لامینکتومی نوعی از جراحی است که به ایجاد فضا بین لامیناها می‌پردازد. لامینا به بخش پشتی مهره‌ها اطلاق می‌شود که کانال مهره‌ای را می‌پوشانند. لامینکتومی که با نام جراحیِ دکامپرسیون نیز شناختی می‌شود، کانال مهره‌ای را بزرگ‌تر می‌کند تا فشاری که به نخاع یا اعصاب مرتبط با آن وارد می‌شود، کاهش پیدا کند.
این فشارِ اضافه در افرادی که رشد بیش از حد استخوان‌ها را تجربه میکنند، رایج است؛ مانند بیماران مبتلا به آرتریت در ستون مهره. لامینکتومی، معمولاً زمانی استفاده می‌شود که روش‌های درمانیِ دیگر نظیر درمان دارویی و فیزیوتراپی مؤثر واقع نشوند و نتوانند نشانه‌های مرتبط با بیماری را محو کنند.
این جراحی هم‌چنین در صورتی که شرایط بیمار وخیم و غیرقابل‌کنترل شود، نیز استفاده می‌شود.
چرا انجام می‌شود؟
رشد بیش از حد استخوان سبب باریک شدن کانال نخاعی می‌شود که در بردارنده‌ی نخاع و اعصاب مرتبط با آن است. فشاری که در نتیجه‌ی این رخداد ایجاد می‌شود، سبب ایجاد درد، ضعف یا بی‌حسی شود که دست‌ها و پاها را درگیر می‌کند. لامینکتومی برای درمان این گونه دردها بهتر عمل می‌کند تا دردهایی که قسمت پشت بدن را درگیر میکنند.
پزشک شما ممکن است لامینکتومی را در صورت وجود برخی از موارد زیر توصیه کند:
- درمان‌های رایج، نظیر داروها و فیزیوتراپی مؤثر نباشند.
- ضعف یا بی‌حسی عضلات، راه رفتن یا ایستادن را غیرممکن کند.
- کنترل روده‌ها یا مثانه از دست برود.
در برخی موارد، لامینکتومی برای درمان بیرون‌زدگیِ دیسک مهره‌ای استفاده می‌شود. جراح ممکن است برای برای دسترسی به دیسکِ آسیب‌دیده تعدادی از لامیناها را بردارد.
ریسک‌ها
لامینکتومی معمولاً پروسه‌ی امنی است اما همانند هر جراحی دیگری، خطراتی در پی دارد. ریسک‌های آن عبارت‌اند از:
- خون‌ریزی
- عفونت
- ایجاد لخته‌ی خونی
- آسیبِ اعصاب
- نشت مایع مغزی نخاعی
آمادگی
زمانی پیش از جراحی، خوردن و نوشیدن را متوقف کنید. پزشک دستورات لازم درباره‌ی نوع داروهایی که نباید مصرف کنید را با توجه به شرایط‌تان خواهد داد.
چه چیزی انتظار می‌رود؟
جراح لامینکتومی را تحت بی‌هوشی عمومی انجام می‌دهد. بنابراین در حین پروسه، هیچ‌گونه هوشیاری نخواهید داشت. تیم جراحی علائم حیاتی مانند ضربان قلب، فشار خون و فشار اکسیژن را با دقت تحت نظر می‌گیرند. پس از بی‌هوشی:
- جراح برش کوچکی روی پشتتان، در محل مهره‌ی آسیب‌دیده ایجاد می‌کند و لایه‌های عضلانیِ روی آن را کنار می‌زند تا به لامینا دسترسی پیدا کند. ابزار جراحی ظریفی برای تراش دادن آن استفاده می‌شوند.
- در صورتی که لامینکتومی بخشی از جراحی درمان دیسک مهره‌ای معیوب باشد، جراح دیسکِ بیرون‌‌زده را در پروسه‌ای که دیسککتومی نام دارد، برمی‌دارد.
- در صورتی که مهره‌ای روی مهره‌ی دیگر قرار گرفته باشد، یا در شرایطی که بیمار به قوز مبتلا است، فوزیون مهره‌ای باید انجام شود. در فوزیون مهره‌ای، جراح به طور دائمی دو مهره را با استفاده از گرافت یا در صورت لزوم، برخی ابزار فلزی مخصوص، بهم پیوند می‌دهد یا به اصطلاح، فیوز می‌کند.
بسته به شرایط و نیازهای شما، ممکن است جراح تنها برش کوچکی ایجاد کند و جراحی با روش کم‌تهاجمی انجام شود. در این روش از ابزار میکروسکوپی کوچکی استفاده می‌شود و سپس، برش بسته خواهد شد.
پس از جراحی
پس از جراحی، به اتاق ریکاوری منتقل خواهید شد و تیم درمانی شرایط احتمالی را برای جلوگیری از بروز عوارض ناخواسته کنترل خواهند کرد. پس از به هوش آمدن، از شما می‌خواهند که دست‌ها و پاهای خود را تکان دهید. داروهایی برای بهبود دردِ ناحیه‌ی تحت جراحی تجویز خواهند شد.
ممکن است قادر باشید در همان روز جراحی به خانه بازگردید و یا بسته به شرایط زمانی را نیز در بیمارستان بگذرانید. برای برخی افراد، انجام دادن فیزیوتراپی پس از جراحی نیز توصیه می‌شود تا قدرت و انعطاف لازم بازگردانیده شود.
لازم است فعالیت‌هایی نظیر برداشتن اشیاء سنگین، خم شدن و دولا شدن بیش از حد را برای چند ماه پس از لامینکتومی محدود کنید. بسته به نوع شغل‌تان و این‌که تا چه اندازه شامل خم شدن، برداشتنِ اشیاء سنگین و قدم زدن می‌شود، ممکن است تا چند هفته قادر به از سر گیریِ مجدد آن باشید.
در صورتی که عملِ جراحی فوزیون مهره را نیز انجام داده باشید، ریکاوری مدت بیشتری به طول می‌انجامد و در برخی موارد، ممکن است بازگشتن به کار تا ۶ ماه به طول انجامد.
نتایج
بیشتر افرادی که تحت لامینکتومی قرار می‌گیرند، نتایج رضایت‌بخشی را گزارش میکنند اما وابسته گذر زمان و شرایطی نظیر بازگشت بیماریِ آرتریت، این نتایج می‌توانند دست‌خوش تغییر شوند.
این جراحی معمولا درد پا، که از فشار روی ستون مهره ایجاد می‌شود را بهبود می‌بخشد، نه درد پشت.
از آن جایی که لامینکتومی، ساختِ استخوان‌هایی که در نتیجه‌ی استئوآرتریت ساخته می‌شوند را متوقف نمی‌کند، ممکن است نشانه‌ها به مرور زمان بازگردند.
