⇒ راهنمای بارداری: هفته‌های سوم و چهارم
هفتۀ پنجم
در هفتۀ پنجم شما احتمالا آزمایش انجام داده ویا به پزشک مراجعه کرده‌اید و از بارداری خود باخبر هستید و بدین سبب می‌توانید هیجان انگیز باشید.
علائم
اکثر مادران می‌گویند که سه ماهۀ اول سخت‌ترین دوره است. بعضی از مادران در پنج هفتگی علائمی احساس نمی‌کنند ویا ممکن است علائم گاها ظاهر و گاها از بین روند. نداشتن علائم به معنای اشتباه پیش رفتن روند نیست، بلکه بدین معنیست که شما خوش‌شانس هستید!
علائم شایع این هفته عبارتند از:
- درد پستان‌ها؛ کسالت صبحگاهی تمام توجه شما را به خود جلب می‌کند، اما درد پستان شایع‌ترین علامت هفتۀ پنجم است.
- کسالت صبحگاهی؛ تهوع در اوایل بارداری می‌تواند در هر ساعاتی از روز اتفاق افتد. اگر دوقلو باردار باشید بیشتر احتمال دارد کسالت صبحگاهی شدید داشته باشید. از استراتژی‌های مختلفی برای مقابله با تهوع می‌توانید کمک بگیرید؛ خوردن وعده‌های غذایی کوچک و مکرر یکی از آن‌هاست. همچنین می‌توانید از ویتامین B6، زنجبیل و قرص‌ها یا آب‌نبات‌های مخصوص کاهش‌دهنده‌ی تهوع استفاده کنید.
- خستگی؛ فعالیت‌های سبک انجام دهید و هر چند ساعت یک بار چیزی بخورید، بنابراین قندخون‌تان زیاد افت نمی‌کند تا انرژی‌تان کاهش یابد.
- تکرر ادرار؛ دیده شدن این علامت در هفتۀ پنجم به این علت است که کلیه‌هایتان در حال گسترش است!
- درد شکم؛ درد در هفته‌های چهارم و پنجم نشانگر لانه‌گزینی خوب جنین است ویا می‌تواند نشانۀ انبساط رحم و کشیده شدن لیگامنت‌ها باشد. در صورت داشتن درد شدید به پزشک مراجعه کنید.
- لکۀ خون؛ دیده شدن خون در هفتۀ پنجم می‌تواند نگران کننده باشد، اما ممکن است به سبب لانه‌گزینی هم باشد. بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
مقالۀ مرتبط: علائم اولیه‌ی بارداری
تغییرات مادر
در هفتۀ پنجم دردناکی پستان و نوکش بیشتر می‌شود. ممکن است شکم‌تان بدون تغییر باقی بماند ویا اندکی باد کند و احساس کنید یک پوند (معادل ۴۵۳ گرم) افزایش وزن داشته اید. نیاز نیست درمورد افزایش وزن در دوران بارداری نگران باشید؛ پزشکان افزایش یک تا پنج پوند را در سه ماهۀ اول (بعد از ۱۳ هفتگی) توصیه می‌کنند.
پزشکتان درمورد افزایش وزن شخصی‌تان با شما صحبت خواهد کرد. افزایش وزن در دوران بارداری براساس نوع بدن است:
اگر کم وزن باشید (BMI کمتر از ۱۸.۵):
- افزایش وزن کلی توصیه شده ۲۸ تا ۴۰ پوند است.
- در سه ماهۀ دوم و سوم هدف افزایش ۱ تا ۱.۳ پوند در هفته است.
اگر وزن متوسط دارید (BMI 18.5 تا ۲۴.۹):
- افزایش وزن کلی توصیه شده ۲۵ تا ۳۵ پوند است.
- در سه ماهۀ دوم و سوم هدف افزایش ۰.۸ تا ۱ پوند در هفته است.
اگر اضافه وزن دارید (BMI 25 تا ۲۹.۹):
- افزایش وزن کلی توصیه شده ۱۵ تا ۲۵ پوند است.
- در سه ماهۀ دوم و سوم هدف افزایش ۰.۵ تا ۰.۷ پوند در هفته است.
اگر چاق هستید (BMI بالای ۳۰):
- افزایش وزن کلی توصیه شده ۱۱ تا ۲۰ پوند است.
- در سه ماهۀ دوم و سوم هدف افزایش وزن ۰.۴ تا ۰.۶ پوند در هفته است.
مقالۀ مرتبط: اضافه وزن در بارداری تا چه اندازه‌ای طبیعیست؟
تغییرات جنین
در این مرحله رویان شما شبیه بچه قورباغه است! مغز و غدۀ تیروئید شروع به رشد و توسعه می‌کنند. قلب رویان نخستین ارگانی است که تکامل یافته و شروع به عمل می‌کند؛ اگرچه در این هفته یک محفظه‌ای است ولی بعدها هر چهار محفظه‌اش تکامل می‌یابند. همچنین ضربان قلب نیز از هفتۀ پنجم آغاز می‌شود. سیستم تنفسی در ابتدا به‌صورت ناودانی در پشت صورت ظاهر می‌شود و با تکامل رویان به سمت پایین رشد پیدا می‌کند. بازوها و پاها به‌صورت جوانه‌های کوچکی ظاهر می‌شوند.
جفت و بند ناف توسعه یافته و به تغذیۀ و تامین مواد مغذی، اکسیژن رسانی و دور کردن مواد زاید رویان کمک می‌کند.
رویان سریع رشد پیدا می‌کند اما هنوز بسیار کوچک است و فقط ۳ میلی‌متر طول دارد.
- رویان شبیه بچه قورباغه
- تشکیل لولۀ عصبی
- کیسۀ زرده که مواد غذایی را فراهم می‌کند
سونوگرافی
هفتۀ ششم
در این هفته نیز بارداری برایتان تازه می‌باشد و کاملا طبیعی است که هیجان‌انگیز باشید.
علائم
- خستگی
- تهوع
- درد پستان
- تکرر ادرار
- نوسانات خلقی
- درد شکم و خونریزی
تغییرات مادر
اگرچه در شش هفتگی شکم اندکی باد می‌کند ولی همچنان بارداری‌تان مشخص نمی‌شود.
۰.۳ تا ۲ درصد زنان مبتلا به hyperemesis gravidarum (استفراغ شدید حاملگی) هستند. این زمانی تشخیص داده می‌شود که چندین بار در روز شدید استفراغ کنید، بدون استفراغ نتوانید بخورید و بیاشامید و وزن کم کنید. این می‌تواند به معنای اقامت کوتاه مدت در بیمارستان و رِهیدراسیون باشد؛ همچنین حمایت‌های عملی و عاطفی برای مادر لازم است.
اگر در دفع ادرار مشکل دارید احتمالا دچار عفونت مجاری ادراری شده‌اید، زیرا زنان بعد هفتۀ ششم در معرض خطر بیشتری هستند.
مقالۀ مرتبط: سوزش‌های سر دل در دوران بارداری و راه‌کارها
تغییرات جنین
رویان شما هم اکنون دارای جریان خون است. قلب به‌طور کامل تکامل نیافته ولی دارای ۱۵۰ ضربان در هر دقیقه می‌باشد. چهار جوانۀ تشکیل دهندۀ دست‌ها و پاها در حال رشد هستند. چشم‌ها در طرفین سر شروع به رشد کرده و در طول هفته‌های بعدی در موقعیت صحیح خود قرار می‌گیرند. بینی، دهان و گوش‌ها شروع به شکل‌گیری می‌کنند. ریه‌ها، کلیه‌ها و روده‌ها کم‌کم ظاهر می‌شوند. ستون فقرات نیز آغاز به رشد می‌کند. عضلات و بافت استخوانی در حال تشکیل هستند و توسط لایه‌ای بسیار نازک پوشیده می‌شوند. لولۀ عصبی توخالی به‌صورت حفره‌ای بسته درمی‌آید که بعدها سیستم بطنی را به‌وجود خواهد آورد. غدۀ هیپوفیز همانند مغز رشد می‌کند. در این هفته رویان ۵-۴ میلی‌متر طول دارد.
- پدیدار شدن صورت
- داخل دهان کوچک رویان
- قلبی که می‌تپد
- جوانۀ دست‌ها و پاها
سونوگرافی
رژیم غذایی و مکمل‌های لازم
مصرف آهن، کلسیم و به‌ویژه فولیک اسید کافی برای رشد جنین لازم و ضروری است.
از خوردن غذاهای غیرپاستوریزه و گوشت، تخم‌مرغ و ماهی پخته نشده اجتناب کنید، این‌ها منجر به بیماری‌های غذایی می‌شوند که برای جنین ضرر دارد.
مقالۀ مرتبط: تغذیه‌ی مناسب در هنگام بارداری
فعالیت‌های مفید و مضر
انجام ورزش‌های مناسب به افزایش قدرت و تحمل اضافه وزن ناشی از بارداری کمک می‌کنند. همچنین می‌تواند از دردهای دوران حاملگی جلوگیری کند. فعالیت‌های ایمن و با سختی متوسط را انتخاب کنید. پیاده‌روی و شنا انتخاب‌های خوبی برای زنان باردار هستند.
مقالۀ مرتبط: فواید ورزش در دوران بارداری
زنان باردار در دوران حاملگی خود باید از نگهداری گربه خودداری کنند، زیرا منجر به عفونتی به‌نام توکسوپلاسموزیس می‌شود.
تمیز کردن دندان‌ها برای زنان باردار مناسب و لازم است، چرا که ۴۰ درصدشان دچار بیماری‌های پریودنتال هستند که خطر پره‌اکلامپسی را افزایش می‌دهد. استفاده از اشعه ایکس برای دندان‌ها باید به بعد زایمان موکول شود؛ مگر اینکه خطر عدم انجام آن مهم‌تر از خطر اشعه برای جنین باشد.
مصرف خیلی از داروها در دوران بارداری مضر است؛ بنابراین پزشک خود را در ارتباط با داروهایی که برای درمان بیماری‌های مزمن خود مصرف می‌کنید، مطلع سازید. همچنین از مصرف سیگار و الکل خودداری کنید.
اگر دارای شغلی هستید که مواد و ابزارهای موجود در محل کار ممکن است برای جنین شما زیان‌آور باشند، بهتر است اقدامات لازم را هرچه سریع‌تر انجام دهید. به یاد داشته باشید اکثر مواد شوینده نیز برای جنین ضرر دارند.
اگر موهایتان به رنگ کردن احتیاج دارد بهتر است از هایلایت به جای رنگ کردن کل مو استفاده کنید؛ به‌ویژه در سه ماهۀ اول. پوست مقداری از مواد شیمیایی را جذب می‌کند ولی در هایلایت رنگ زیاد با پوست سر تماس پیدا نمی‌کند.
راهنمای بارداری: هفته‌های هفتم و هشتم ⇐
منابع:
