هر دو عامل وراثت و محیط در شانس ابتلا به بیماریهای قلبی-عروقی نقش دارند. مطالعۀ جدیدی نشان میدهد که خاطرۀ یک حملۀ قلبی میتواند از طریق تغییرات اپیژنتیک (تغییر در بیان ژن بدون تغییر در توالی خود ژن) در ژنوم انسان ذخیره شود.
محققان دانشگاه آپسالا (Uppsala University) طی مطالعهای جدید دریافتند که هر دو عامل ژنتیک و محیط (سبک زندگی و فاکتورهای محیطی) در بروز بیماریهای قلبی-عروقی نقش دارند. نتایج این مطالعه در ژورنال Human Molecular Genetics منتشر شده است.
ما ژنهایمان را از والدینمان به ارث میبریم. در طول زندگی، پارهای از تغییرات شیمیایی در DNA رخ میدهد که منجر به خاموش و یا روشن شدن ژنهایمان میشود. این دسته از تغییرات، تغییرات اپیژنتیک نامیده شده است؛ که بدون تحت تاثیر قرار دادن توالی DNA (جهش) باعث بروز تغییراتی در بیان ژن میشود. این تغییرات میتوانند باعث بروز بیماریهای مختلفی بشوند. در مطالعۀ یادشده، محققان این تغییرات اپیژنتیک را روی افرادی که سابقۀ حملۀ قلبی داشتهاند بررسی نمودهاند.
آسا یوهانسون (Asa Johansson)، سرگروه تیم مطالعاتی از دپارتمان ایمنیشناسی، ژنتیک و آسیبشناسی در این باره میگوید:
هنگام یک حملۀ قلبی بدن با فعالسازی بعضی ژنهای خاص، سیگنالهایی را ارسال میکند. این مکانیسم از بافت قلبی در فاز حاد این حمله محافظت کرده و سلامت نسبی را به بدن باز میگرداند. بنابراین این بدین معنی است که احتمال بروز تغییرات اپیزنتیک مرتبط با حملۀ قلبی، در پس این مکانیسم وجود دارد.
نتایج مطالعه نشان میدهد که در بیماران دارای سابقۀ حملات قلبی تغییرات اپیژنتیک گستردهای رخ دادهاست. پارهای از این تغییرات در ژنهای مرتبط با بیماریهای قلبی-عروقی صورت گرفته است. با این حال مشخص نیست که آیا این تفاوتها (بین مبتلایان بیماری قلبی و افراد عادی) موجب پیشرفت بیماری شده است یا خیر. و یا اینکه آیا این تغییرات، پس از بروز حملۀ قلبی در قالب یک خاطره در ژنوم ذخیره میشوند؟
یوهانسون اضافه میکند:
امیدواریم نتایج جدید ما به گسترش آگاهی در رابطه با نقش بسیار مهم اپیژنتیک در تصویر کلینیکی یک حملۀ قلبی کمک کند. که خود این موضوع در درازمدت میتواند به کشف داروها و روشهای درمانی جدید بینجامد.