برفک دهان نوزاد نوعی عفونت قارچی در نوزادان است که توسط قارچ کاندیدا آلبیکینز ایجاد شده و به راحتی قابل درمان می‌باشد. این قارچ‌ها تا زمانی که سیستم ایمنی کار خود را به خوبی انجام دهد، معمولا علائمی از خود نشان نمی‌دهند. اغلب والدین لکه‌های بعد از شیر خوردن را با برفک اشتباه می‌گیرند. در این مطلب نحوه‌ی تشخیص و درمان برفک عنوان شده است.
برفک دهان نوزاد شایع‌ترین عفونت قارچی در کودکان و شیر‌خواران می‌باشد. با وجود این که سختی‌هایی برای نوزاد به هنگام شیر خوردن ایجاد می‌کند، خطرناک نبوده و قابل درمان است.
قارچ و مخمّر معمولا در نواحی مختلفی از بدن وجود دارند. مخمر کاندیدا ممکن است در پوشک بچه‌ها و قسمت‌های مرطوب بدن مثل زیر چانه، زیر بغل و پشت گردن دیده شود. احتمال انتقال قارچ از دهان نوزاد به نوک سینه‌ی زنان شیر‌ده وجود دارد.
نوزادان معمولا بعد از تولد یا کمی بعد از آن، دچار عفونت قارچ می‌شوند. وجود برفک دهان در ماه‌های اول زندگی شایع‌تر است و هنوز هم دلیل خاصی یافت نشده که چرا فقط بعضی از نوزادان علائم را نشان می‌دهند. نوزاد از طریق نوک سینه‌ی آلوده نیز می‌تواند به این عفونت دچار شود.
علت ایجاد برفک دهان نوزاد
تعداد کمی از قارچ‌های کاندیدا تحت کنترل سیستم ایمنی و سایر میکروب‌های مفید، در دهان زندگی می‌کنند. اگر سیستم ایمنی به هر دلیلی ضعیف شود، قارچ رشد کرده و باعث زخم و زائده‌هایی در زبان و حفره‌ی دهان می‌شود. به علت ضعف دستگاه ایمنی در نوزادان، شرایط رشد قارچ در آنان مهیا‌تر است. آنتی بیوتیک‌ها نیز با از بین‌بردن باکتری‌های داخل دهان، زمینه‌ی رشد قارچ را فراهم می‌کنند، لذا بعد از درمان آنتی‌بیوتیکی هم احتمال بروز برفک دهان وجود دارد.
علائم برفک دهان نوزاد
علائم برفک دهان نوزاد اغلب ناگهانی است و عبارتند از:
- لکه‌های سفید در سقف دهان، داخل گونه‌ها و روی زبان
- وجود بافت قرمز مستعد خون‌ریزی در زیر زائده‌های سفید رنگ
- حساس شدن پوست اطراف دهان
- لکه‌های سفید به راحتی جدا نمی‌شوند و شبیه لکه‌های شیر هستند
اگر عفونت قارچی دهان نوزاد درمان نشود، تعداد و سایز لکه ها افزایش می‌یابد که پروسه‌ی درمان را سخت‌تر می‌کند. اغلب کودکانی که به هنگام شیر خوردن احساس درد و بی‌قراری می‌کنند، شاید از نظر تغذیه‌ای و رشد جسمی مشکل پیدا کنند.
تشخیص برفک دهان نوزاد
پزشک با معاینه‌ی نوزاد و با استفاده از سوآپ و نمونه‌برداری از بافت و بررسی آن زیر میکروسکوپ، عفونت قارچی کاندیدا آلبیکینز را تشخیص می‌دهد. کشت نمونه هم برای وجود قارچ کمک‌کننده است.
درمان برفک دهان نوزاد
درمان برفک دهان نوزاد اغلب حداکثر دو هفته طول می‌کشد. والدین و کسانی که از کودک مراقبت می‌کنند، باید وضعیت بهبود عفونت را بررسی کنند. گاهی پزشک قطره یا ژلی را تجویز می‌کند که در تمام دهان پخش می‌شود تا تمام قارچ‌ها را از بین ببرد. نوک سینه‌ی مادر هم باید به همراه دهان نوزاد باید مراحل درمانی را طی کند تا از عود عفونت جلوگیری شود.
درمان های طبیعی
با توجه به سن کودک، پزشک افزودن لاکتوباسیل را به رژیم غذایی کودک توصیه می‌کند. لاکتوباسیل موجود در ماست، باعث رشد باکتری‌های مفید دهان شده و از عفونت قارچی پیش‌گیری می‌کند. عصارهی دانه‌ی گریپ فروت، روغن نارگیل، روغن درخت چای و جوش شیرین از درمان‌های طبیعی برفک دهان شیرخوار می‌باشد که باید در مورد آن با پزشک مشورت کرد. (تاثیر عصارهی دانه‌ی گریپ فروت توسط پزشکان تایید نشده و مصرف آن برای کودکان مضر است)
پیش‌گیری از برفک دهان نوزاد
اگر خانمی طی بارداری به قارچ واژینال دچار شود، ممکن است به هنگام زایمان، عفونت قارچی به نوزاد منتقل گردد. علائم قارچ واژینال شامل ترشحات سفید رنگ و خارش محل می‌باشد. زنانی که ترشحاتی از نوک سینه شان خارج می‌شود یا به هنگام شیر‌دادن درد دارند، باید موضوع را با پزشک خود در میان بگذارند.
بهتر است شیشه شیر‌ها و پستانک نوزادان به طور مداوم ضد‌عفونی شود. تحقیقات نشان می‌دهد که احتمال حضور قارچ کاندیدا آلبیکینز در پستانک‌های از جنس لاتکس و پد‌های شیر‌دهی پلاستیکی بیشتر است، اگرچه رابطه‌ای بین برفک دهان نوزاد و پستانک وجود ندارد.
