پرداخت می کند؟
- اگر نتیجه آزمایش ژنتیکی من مثبت باشد ، چه قوانینی من را از تبعیض ژنتیکی محافظت می کند؟
- آیا تصمیم گیری در مورد آزمایش ژنتیکی درست است؟
- اگر تصمیم بگیرم آزمایش ژنتیکی انجام ندهم ، این برای سلامتی آینده من چه معنی دارد؟
- آیا بروشور یا سایر مواد چاپی وجود دارد که بتوانم با خود ببرم؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟
علاوه بر سوالاتی که برای پرسیدن از مشاور خود آماده کرده اید ، در هنگام قرار ملاقات خود از پرسیدن سوالات دیگر دریغ نکنید.
چه انتظاری از یک مشاور ژنتیک داشته باشید
مشاور ژنتیک احتمالاً چندین سوال درباره سابقه سلامتی شما و سابقه سلامت اعضای خانواده از شما خواهد پرسید. مشاور ژنتیک شما ممکن است بپرسد:
- آیا شما مبتلا به سرطان شده اید؟
- آیا اعضای خانواده شما به سرطان مبتلا شده اند؟
- در چه سنی هر یک از اعضای خانواده مبتلا به سرطان تشخیص داده شد؟
- آیا هیچ یک از اعضای خانواده تاکنون آزمایش ژنتیکی انجام داده اند؟