انتشار این مقاله


یائسگی؛ عاملی در ایجاد بیماری آلزایمر

تغییرات متابولیک در مغز زنان یائسه و از دست دادن استروژن می‌تواند آن‌ها را در معرض ابتلا به بیماری آلزایمر قرار دهد.

دکتر Lisa Mosconi از دانشکده‌ی پزشکی Weill Cornell، محقق اصلی این پژوهش است. 

مطالعات جدید نشان می‌دهد که ایجاد تغییرات متابولیک در مغز زنان یائسه و همچنین از دست دادن استروژن، می‌تواند این زنان را در معرض ابتلا به بیماری آلزایمر قرار دهد.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که يائسگی ممکن است باعث ایجاد تغییرات مهم عصبی شود، به همین علت باید مورد توجه قرار گیرد.

همانطور که دکتر Mosconi و همکارانش توضیح می‌دهند پس از سن، جنس زن دومین ریسک فاکتور اصلی برای توسعه‌ی بیماری آلزایمر است. در واقع برمبنای برآوردهای انجام شده در سال ۲۰۱۷، دو سوم بیماران مبتلا به آلزایمر در ایالات متحده‌ی آمریکا را زنان تشکیل می‎دهند.


مقاله‌ی مرتبط: مردان، زنان و خطر ابتلا به بیماری آلزایمر: آیا تفاوتی وجود دارد؟


اگرچه ساز و کار پشت این ارتباط، در افزایش این ریسک هنوز شناخته شده نیست اما تحقیقات انجام شده‌ی پیشین، ورود به دوره‌ی یائسگی را به عنوان عاملی بالقوه در افزایش این خطر دانسته‌اند. همچنان که نویسندگان این مطالعه توضیح می‎دهند؛ این دوره شامل تغییرات نورولوژیک و متابولیک است. بنابراین دکتر Mosconi و تیمش تصمیم گرفتند تا در مورد این تغییر و تحولات مطالعاتی انجام دهند.


مقاله‌ی مرتبط: هر آن‌چه که باید راجع به یائسگی بدانید


کاهش متابولیسم گلوکز در مغز

تیم تحقیق از تکنولوژی تصویربرداری توموگرافی انتشار پوزیترون برای بررسی چگونگی متابولیزه شدن گلوکز در مغز، که منبع اصلی انرژی برای سلول‎های مغزی محسوب می‌شود، درمورد ۴۳ زن استفاده کرد. درواقع، تحقیقات قبلی نشان داده بود که کاهش سطح قند پیشقراول توسعه‌ی بیماری آلزایمر بوده و حتی می‌‏تواند محرک بروز آن نیز باشد.

در مطالعه‌ی حاضر، زنان شرکت‌کننده در مطالعه بین ۴۰ تا ۶۰ ساله بودند. از این تعداد ۱۵ نفر پیش‌یائسه بوده و ۱۴ نفر در دور‌ه‌ی انتقال به یائسگی بسر می‎بردند و ۱۴ نفرد نیز یائسه بودند. این مطالعه نشان داد، زنانی که در دوره‌ی پیرامون یائسگی و پس از یائسگی قرار دارند نسبت به زنان پیش‌یائسه دارای کاهش قابل ملاحظه‎ای در میزان متابولیسم گلوکز هستند.
محققان در کنار این عوامل به اصطلاح هیپومتابولیسم (افت سوخت و ساز) و نشانه‎های اختلال عملکردی میتوکندری پی بردند؛ بدین معنی که سلول‎های مغز در پردازش انرژی کارایی چندان بالایی ندارند.


مقاله‌ی مرتبط: اختلال میتوکندری عامل بسیاری از بیماری‌هاست


محققان پی بردند که یک آنزیم متابولیک کلیدی به نام سیتوکین اکسیداز میتوکندری در زنان یائسه و زنان دوره‌ی پیرامون یائسگی بیشتر است. درجه‌ی تست حافظه نیز در این زنان به شکل قابل توجهی پایین‎تر بود.

یافته‌ها از تحقیقات قبلی این تیم در مورد چگونگی ارتباط بین یائسگی و افزایش در میزان پروتئین بتا آمیلوئید که یک نشانگر زیستیِ بیماری آلزایمر در مغز می‌باشد پشتیبانی می‌کند. این مطالعه‌ی قبلی به این نکته که کاهش ماده‌ی خاکستری و ماده‌ی سفید مغز، توسط اختلال عصبی تحت تأثیر قرار می‎گیرد نیز پی برده بود.


مقاله‌ی مرتبط: نزدیکترین دیدگاه در رابطه با پروتئین‌های مرتبط با بیماری آلزایمر!


کاهش استروژن ممکن است بر سلول‎های مغز تأثیر بگذارد

کاهش شناختی با یائسگی مرتبط دانسته می‎شود. نویسندگان این مطالعه عنوان می‎کنند که کمبود استروژن که مشخصه‌ای در یائسگی می‌باشد، ممکن است مسئول تباهی عصبی‌ باشد که در آلزایمر بروز می‎کند.
محققان توضیح می‎دهند که سلول‎های مغزی دارای گیرنده‎هایی برای هورمون استروژن می‌باشند و کاهش در میزان این هورمون ممکن است سبب بروز واکنش گرسنگی در این سلول‎ها شود. این وضعیت متابولیکی می‎‏تواند به اختلال سلول‌های مغزی منجر گردد.

دکتر Lisa Mosconi می‌گوید:

یافته‎های ما نشان می‌‏دهد که کاهش استروژن در یائسگی فقط باعث از بین رفتن باروری نمی‎شود؛ این در عین حال به معنی کاهش عناصر کلیدیِ محافظت عصبی در مغز زنان و آسیب‎پذیری بیشتر در برابر سالخوردگی و بیماری آلزایمر نیز تلقی می‌شود. ما نیاز عاجل داریم که این مسائل را مورد پیگیری قرار دهیم چراکه درحال حاضر ۸۵۰ میلیون زن در سطح جهان یائسه‎اند و یا اینکه در حال ورود به این مرحله قرار دارند.


مقاله‌ی مرتبط: یائسگی و آلزایمر مغز را به روش مشابهی تغییر می‌دهند


دکتر Mosconi می‌گوید:

مطالعات ما نشان می‎دهد که زنان در سال‎های چهل زندگی خود، پیش از بروز هرگونه علایمی از غدد درون‎ریز یا نورولوژیک، نیاز به توجهات پزشکی مناسب دارند. ممکن است در قالب یک چهارچوب بحرانی، فرصت باشد تا در آن وقتی زنان در سال‎های ۴۰ و ۵۰ورزش کردن زندگی خود هستند نشانه‎های ریسک بیماری آلزایمر در آن‌ها کشف و راهکارهایی برای کاهش این ریسک در نظر گرفته شود.

وی در اشاره به مثالی از راهکارهای بالقوه در این مورد می‎گوید:

زنان ممکن است برای محافظت از فعالیت مغز و میتوکندری خود در کنار ترکیبی از راهکارها برای حفظ سطح استروژن، نیاز به دریافت آنتی‎اکسیدان نیز داشته باشند.

به گفته‌ی وی، غذاهای سرشار از آنتی‎اکسیدان همچون دانه‌های کتان و ورزش کردن می‎تواند به حفظ استروژن در سطح سالم کمک کند.


مقاله‌ی مرتبط: آیا جایگزین های طبیعی استروژن بی خطر هستند؟


با توجه به درمان‎های جایگزینی هورمونی دکتر Mosconi بیان می‌دارد:

ما معتقدیم برای آزمایش میزان قابلیت و ایمنی این زنان، به تحقیقات بیشتری در مراحل اولیه یائسگی و همبسته کردن تغییرات هورمونی با ریسک بیماری آلزایمر نیاز داریم.

این مطالعه توسط محققان دانشگاه علوم پزشکی Weill Cornell و واحد تحقیقاتی زیست پزشکی دانشکده‌ی پزشکی Cornell در نیویورک، با همکاری دانشمندان علوم بهداشتی دانشگاه Arizona در Tucson انجام شده است. نتایج این تحقیق نیز در مجله‌ی PLoS One منتشر شده است.

پونه تیزفهم