نوسانات سریع در میزان قند خون که ناشی از خوردن بیش از حد شکر یا میزان ناکافی از آن می‌باشد، می‌تواند در مواردی باعث ایجاد سردرد شود.
سردردها می‌توانند آزار دهنده و حتی ناتوان‌کننده باشند بنابراین فهم و درک اینکه چه چیزی ایجاد سردرد می‌کند، می‌تواند کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشد. برای برخی از افراد مبتلا به میگرن، خوردن غذاهای شیرین ممکن است ایجاد کننده‌ی سردرد باشد.
آیا مواد قندی باعث سردرد شما می‌شوند؟!
هم پایین بودن قندخون و هم بالا بودن آن، می‌تواند باعث ایجاد سردرد شود. مصرف بیش از حد مواد قندی باعث افزایش سطح قندخون (هیپرگلیسمی) و مصرف کم قند نیز باعث کاهش سطح قندخون (هیپوگلیسمی) می‌شود.
قند خون پایین ممکن است باعث ایجاد علائمی از جمله سردرد و درد عضلانی شود. افرادی که انسولین تزریق می‌کنند در خطر کاهش سطح قندخون قرار دارند.
افرادی که بیش از حد شکر مصرف می‌کنند، نسبت به انسولین مقاوم هستند و یا افرادی که دیابت دارند، در قندخون بالا بیشتر آسیب می‌بینند. اگر فردی مقدار زیادی مواد قندی در یک زمان مصرف کند، ممکن است دچار سردرد شود.
مقاله‌ی مرتبط: مواد قندی، دشمن سلامتی
ماده‌ی قندی ممکن است باعث تغییرات هورمونی، به ویژه در هورمون‌های اپی‌نفرین و نوراپی نفرین شود. این تغییرات هورمونی باعث تغییر رفتارِ رگ‌های خونی مغز شده و به طور بالقوه می‌تواند موجب سردرد شود.
این خود قند نیست که ایجاد سردرد می‌کند بلکه تغییر سریع قندخون، به علت مصرف مواد قندی بیش از حد و یا نخوردن آن به میزان لازم و کافی عامل سردرد می‌باشد. این تغییرات قندخون می‌تواند سردرد و علائم دیگری را ایجاد کند که برخی از افراد آن را حالت خماری می‌نامند.
شرایط پزشکی مرتبط
بعضی از شرایط پزشکی می‌توانند با سردردهای ناشی از قند و شکر مرتبط بوده باشند؛ از جمله:
دیابت
افراد مبتلا به دیابت نمی‌توانند به طور طبیعی سطح قندخون خود را کنترل کنند. هنگامی که قندخونشان بیش از حد دچار نوسان می شود، ممکن سردرد بگیرند. نوسانات بیشتر قندخون به معنی داشتن سردرد بیشتر است. به همین دلیل افراد مبتلا به دیابت که برای کنترل بیماری خود تلاش می‌کنند و یا دارو مصرف نمی‌کنند، نسبت به سردردهای مرتبط با دیابت آسیب‌پذیرتر هستند.
دیابت کنترل نشده می‌تواند به عروق خونی آسیب برساند. در این حالت ممکن است گردش خون به مغز تغییر کند و خطر ابتلا به سردرد نیز به این مندوال افزایش یابد. آسیب رگ‌های خونی، همچنین می‌تواند خطر آسیب‌دیدگی قلبی و مغزی را که موجب سردرد می‌شود، افزایش دهد. سردردهای شدید و ناگهانی می‌تواند به علت سکته، لخته‌شدگی خون و یا آنوریسم بوده باشد.
برخی از افراد مبتلا به دیابت، دچار حالتی به نام کتواسیدوز دیابتی هستند. این وضعیت هنگامی ایجاد می‌شود که بدن فرد دیابتی به جای اینکه از شکر به عنوان انرژی استفاده کند، از چربی‌ها استفاده می‌کند. افراد مبتلا به کتواسیدوز دیابتی علاوه بر داشتن سردرد شدید، دچار تورم، حالت گیجی، کاهش و یا فقدان هوشیاری نیز می‌شوند.
میگرن
ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی و نوساناتی در قند خون، ممکن است در بعضی افراد سردرد ایجاد کند. علت بروز میگرن در افراد مختلف، متفاوت است. بنابراین در صورت ابتلا به میگرن، فهمیدن اینکه آیا مصرف مواد قندی باعث بروز سردرد شده است یا خیر، بسیار اهمیت می‌یابد.
در سال ۲۰۰۶، بررسی‌هایی مرتبط با سوکرالوز، شیرین‌کننده‌ای با نام تجاری Splenda در بازار، انجام شد. طی این مطالعه فهمیده شد که این شیرین‌کننده می‌تواند باعث ایجاد میگرن شود؛ بدان معنا که حتی جایگزین‌های شکر مانند نیز ممکن است در ایجاد سردرد ناشی از مصرف قند نقش داشته باشد!
مقاله‌ی مرتبط: شیرین‌کننده‌ها مصنوعی: افزایش قند خون؟
سردرد ناشی از عدم مصرف مواد قندی
مواد قندی می‌توانند اعتیاد آور باشند؛ در واقع این مواد باعث ایجاد تغییراتی مشابه با داروهای اعتیاد آور در مغز می‌شوند.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶ نشان داد که در مواجهه با سطح بالایی از مواد قندی، مغز ترشح دوپامین را کاهش می‌دهد؛ ماده‌ای که نقش اساسی در لذت، انگیزه و روحیه‌ی شخص دارد. این ماده نیز ماده‌ای اعتیاد آور محسوب می‌شود.
وقتی افراد به طور ناگهانی خوردن مواد قندی را متوقف می‌کنند، در این شرایط حالت دردِ سر به آن‌ها القا می‌شود. کاهش تدریجی مصرف قند ممکن است در کم شدن چنین علائمی موثر باشد.
درمان و پیشگیری
معمولا سردردهای خفیف تا متوسط می‌توانند با داروهای مسکن درمان شوند. فرد همچنین می‌تواند در یک اتاق تاریک و خنک استراحت کند تا سردردش بهبود یابد.
داشتن یک رژیم متعادل غذایی به کنترل قندخون و پیشگیری از نوسانات قندخون کمک شایانی می‌کند. برای جلوگیری از سردرد، فرد باید موادغذایی غنی از فیبر همچون آووکادو، عدس، سبزیجات برگ‌دار تیره و لوبیا مصرف کند.
راه‌های دیگر برای جلوگیری از سردرد ناشی از مصرف موادقندی عبارتنداز:
خوردن پروتئین؛ غذاهای غنی از پروتئین به کنترل اشتها کمک می‌کنند، بدین ترتیب ممکن است مصرف قند نیز کاهش یابد.
هیدراته ماندن؛ نوشیدن مایعات، به پیشگیری از کاهش آب بدن که می‌تواند عاملی در ایجاد سردرد باشد کمک می‌کند.
ورزش منظم؛ داشتن فعالیت بدنی منظم، می‌تواند به کنترل سطح قندخون بدن کمک کند.
تهیه‌ی لیستی از سریِ مواد غذایی که باعث ایجاد سردرد شما می‌شود، می‌تواند در مراحل بعدی به شناسایی نشانه‌های آن کمک کند.
نتیجه گیری
برای بسیاری از مردم مصرف متوسط مواد قندی، سالم‌تر است. مواد قندی احتمالا زمانی موجب سردرد می‌شوند که فرد در معرض ابتلا به یک بیماری بوده باشد و یا اینکه با مصرف مقادیر زیادی از این مواد قندی، تغییرات شدیدی در سطحِ قند خونش ایجاد کند.
مصرف شکر پس از یک دوره‌ی گرسنگی نیز می‌تواند علائم سردرد را در شخص ایجاد کند. قطع ناگهانی مصرف شکر به جای کاهش تدریجی آن، ممکن است باعث بروز علائم ترک، از جمله سردرد شود.
سردرد را می‌توان با مسکن‌های بدون نسخه درمان کرد، اما در صورت وجود درد مزمن باید به پزشک مراجعه کرد.
