چربیهای شکمی چگونه به سیستم ایمنی شما مربوط هستند؟
شما احتمالا چربی شکمیتان را دوست ندارید اما ورقهای بزرگ از چربی که در طول شکم کشیده شده است، کار بسیار مهمی انجام میدهد: براساس یک تحقیق جدید، این چربی که امنتوم نام دارد، در سیستم ایمنی دارای نقش است.
همه ی افراد، بدون توجه به وزنشان، امنتوم را دارند. این ساختار چرب، ارگانهای بسیاری از جمله معده، طحال و کولون را در داخل شکم به هم وصل میکند. طبق مصاحبهای منتشرشده در ۱ ژوئن، در مجلهای به نام Trends in immunology، امنتوم شبیه یک روپوش است که جلوی ارگانهای داخل شکم آویزان شده است.
اما امنتوم در کنار سلولهای چربی، سلولهای دیگری هم دارد: به صورت پراکنده در طول این ورقه، خوشههایی از سلولهای ایمنی قرار دارند. محققان این خوشهها را در سال ۱۸۷۴ در خرگوشها کشف کرده و به خاطر ظاهر سفید رنگشان در میان سلولهای چربی زرد رنگ، آنها را “لکههای شیری رنگ (milky spots)” نامگذاری کردند.
براساس این مصاحبه، محققان بعدها فهمیدند که این لکههای شیری رنگ، میتوانند مایعات را فیلتره کرده و اطلاعاتی از وضعیت داخل شکم به دست آورند. تروی راندال(Troy Randall)، متخصص ایمنی بالینی در دانشگاه آلابامای بیرمنگام و نویسنده ی ارشد مصاحبه ذکر شده، در جمله ای میگوید:
مایع اطراف ارگانهای شکمی، ثابت نیست و از طریق لکههای شیری رنگ، جریان مییابد.
وی میافزاید که این لکههای شیری، باکتریها، سلولها و آنتیژنها را – قبل از اینکه سیستم ایمنی بدن تصمیمی برایشان بگیرد- جمعآوری میکنند. پس از این جمعآوری فرصت کافی برای یک پاسخ ایمنی مناسب وجود خواهد داشت.
طبق این مصاحبه، در دههی اول قرن نوزده، این تواناییها (نظارت بر اتفاقات داخل شکم و پاسخ دادن به آنها) یک جراح بریتانیایی را برانگیخت تا امنتوم را، پلیس داخل شکم بنامد. در واقع این جراح متوجه شده بود که امنتوم، در کاهش التهاب در غشای نازک پوشاننده حفره ی شکمی به نام پریتونئوم نقش داشته و به بهبودی زخمهای ناشی از جراحی کمک میکند.
اما عملکرد امنتوم میتواند در برخی مواقع، مخصوصا مواقع برخورد با سلولهای سرطانی، به ضرر بدن باشد. طبق تحقیق، سرطان امنتوم نادر است ولی بقیه ی سرطانها میتوانند به داخل امنتوم انتشار یابند. در واقع امنتوم رایجترین جایی است که سرطانهای تخمدان و معدوی-گوارشی طی پدیدهای به نام متاستاز در آن گسترش مییابند.
سلولهای سرطانی سایر ارگانها میتوانند از طریق مایع شکمی به امنتوم برسند. مثل سایر سلولها، این سلولهای سرطانی نیز در داخل لکههای شیری فیلتره میشوند؛ اما، به جای برانگیختن یک پاسخ ایمنی در برابر سلولهای سرطانی، امنتوم آنها را به دام انداخته و در واقع از آنها محافظت میکند.
راندال میگوید:
امنتوم درباره ی سلولهای سرطانی اشتباه تصمیم میگیرد. امنتوم تصمیم میگیرد به جای ایجاد ایمنی (immunity)، تحمل(tolerance) ایجاد کند.
طبق تحقیق، سلولهای به دام افتاده در داخل امنتوم میتوانند رشد کرده و چند برابر شوند. محققان امیدوارند با کسب اطلاعات بیشتر درباره ی امنتوم و نقشی که در متاستاز تومورهای سرطانی دارد، بتوانند درمانی برای سرطانها بیابند. فهمیدن اینکه سرطان چگونه سیستم ایمنی بدن ما را تغییر میدهد، ما را به سمت راههایی میبرد تا در طی این روندها دخالت کرده و سیر اتفاقات را عوض کنیم.