استرس منتقل شده از دیگران، تأثیر یکسانی با استرس واقعی بر مغز دارد. بررسی انجام شده بر موشها نشان میدهد، تغییرات مغزی ایجاد شده در موشهای ماده در پی تعاملات اجتماعی، به سمت بهبودی پیش خواهد رفت. این یافته در موشهای نر مشاهده نشده است.
تغییرات مغزی ناشی از استرس دلیل بسیاری از بیماریهای روانی همچون؛ PTSD، اختلالات اضطرابی و افسردگی است. بررسیهای جدید نشان میدهد، استرس و احساسات مسری هستند اما تأثیر متعاقب آنها بر مغز هنوز مشخص نشده است. تیم تحقیقاتی پروفسور Bain به بررسی تأثیرات استرس بر جفت موشهای ماده و نر پرداخت. آنها از هر جفت یک موش را از دیگری جدا کرده و پیش از برگرداندن به کنار یکدیگر، او را در معرض استرس خفیفی قرار میدهند. سپس جمعیت خاصی از سلولها، علیالخصوص CRH را در هر دو موش سنجیدند. نورونهای CRH، مسئول پاسخهای مغزی در برابر محرک استرس هستند. بررسیها نشان داد، شبکهی نورونی هر دو موش، (هم موشی که تحت استرس قرار گرفته است و هم موش دیگر) به صورت یکسانی تغییر یافتهاند. محقق ارشد این بررسی، Toni-Lee Sterley، فوق دکتری از تیم Bain میگوید:
چیزی که قابل توجه است این است که نورونهای CRH موشی که تحت استرس قرار نگرفته بود با موش دیگر تغییرات یکسانی داشت.
در قدم بعدی، تیم از روش اپتوژنتیک برای روشن و خاموش کردن این نورونها به کمک نور استفاده کردند. زمانی که این نورونها در زمان استرس غیرفعال میشوند، از تغییرات متعاقب این محرک بر مغز جلوگیری میشود. همچنین در صورتی که در پی ارتباط موش دیگر با موش تحت استرس این نورونها خاموش باشند، تغییرات به موش دیگر منتقل نمیشود. به طور قابل توجهی، در نبود محرک و فعال شدن این نورونها، مغز به گونهای تغییر میکند که گویا در معرض یک استرس واقعی بوده است. محققین دریافتند، فعال شدن این نوع از نورونها باعث آزادسازی سیگنالی شیمیایی “فرومون هشداردهنده” شده و موش دیگر را آگاه میکند. موش دیگر نیز این هشدار را به موشهای دیگر گروه منتقل میکند. این نوع انتشار سیگنالهای استرس، مکانیسم کلیدی انتقال اطلاعات برای شکلگیری ارتباطات اجتماعی در گونههای مختلف را مشخص میکند.
مقالهی مرتبط: استرس احتمالا شما را اینگونه بیمار میکند
از دیگر مزایای ارتباطات اجتماعی، توانایی آنها در جلوگیری از تأثیرات اتفاقات مضر است. تیم Bain شواهدی مبنی بر این تأثیر پیدا کردند، اما این مورد به صورت انتخابی بوده است. آنها فهمیدند که در موشهای ماده تأثیرات استرس بر نورونهای CRH، در پی تعاملات اجتماعی با دیگر موشهایی که تحت این نوع محرک قرار نگرفتهاند، به نصف کاهش مییابد. اما این تغییرات در موشهای نر صدق نمیکند.
Bain معتقد است این چنین تغییراتی در انسانها نیز صدق میکند. در حال حاضر ما استرس خود را به صورت ناآگاهانه به دیگران منتقل میکنیم. همچنین شواهد موجود نشان میدهد، اضطراب در خانواده و دوستداران افراد PTSD به صورت مداوم وجود دارد. اما در مقابل، توانایی درک احساسات دیگران کلید اصلی در ایجاد و استحکام ارتباطات اجتماعی است.
این بررسی نشان میدهد، استرس و تعاملات اجتماعی به صورت پیچیدهای با یکدیگر مرتبط هستند. نتایج این ارتباطات ممکن است دراز مدت بوده یا در زمانی طولانی بر رفتار تأثیر بگذارد.
مقالهی مرتبط: استرس میتواند کشنده باشد!