یکی از چالش های اصلی در درمان تومورهای مغزی، عبور داروهای از سد خونی مغزی بوده است.
سد خونی مغزی یا در اصطلاح پزشکی (BBB) محدوده جدا کننده بین مایع برون‌سلولی مغز در سیستم اعصاب مرکزی و جریان خون گردشی در بدن است بطوریکه اگر مواد رنگی به‌درون خون تزریق شود می‌توان مشاهده کرد که از این ماده درون مغز اثری دیده نمی‌شود. این پرده یا سد از مویرگ‌های ویژه تشکیل شده که بر خلاف ساختار عادی در مویرگ‌ها دارای منافذ معمول نبوده و اتصال بین سلولی در آنها از نوع اتصال‌محکم است و در نتیجه بسیاری از ملکول‌ها و ریز ملکول‌ها و همچنین باکتری‌ها قادر به گذشتن از آنها(از طریق انتشار) و رسیدن به مایع مغزی نخاعی در مغز نیستند.
بتازگی پژوهشگران موفق به توسعه دارویی با قابلیت حلالیت در چربی شده و ادعا دارند این دارو قابلیت عبور از سد خونی مغزی و از بین بردن سلول های سرطانی glioblastoma بدون آسیب به سلول های سالم مغزی را دارد.
موفقیت های به دست آمده، می توانند موجب حفظ جان بسیاری از کودکان و افراد زیر ۴۰ سال گردد. افرادی که به سبب اینگونه سرطان ها بیش از هر سرطان دیگری جان خود را از دست می دهند.
سد خونی مغزی در بدن انسان مانند حفاظی عمل کرده و عامل بازدارنده ای در ورود پاتوژن ها و مواد خارجی به محیط سیستم عصبی محسوب می شوند. این سد تنها به آب، مواد مغذی، گازهای تنفسی و مواد محلول در چربی اجازه عبور می دهد.
این مکانیسم فوق العاده دفاعی، سبب ایجاد چالشی بزرگ در انتقال داروها به سیستم عصبی برای دانشمندان شده است. این پدیده خود دلیلی بر نرخ بالای مرگ و میر سرطان های مرتبط با سیستم عصبی می باشد.
تنها یک سال از اعلام پژوهشگران مبنی بر ساخت داروی شیمی درمانی ای با قابلیت عبور از سد خونی مغزی می گذرد. اما بتازگی گروهی بریتانیایی موفق به ساخت آسپیرین مایعی شده اند که برای اولین بار بطور کامل موفق به گردش در داخل سیستم مغزی شده است.
این ماده با ایجاد تغییر در ساختار آسپیرین بوسیله دو ماده دیگر(اطلاعاتی منتشر نشده است.) بدست آمده است. دانشمندان بریتانیایی این ماده را IP1867B نامگذاری کرده اند.
در ادامه پژوهشگران اثر این دارو را بر کشنده ترین نوع تومورهای مغزی آزمایش(glioblastoma) که سالیانه سبب مرگ هزاران نفر می شود، آزمایش کرده و نتایج خارق العاده ای را بدست آوردند. آن ها تاثیر داروی خود بر روی glioblastoma های خارج کرده از بیماران مبتلا را آزمایش کردند و نتایج حکایت از تاثیر ۱۰ برابری این ترکیب نسبت به سایر داروهای ضدسرطانی حال حاضر داشت.
نکته مهم تر عدم تاثیر IP1867B بر روی سلول های سالم می باشد که یکی از اصلی ترین فاکتورهای ارزش گذاری داروهای ضدسرطان است. گرچه این تحقیقات در حال حاضر در مرحله آزمایشگاهی قرار دارند و برای کاربردی شدن آن ها در انسان پروسه طولانی ای در پیش است، اما نتایج به دست آمده نشان از پتانسیل بالای این ترکیب در مبارزه با سلولهای سرطانی دارد.
دانشمندان متذکر می شوند، در حال حاضر آسپرین های محلول موجود از قابلیت انحلال بالایی برخوردار نبوده و همچنین عوارض جانبی گوارشی بسیاری را به دنبال دارند.
امید است با ادامه تحقیقات بر روی اینگونه ترکیبات جدید، راه تازه ای برای درمان انواع تومورهای مغزی باز گردد.
منبع: sciencealert
