مهندسی سلول‌های بنیادی خون‌ساز به منظور وارد ساختن ژن‌های گیرنده‌ی آنتی‌ژنی کایمرا (CAR) دستاورد جدید محققان در حوزه‌ی ژن‌درمانی است؛ سلول‌های حاصل در نتیجه‌ی این امر می‌توانند سلول‌های آلوده به عفونت HIV را شناسایی و تخریب کنند. این سلول‌های مهندسی‌شده نه تنها مؤفق به تخریب سلول‌های عفونی گشتند؛ بلکه به مدت دو سال به حیات خود در بدن ادامه دادند. از این رو، شاید بتوان از این تکنولوژی برای ایجاد ایمنی طولانی‌مدت در برابر ویروس عامل ایدز استفاده کرد.
داروهای ضدویروسی می‌توانند میزان HIV موجود در بدن را تا سطوح ناچیزی کاهش دهند. تا حدی که امکان شناسایی ویروس در این سطوح وجود ندارد؛ اما تنها یک پاسخ ایمنی کارآمد می‌تواند به ریشه‌کنی ویروس بیانجامد. بر این مبنا، محققان در جستجوی راهی برای بهبود قابلیت بدن برای مقابله با ویروس از طریق مهندسی سلول‌های بنیادی خون‌ساز بوده‌اند. سلول‌هایی که بتوانند به صورت اختصاصی سلول‌های آلوده به HIV را در تمام طول عمر فرد شناسایی و تخریب کنند. اگرچه سلول‌های T مجهز به گیرنده‌ی آنتی‌ژنی کایمرا (CAR) تاکنون به عنوان ایمونوتراپی قدرتمندی در درمان انواع مختلف سرطان ظاهر شده و درمان عفونت HIV-1 با این سلول‌ها امیدوارکننده بوده است؛ این نوع درمان شاید نتواند ایمنی طولانی‌مدت به دنبال داشته باشد. محققان، پزشکان و بیماران به نوعی فرآورده‌‌ی مبتنی بر سلول T نیاز دارند که بتواند به سلول‌های عفونی یا بدخیمی که احتمالاً ماه‌ها یا سال‌ها پس از درمان ظاهر می‌شوند نیز پاسخ دهد.
مقاله‌ی مرتبط: توسعۀ روشی دقیق‌تر برای ردیابی عفونت‌های جدید HIV
HIV برای آلوده کردن سلول‌ها از CD4 استفاده می‌کند. CAR مولکولی است که تعامل بین ویروس HIV و مولکول سطح سلولی CD4 را کنترل می‌کند. در نتیجه برای این که سلول‌های Tحاصل از سلول‌های بنیادی بتوانند سلول‌های آلوده را مورد هدف قرار دهند، محققان از یک مولکول CAR استفاده کردند. زمانی که CD4 موجود بر روی مولکول CAR به HIV متصل گردد، سایر نواحی مولکول CAR سیگنال فعال‌سازی و تخریب سلول آلوده را به سلول T می‌دهد. محققان طی آزمایش‌های حیوانی متوجه شدند در صورت دست‌کاری ژنی سلول‌های بنیادی خون‌ساز، این سلول‌ها به مدت بیش از دو سال بدون هیچ‌گونه عوارض ناگوار، سلول‌های بیان‌کننده‌ی CAR تولید می‌کنند. علاوه بر این، این سلول‌ها به طور گسترده در بافت‌های لنفاوی و سیستم گوارشی منتشر شدند. محل‌های مذکور اصلی‌ترین نواحی آناتومیکی رونویسی و تکثیر مداوم HIV در افراد آلوده است. مهم‌تر آن که سلول‌های T مهندسی‌شده با CAR در تخریب و تهاجم به سلول‌های آلوده به HIV، کارآیی بسیار بالایی دارند.
مقاله‌ی مرتبط: آنتی‌بادی مهندسی‌شده جدید می‌تواند ۹۹ درصد از ویروس‌های HIV را نابود کند
این یافته‌ها برای اولین بار نشان می‌دهند سلول‌های بنیادی خون‌ساز را می‌توان درجهت CAR درمانی دست‌کاری کرده و به مغز استخوان پیوند زد؛ طوری که در نهایت به سلول‌های بالغ و کارآمد ایمنی در سراسر بدن تبدیل گردند. روشی که می‌تواند به یک راهکار قدرتمند در زمینه‌ی کسب ایمنی مادام‌العمر در برابر HIV منتهی شود. به نظر می‌رسد چنین راهکاری در ترکیب با سایر استراتژی‌های درمانی هم‌چون درمان با داروهای ضدویروسی، کارآیی بهتری نیز داشته باشد. محققان امیدوارند این نوع درمان بتواند وابستگی افراد آلوده به داروهای ضدویروسی و هزینه‌های درمانی را کاهش داده و به ریشه‌کنی احتمالی HIV از محل‌های نهفته در آن‌ها بیانجامد. هم‌چنین روش مذکور توان مقابله با سایر عفونت‌ها و بدخیمی‌ها را نیز دارد. این مطالعه در ژورنال PLOS Pathogens منتشر خواهد شد.
