⇒ راهنمای بارداری: هفته‌های سیزدهم و چهاردهم
هفتۀ پانزدهم
بسیاری از زنان در این هفته بارداری احساس خوبی دارند و میل جنسی‌شان افزایش می‌یابد. برخی از زنان ممکن است اصلا میل جنسی نداشته باشند، در مقابل بقیه ممکن است بالاترین میل جنسی را در این دوره تجربه کنند. تا زمانی‌که پزشکتان هیچ محدودیت فعالیتی برای شما تعیین نکند، رابطه‌ی جنسی آسیبی به جنین نمی‌رساند و حاملگی را تهدید نمی‌کند.
مقالۀ مرتبط: رابطه‌ای میان بیماری‌های مقاربتی و کم‌وزنی نوزادان در هنگام تولد!
علائم
در اینجا به علائم بارداری در این هفته می‌پردازیم:
- افزایش میل جنسی؛ اکنون انرژی قبلیتان برگشته و پرانرژی هستید. البته ممکن است به‌خاطر علائم هفته‌های قبل این احساس را نداشته باشید؛ کاملا قابل درک است.
- خونریزی بینی؛ به دلیل افزایش حجم خون و حساس بودن راه هوایی بینی ممکن است رخ دهد.
- سوزش معده، نفخ و سوءهاضمه؛ اینگونه مشکلات شکمی مربوط به هورمون‌هاست. غذاهایی که موجب این علائم می‌شوند را شناسایی کرده و از آن‌ها دوری کنید. با پزشکتان در ارتباط با داروهای بی‌خطر مشورت کنید و از ضد اسید معده که به دلیل غنی بودن کلسیم دوبرابر اثرگذار است، استفاده کنید.
- لثه‌ی تحریک شده؛ لثه‌ها در دوران بارداری بسیار حساس می‌شوند. به‌خوبی از آن‌ها مراقبت کنید و دندان‌هایتان را با ملایمت مسواک بزنید.
- تنگی نفس؛ برای افزایش حجم ریه‌ها برای تنفس کامل رخ می‌دهد.
تغییرات مادر
در طول سه ماهۀ اول، رحم در داخل لگن قرار دارد، اما اکنون برای جا دادن جنین گشاد شده و بزرگ‌تر از لگن می‌شود و در شکم قرار می‌گیرد. جنین مادران مختلف متفاوت است و میزان رشدشان ممکن است کمی فرق داشته باشد. بنابراین طبیعی است که در هفته‌ی پانزدهم شکم مادر زیاد مشخص نباشد ویا برعکس کاملا آشکار باشد. برای مثال، شکم مادر در بارداری اول کمی طول می‌کشد تا آشکار و مشخص شود، ولی از بارداری دوم به بعد چون رحم گشاد شده کمی زودتر مشخص می‌شود.
افزایش وزن در این هفته بارداری نیم الی یک کیلوگرم است، بنابراین سعی کنید روزانه تقریبا ۳۰۰ کالری بیشتر مصرف کنید. توجه کنید این کالری را از مواد غذایی سالم بدست آورید. اگر متوجه افزایش وزن شدید و ناگهانی شوید، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید؛ این می‌تواند نشانۀ بیماری حاملگی جدی به‌نام پره اکلامپسی (preeclampsia) باشد.
به دلیل هورمون‌های پروژسترون و استروژن دچار خونریزی بینی می‌شوید. عروق به‌راحتی متسع می‌شوند. جریان خون افزایش یافته و موجب ایجاد فشار در مویرگ‌های ریز موجود در پوشش بینی و لثه‌ها شده و منجر به خونریزی می‌شود. برای جلوگیری از این اتفاقات، بینی خود را مرطوب نگه داشته و از رژیم غذایی غنی از پروتئین، کلسیم و ویتامین‌های C، B و D استفاده کنید. بسیار مهم است که از دندان‌ها و لثه‌هایتان مراقبت کنید، زیرا التهاب لثه منجر به پریودونتیتیس می‌شود که این ریسک فاکتوری برای زایمان زودرس می‌باشد.
مقالۀ مرتبط: افزایش خطر نارسایی قلبی در پره‌اکلامپسی بارداری
تغییرات جنین
در هفته‌های بعد از سه ماهگی جنسیت جنین قابل تشخیص است. در این هفته از حاملگی، سیستم تنفسی پیشرفته‌تر می‌شود. او از توانایی بلعیدن و مکیدن برای تنفس در مایع آمنیوتیک استفاده می‌کند؛ این کار برای تکامل ریه‌ها خوب است. استخوان‌های اسکلت سخت‌تر می‌شوند و توسعه ماهیچه‌ها ادامه می‌یابد. پاها هر روز درازتر می‌شوند. چشم‌های جنین همچنان بسته هستند، اما اکنون حساسیت به نور دارند. توانایی شنوایی‌اش نیز توسعه می‌یابد. با پایان این هفته، احتمالا بتواند صدای ضربان قلب و شکم مادر را بشنود. حتی ممکن است صدای درونی‌تان را نیز بشنود!
جنین شما اکنون ۱۰ سانتی‌متر طول و ۷۰ گرم وزن دارد.
مقالۀ مرتبط: دختر یا پسر؛ جنسیت جنین بر وضعیت سیستم ایمنی مادر تأثیر می‌گذارد
- دستگاه اولیه ریه‌ها در حال فعالیت است.
- جنسیت جنین مشخص است.
- چشم‌ها به نور حساس اند.
- پاها رشد کرده و درازتر از دست‌ها هستند.
سونوگرافی
هفتۀ شانزدهم
در این هفته بارداری همه چیز هیجان انگیز می‌شود! ممکن است این هفته قرار ملاقاتی با پزشک خود داشته باشید. اگر در این هفته حرکات جنین را احساس نکردید، نگران نباشید؛ بسیاری از مادران تا هفته بیستم احساس نمی‌کنند.
علائم
در هفتۀ شانزدهم علائم بارداری خوبی نیز رخ می‌دهد:
- کمردرد؛ کمردرد یکی از اثرات جانبی هورمون‌های بارداری است. برای تسکین درد کمر، ورزش‌های کم فشار انجام دهید. درست بنشینید و بلند شوید و به‌طور مرتب بدن‌تان را کشش دهید.
- سینه‌های بزرگ‌تر؛ سینه‌ها بزرگ‌تر شده و با پایان سه ماهۀ دوم بارداری کاملا برای شیردهی آماده می‌شوند.
- یبوست؛ بر اثر ایجاد فشار رحم بر روده‌ها رخ می‌دهد. غذاهای غنی از فیبر بخورید و آب فراوان مصرف کنید.
- فراموشی؛ هیچکس مطمئن نیست که چرا زنان باردار دچار فراموشی می‌شوند. می‌تواند بیولوژیکی باشد ویا به‌خاطر وجود افکار زیاد در ذهن رخ دهد.
- چشم‌های حساس، خارشی و خشک؛ هومون‌ها سبب این علائم می‌شوند. زیر نظر پزشک از قطره‌ی چشم می‌توانید استفاده کنید.
- پوست درخشان؛ علامتی که نظر همه را جلب می‌کند!
تغییرات مادر
اکنون شکم مادر مشخص است و برای راحتی باید از لباس بارداری استفاده کند. افزایش وزن مطابق با BMI صورت می‌گیرد. مادر در این هفته می‌تواند حرکات جنین را احساس کند.
تغییرات جنین
در سه هفتۀ آینده جنین به‌دلیل وجود جفت و تغذیه از طریق آن، بسیار رشد خواهد کرد. اکنون عضلات گردن و استخوان‌های پشت قوی‌تر هستند و گردن و بدن راست قرار می‌گیرند. در بالای سر جنین خطوط ریزی که الگوی اسکالپ (پوست سر) هستند، شروع به تشکیل می‌کنند. هرچند هیچ مویی رشد نمی‌کند. شیاری به‌نام philtrum در زیر بینی ظاهر می‌شود که خمیدگی لب بالا را ایجاد می‌کند. سیستم گردش خون کامل کار می‌کند و قلبش روزانه ۲۸ لیتر خون به بدن کوچکش پمپاژ می‌کند. جوانه‌های چشایی شکل می‌گیرند و جنین مزه‌های متفاوتی از طریق مایع آمنیوتیک احساس می‌کند. اکنون جنین تقریبا ۱۱.۵ سانتی‌متر طول و ۱۰۰ گرم وزن دارد.
- جنین اندازه‌ی آووکادو است!
- قلب جنین کارآمدتر می‌شود.
- اندازه‌ی رحم بزرگ‌تر شده است.
- سر جنین راست‌تر (قائم‌تر) قرار می‌گیرد.
سونوگرافی
رژیم غذایی و مکمل‌های لازم
مواد غذایی غنی از فیبر، پروتئین، کلسیم و ویتامین‌های C، B و D مصرف کنید. هر آنچه که می‌خورید بر مزاج و سلامتی آینده‌ی نوزاد تاثیر می‌گذارد، بنابراین رژیم غذایی سالم داشته باشید و تا جایی که ممکن است مصرف شکر را به حداقل برسانید. پروتئین، چربی خوب، سبزیجات، آجیلات، سبزیجات برگ‌دار سبز و اندکی میوه تغذیه‌ای عالی برای دوران بارداری است. از موادغذایی کم چرب (از جمله لبنیات) که برای جبران از قند زیادی استفاده شده است، پرهیز کنید. قبل مصرف موادغذایی مقدار قند آن را چک کنید. تقریبا هر چهار گرم شکر معادل یک قاشق چای‌خوری است؛ توصیه می‌شود روزانه بیش از هفت قاشق چای‌خوری مصرف نشود.
فعالیت‌های مفید و مضر
صحبت کردن با جنین یکی از بهترین راه‌های ایجاد پیوند و ابطه است. اگر داشتن مکالمۀ مستقیم و واقعی با جنین برایتان عجیب به‌نظر برسد، می‌توانید به جای آن با صدای بلند حرف بزنید و خواسته‌ها و آرزوهایتان را با او درمیان بگذارید! حرف زدن با نوزاد یکی از بهترین روش‌های کمک به توسعۀ مهارت‌های زبانی است.
راهنمای بارداری: هفته‌های هفدهم و هجدهم ⇐
منابع:
