در طی سال های اخیر، گزارشات فراوانی مبنی بر پتانسیل بالای PRP در درمان آسیب ها منتشر شده است. برای مثال ستارگانی از جمله رافائل نادال (قهرمان تنیس) از این روش برای درمان و بهبودی آسیب ها خود از جمله آسیب های تاندونی بهره برده است. این در حالیست که این نوع از آسیب‌های فیزیکی بطور عمده توسط داروها و فیزیوتراپی مورد درمان قرار می‌گیرد.
با وجود اقبال عمومی برای PRP هنوز هم سوالات بسیاری در مورد ماهیت این روش مطرح میباشد که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
۱) ماهیت پلاکت غنی شده با پلاکت چیست؟
۲) نحوه عملکرد PRP چیست؟
۳) چه مواردی قابلیت درمان با PRP را دارند؟
۴) این روش درمان تا چه حد اثرگذار است؟
PRP چیست؟
خون انسان به میزان ۵۵٪ از پلاسما تشکیل شده است. پلاکتها به عنوان جزئی از بخش سلولی خون، حاوی صدها پروتئین به نام فاکتورهای رشد های می‌باشند. این فاکتورها موجب بازسازی بافت ها و بهبود آسیب‌های بافتی و نوسازی می‌گردند. PRP در واقع پلاسمای تغلیظ شده با پلاکت میباشد (Platelet Rich Plasma). مقدار بالای پلاکت موجب افزایش غلظت فاکتورهای رشد (۵ تا ۱۰ برابر) به طور موضعی می‌شود.
برای تهیه PRP ابتدا مقداری خون از بیماری گرفته می‌شود. سپس پلاکت ها بکمک سانتریفیپژ از سایر سلولهای خونی جدا شده و تغلیظ می‌گردد. سپس این مقدار تغلیظ شده از پلاکتها با باقی‌مانده خون ترکیب می‌شود.
کارکرد PRP چیست؟
گرچه تا به امروز مکانیسم تاثیر فاکتورهای رشد ناشناخته مانده است اما یافته های آزمایشگاهی نشان از تاثیر غلظت بالای فاکتورهای رشد در بازسازی بافتهای آسیب دیده دارد. اما روش کار چیست؟
۱) می‌توان PRP را با دقت در ناحیه آسیب دیده تزریق کرد. برای مثال، در شرایطی بسیار شایع در میان دوندگان و بازیکنان تنیس، رباط ناحیه پاشنه ملتهب و دردناک می‌شود. در این شرایط محلولی ترکیبی از ماده بیحس کننده و PRP بطور مستقیم به ناحیه آسیب دیده تزریق می‌شود. در این شرایط حتی ممکن است درد در آن ناحیه برای یک تا دو هفته افزایش یاید. اثرات مثبت ناشی از PRP طی چند هفته بعد قابل مشاهده خواهد بود.
۲) کاربرد دیگر برای PRP استفاده از آن برای بهبود زخم ها پس از اعمال جراحی میباشد. این ماده همچنین سرعت بهبود بافت های مورد جراحی را نیز افزایش می‌دهد.
۳) همچنین از این روش برای درمان طاسی سر و ابرو استفاده می‌شود. افزایش غلظت موضعی فاکتورهای رشد پلاکتی موجب تقویت فولیکول‌های موی موجود و تشکیل فولیکول‌های جدید می‌شود.
۴) بهبود و ترمیم چین و چروک ناشی از افزایش سن
۵) ترکیب با چربی و ساختن پرکننده طبیعی برای افزایش حجم لب، گونه
۵۶) ترمیم زخم‌های قدیمی ناشی از بریدگی، سوختگی و …
۷) تسریع در ترمیم شکستگی‌های استخوانی و یا ضایعات غضروفی مثل آرتروز و آسیب های ماهیچه‌ای
۸) ترمیم اسکارهای ناشی از جوش (آکنه)، آبله مرغان، چین و چروک و پف زیر چشم.
مزایای استفاده از PRP:
مهم ترین مزیت این روش استفاده از خون خود شخص میباشد. این موضوع موجب حفظ مسائل بهداشتی می‌گردد. در این متند امکان انتقال بیماری هایی از قبیل هپاتیت و AIDS در صورت رعایت پروتکل استاندارد وجود نداند. از مزایای دیگر PRP اثرگذاری طولانی مدت آن میباشد. بطور مثال از این روش در درمان طاسی استفاده می‌شود و در هر دوره درمانی بسته به شرایط بیمار می‌توان اثرگذاری ۶ ماه تا ۱ ساله انتظار داشت.
معایب استفاده از PRP:
شروع اثرگذاری آن ممکن است بین ۶ ماه تا ۱ سال زمان نیاز داشته باشد. همچنین در مواردی ممکن است اثری دیده نشود. این مورد وابسته به شدت پاسخدهی بدن در برابر فاکتورهای رشد میباشد.
در مواردی استفاده از PRP توصیه نمی‌شود. برای مثال استفاده از PRP برای بیماران دیابتی و یا بیماران با مشکلات انعقادی توصیه نمی‌شود. اجرای این روش برای افرادی با اختلال تعداد پلاکت (ترومبوسیتوپنی یا کاهش تعداد پلاکت ها) ممکن نخواهد بود. لازم به ذکر است اجرای این متد همزمان با مصرف داروهایی از قبیل NSAIDها و آسپرین مقدور نبوده و لازم است مصرف این دارو ها چند روز پیش از اجرای PRP متوقف شود.
با توجه به ساختار خودی PRP، تا به امروز گزارشی مبنی بر پاسخ ایمنی بدن در برابر این درمان دریافت نگردیده است.
منبع: orthonc | NCBI
