بر اساس نتایج یک بررسی جدید، انجام بازی‌های ویدیویی می‌تواند به تغییر بخش‌هایی از مغز بینجامد.
بازی‌های ویدیویی به جزء لاینفک زندگی روزمرۀ گروه بزرگی از جامعه امروزی تبدیل شده، و با محبوبیت سرسام‌آوری که طی چند سال اخیر (به خصوص پس از عرضۀ نسل هشتم کنسول‌های خانگی) بدست آورده دیگر منحصر به نوجوانان نبوده و مرزهای سنین میان‌سالی را نیز پشت سر گذاشته است؛ به طوری که میانگین سنی جمعیت گیمرها در سال گذشته ۳۵ سال برآورد شده بود.
تحول و دگرگونی‌های اجتناب‌ناپذیر دنیای فناوری، روز‌به‌روز افراد بیش‌تری را در معرض این قبیل از سرگرمی‌ها قرار می‌دهد. کم‌تر از یک‌دهۀ قبل بازی‌های ویدیویی تنها در کنسول‌های خانگی عمده (Microsoft Xbox، Sony PlayStation و Nintendo Wii؛ به ترتیب زمان اولین معرفی) و رایانه‌های شخصی خلاصه می‌شد؛ اما به لطف پیشرفت‌های صورت گرفته در عرصۀ پردازشگرهای گرافیکی موبایل (با تشکر از Qualcomm) طی چند سال اخیر جمعیت نوینی از گیمرها پای به عرصۀ وجود نهادند که از موبایل/تبلت برای انجام دادن بازی‌ها بهره می‌گیرند؛ که به دلیل فراقابل‌حمل (!) بودن این دستگاه‌ها و دسترسی به نسل پرسرعت اینترنت همراه؛ احتمالاً دیگر حدومرز به‌خصوصی برای انجام بازی‌های ویدیویی بر روی سیاره وجود ندارد.
خب پس در این حقیقت که سرگرمی‌های ویدیویی از محبوبیت خارق‌العاده‌ای برخوردار هستند، هیچ‌گونه اختلاف نظری وجود ندارد؛ ولی آیا این خانوادۀ ابرمحبوب تأثیر به‌خصوصی بر روی مغز و رفتار دارد؟
دیدگاه
در طول سالیان گذشته ادعاهای گزافی نسبت به تأثیر [مثبت] بازی‌های ویدیویی بر روی سطح سلامت و شادی مطرح شده است؛ این بازی‌ها گاهی اوقات بدون هیچ پایۀ علمی، ستایش شده و یا مورد انتقاد قرار می‌گیرند. به علاوه، بازی‌های ویدیویی از محبوبیت شگرفی در میان جوامع برخوردار است، و از این رو هر کسی نظر خاص خود را در این زمینه دارد.
از همین رو گروهی از محققان دانشگاه آزاد کاتالونیا۱ و بیمارستان عمومی ماساچوست۲ بر آن شدند که نتایج مطالعاتی را که تا آن زمان بر روی “تأثیرات بازی‌های ویدیویی بر روی ساختار و فعالیت مغز” صورت گرفته بود، بررسی نمایند.
پژوهشگران در این مطالعه، نتایج ۱۱۶ مطالعۀ علمی را مورد بررسی قرار دادند؛ که در این میان ۲۲ مورد به تغییرات ساختاری مغز پرداخته و ۱۰۰ مورد نیز در رابطه با تغییرات کارکردی/رفتاری مغز بحث می‌کردند (بنابراین تعدادی از این مطالعات هر دو وجه را مورد کنکاش قرار داده بودند).
پس …
نتایج این مطالعات نشان می‌دهند که انجام بازی‌های ویدیویی می‌تواند تأثیراتی بر روی ساختار و کارکرد مغز داشته باشد.
برای مثال، بازی‌های ویدیویی می‌توانند تغییراتی را در توجه فرد ایجاد کنند؛ به طوری که تعدادی از این مطالعات به تقویت بعضی از انواع توجه، نظیر: توجه پایدار (Sustained) و یا انتخابی (Selective)، اشاره کرده‌اند.
بخش‌های مرتبط با “توجه” مغز نیز در گیمرها کارآمدتر بوده و به [انرژی] فعال‌سازی کم‌تری نیز جهت تمرکز بر فعالیت‌های ذهنی سنگین نیازمند است.
شواهدی نیز مبنی بر افزایش اندازۀ بخش‌های دخیل در توانایی‌های بصری-فضایی (Visualospatial) در دست است. برای نمونه، اندازۀ هیپوکامپ راست در گیمرهایی که به صورت طولانی‌مدت در یک برنامۀ آموزشی بازی‌های ویدیویی شرکت کرده بودند، افزایش یافته بود.
ولی با این حال نباید فراموش کنیم که این سرگرمی‌ها می‌توانند اعتیادآور باشند؛ و این نوع از اعتیاد Internet Gaming Disorder نامیده می‌شود. تغییراتی که اختلال گیمینگ در سیستم پاداش‌دهی مغز ایجاد می‌کند مشابه همان تغییراتی است که در پی اعتیاد به مواد مخدر در مغز شکل می‌گیرد.
این بررسی در ژورنال Frontiers in Human Neuroscience منتشر شده است.
پیوست
۱. Open University of Catalonia
۲. Massachussetts General Hospital
