نتایج یک مطالعۀ استرالیایی نشان میدهد که شیر شیطان تاسمانی (Tasmanian Devil) میتواند در درمان عفونتهای مقاوم به آنتیبیوتیک، مؤثر واقع شود.
شیطان تاسمانی گونهای از کیسهداران است که در جنگلهای تاسمانی (آسترالیا) زندگی میکند. همانند کانگوروها، نوزاد شیطان بعد از به دنیا آمدن، دورهای از زندگی خود را در کیسۀ روی شکم مادر سپری میکند. محققان به تازگی دریافتهاند که شیر این کیسهدار حاوی انواعی از پپتیدها به نام کاتلیسیدینها (Cathelicidins) میباشد که یک آنتیبیوتیک کاملاْ طبیعی به شمار میآید.
بدن انسان صرفاً توانایی تولید یک نوع کاتلیسیدین را دارد؛ در حالی که این تعداد برای شیطان به ۶ و برای اپاسوم (نوعی کیسهدار استرالیایی دیگر) به ۱۲ نوع میرسد. نتایج تستهای انجام شده بر روی شیر شیطان تاسمانی نشان میدهند که این پپتیدها قادر به نابود کردن پاتوژنهای (عامل بیماریزا) مقاوم به آنتیبیوتیکها هستند. فیزیولوژی تولید مثلی مخصوص کیسهداران همواره توجه دانشمندان را نسبت به شیر این موجودات جلب کرده بود؛ چرا که این شیر باید به اندازۀ کافی مغذی باشد تا زمینۀ رشد و نمو نوزاد نارس این گونهها را [در کیسۀ مادر] فراهم کند.
“اما پیل” (Emma Peel)، سرپرست گروه تحقیقاتی، در بارۀ این موضوع چنین میگوید:
کیسهداران پس از یک دورۀ بارداری بسیار کوتاه ۳۰ روزه، نوزاد خود را به شکل نارس به دنیا میآورند. نوزاد پس از به دنیا آمدن جهت تکمیل رشد و نمو ابتدایی خود مدت زمانی را در کیسۀ مادر سپری میکند که حاوی گونههای عدیدهای از باکتریها است و بعضی از این گونهها میتوانند خطرناک باشند. با توجه به این که دستگاه ایمنی یک نوزاد نارس تکامل چندانی نیافتهاست؛ این مطلب همیشه برای ما سوال بودهاست که چه چیزی باعث میشود این موجود ضعیف بتواند در یک کیسۀ کثیف زنده بماند؟
پیل و همکارانش دریافتند که این پپتیدهای ضدمیکروب که در شیر و کیسۀ مادر حضور دارند، قادر هستند که باکتریها و سوپرباگها (Superbug، به معنی مقاومت آنتیبیوتیکی است و برای باکتریهای واجد این توانایی نیز همین لفظ را به کار میبرند) را نابود سازند. به دلیل مصرف بیرویۀ آنتیبیوتیکها، باکتریها در گذر زمان با شرایط جدید سازگاری حاصل کرده و نسبت به این داروها مقاوم شدهاند. سوپرباگها که نسبت به تعداد پرشماری از این داروها مقاوم هستند، امروزه در زمرۀ خطرناکترین انواع باکتریها طبقهبندی میشوند. نتایج تستهای آزمایشگاهی حاکی از مؤثر بودن این پپتیدها در برابر سوپرباگهای گونۀ استافیلوکوکوس اورئوس (Staphylococcus aureus) و انتروکوکوسها (Enterococci)، میباشد.
“پیل” ادامه میدهد:
پپتیدهای شیطان تاسمانی پتانسیل کیسهداران را در ساخت آنتیبیوتیکهای آینده برجسته میکند. توالییابی ژنوم گونههای بیشتری از کیسهداران به ما در کشف وجود چنین ترکیبات ضدمیکروبی در سایر گونهها و همچنین درک مکانسیم فعالیت این ترکیبات، کمک شایانی خواهد کرد. ما فعلاً تأثیرات شیر شیطان تاسمانی صرفاً در زمینۀ عفونتهای باکتریایی ارزیابی نمودهایم؛ ممکن است این شیر یکی از ابرغذاهای (Superfood) آینده باشد.