انواع مختلف عوامل وجود دارد که میتواند بر روی خواب انسان تاثیر بگذارد و آن را از حالت “خواب خوب شبانه” در بیاورد؛ مانند پارس کردن سگ‌ها، گریه بچه، استرس‌های کاری و روشنایی‌های وسایل برقی. با وجود این همه عوامل موثر، به نظر تعجب‌آور نیست که بیش از نیمی از آمریکایی‌ها نمی‌توانند مقدار خواب مورد نیاز بدنشان را تامین کنند. ولی یکی از عواملی که بر روی خواب ما تاثیر می‌گذارد و اهمیت کمی به آن داده می‌شود، عاملی است که هر ماه یکبار ظاهر می‌شود. و آن هم کره درخشان آسمان؛ ماه کامل است.
این مقاله به این سوال می‌پردازد که آیا ماه کامل بر روی خواب انسان تاثیر می‌گذارد و تاثیر آن چگونه است. برای شروع، بهتر است به این بپردازیم که ماه کامل اصلا چیست؟ ماه کامل زمانی رخ می‌دهد که زمین و ماه در یک امتداد قرار بگیرند و زمین در میانه باشد. در این موقعیت، ماه بیشترین درخشندگی را دارد که بازتابی از نور خورشید دریافتی است. این پدیده تقریبا هر ۲۹ روز یکبار تکرار می‌شود.
حال، چه تاثیری این پدیده بر روی موجودات روی زمین دارد؟ مشخص‌ترین جواب برای این سوال این است که آسمان روشن‌تر خواهد بود. ماه همچنین مسئول ایجاد امواج و جزر و مد اقیانوس‌هاست. و اگر ماهی وجود نمی‌داشت موج‌‌سواران بسیار ناراحت می‌شدند.
حال اگر بخواهیم به تاثیر ماه کامل بر روی رفتار انسان بپردازیم، به تحقیقات ناقص و با نتایج متناقض برمی‌خوریم. برای مثال یک مطالعه که در آن ۶۷۵ کودک دانمارکی بین سنین ۸ الی ۱۱ سال شرکت داشتند، مشخص شد که این کودکان در بازه زمانی اطراف ماه کامل خواب طولانی‌تری دارند. (منبع: Sjodin) و برعکس این ماجرا، در یک مطالعه دیگر که بر روی ۳۱۹ فرد بالغ انجام شد، مشخص شد که ماه کامل موجب کاهش کیفیت خواب افراد می‌شود. (منبع: Turanyi)
در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۳ انجام شد اطلاعات متقاعدکننده‌تر بود. در این مطالعه ۳۳ بزرگسال برای بازه ۳ ساله بررسی شدند و دریافت شد که ماه کامل موجب طولانی شدن زمان دراز کشیدن قبل از خواب، کاهش کیفیت خواب و در مجموع موجب خوابیدن کمتر می‌شود. (منبع: Cajochen) این مطالعه به نام Cajochen نیز شناخته می‌شود، و در سال‌های اخیر با استناد به این مطالعه فرضیه‌هایی در مورد تاثیر ماه کامل بر روی خواب بدست آمده است. اگر فرض کنیم که این اطلاعات درست باشند، میتواند تا حدودی گفت که بله ماه کامل بر روی خواب میتواند تاثیر بگذارد ولی هنوز یک سوال باقی‌مانده است؛ چگونه؟
فرضیه اصلی در مورد تاثیر ماه کامل بر روی خواب این است که قبل از پیدایش نورهای مصنوعی، انسان معمولا تنها نوری که در شب داشت همین نور ماه بوده است. انسان‌های اولیه معمولا در محیط بیرون می‌خوابیدند و به همین دلیل روشنایی و درخشندگی ماه کامل یک عامل اختلال به حساب می‌آمد. چرا که روشنایی مکانیسم به خواب رفتن را تا حدودی مختل می‌کند.
این فرضیه جذاب و قابل فهم است ولی توضیح کاملی را بیان نمی‌کند. مطالعه Cajochen در یک آزمایشگاه کاملا تاریک انجام شده است که می‌توان نتیجه گرفت تاثیری که ماه کامل بر روی خواب می‌گذارد بیشتر ذاتی (ژنتیکی) است تا محیطی. به همین دلیل فرضیه بیان شده خیلی درست به نظر نمی‌آید و نویسندگان این مطالعه معتقد هستند که چگونگی این تاثیر یک معما است و احتمالا به چرخه خاصی بیولوژیکی در بدن انسان مربوط است که برای درک بیشتر این مسئله نیازمند تحقیقات بیشتری هستیم.(منبع:Cajochen)
با این که سوال‌ها پاسخ‌داده نشده‌ی زیادی در مورد تاثیر ماه کامل بر روی خواب انسان وجود دارد ولی به نظر می‌رسد افرادی که مشکلات خواب دارند با کشیدن پرده‌ها به منظور قطع کردن این نور، می‌توانند تا حدودی راحت‌تر و بهتر بخوابند؛ چرا که ساعت درونی انسان زمانی که محرک بیرونی نداشته باشیم، کمتر میتواند موثر باشد.
ما انسانها فکر می‌کنیم که با ایجاد نورهای مصنوعی و کنترل آن‌ها توانسته‌ایم تمام محرک‌هایی که بر روی خواب ما تاثیر می‌گذارند را تحت تسلط خودمان دربیاوریم ولی به نظر می‌رسد که این فکر غلط است و ما تحت تاثیر ساده‌ترین نیروها هستیم و ماه بر روی خواب ما تاثیر می‌گذارد.
