شانس یک فرد برای ابتلا به عفونتهای مقاوم به دارو میتواند با زندگی در مناطق گرمتر افزایش یابد. مقالهی منتشر شده در nature climate change توسط محققان دانشکدهی تورنتو و بیمارستان کودکان بوستون، ارتباطی بین به وجود آمدن باکتری مقاوم در برابر دارو و آبوهوای گرم نشان میدهد. محققان یافتهاند ۱۰ درجهی سانتیگراد افزایش در حداقل دمای روزانه، با افزایش اندکی مقاومت در پاتوژنهای رایج، از جمله آنها که به استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متیلسیلین (MRSA) ختم میشوند، همراه بوده است. MRSA ریشهی بسیاری از عفونتهای بیمارستانی و گاه مرگبار است. Elena Naumova، اپیدمیولوژیستی از دانشگاه Tufts که در این مقاله همکاری نداشت، میگوید:
این یک مقالهی بسیار مهم و به موقع است که از سوابق دقیق جمعآوری و تنظیم شده راجع به مقاومت آنتی بیوتیکی حاصل میشود. آنچه در مورد این مطالعه مهم است آن که آنها واقعاً مفهوم وسیعتری از مقاومت آنتی بیوتیکی را ارائه دادهاند.
دانشمندان برای مدتی طولانی باکتریها و تکثیر بالای آنها در هوای گرمتر را در آزمایشگاه مورد بررسی قرار دادهاند. افزایش رشد میتواند باعث افزایش گونههای مقاوم در اثر جهشهای DNA در طول تولید مثل شود. باکتریها میتوانند DNA را نیز با یکدیگر مبادله کرده و با استفاده از یک فرآیند انتقال افقی ژن که در دماهای بالاتر نیز افزایش مییابد، مقاومت را گسترش دهند.
مقالۀ مرتبط: داروهای تازه کشف شده میتوانند مقاومت به آنتیبیوتیک را کاهش دهند!
در حال حاضر سؤال مطرح شده برای دانشمندان این است که آیا این پدیده در خارج از آزمایشگاه نیز اتفاق میافتد؟
این تحقیق با تلاش جهت جمعآوری دادهها در مقیاس وسیع برای ایجاد یک برنامهی رایگان مبتنی بر وب که مکانهای جغرافیایی باکتریهای مقاوم به دارو را نشان میدهد، آغاز شد. سایتی به نام Resistance open به هر فردی در جهان این اجازه را میدهد که با وارد کردن کد پستی، وجود هر کدام از عفونتهای مقاوم در برابر داروها در محل زندگی خود را مشاهده کند. John Brownstain، استاد پزشکی دانشکدهی پزشکی هاروارد و یکی از نویسندگان اولیهی این مقاله، اظهار دارد:
بدین ترتیب یک پزشک میتواند درک بهتری از آن چه در جامعه و نه فقط در بیمارستان خود اتفاق میافتد، داشته باشد. همچنین به دانشمندان امکان میدهد الگوهای جدیدی از مقاومت دارویی و چگونگی تحت تأثیر قرار گرفتن آن تحت شرایط آبوهوایی را مشاهده کنند.
این تیم ابتدا با کاوش در اطلاعات بیمارستانی موجود برای نتایج آزمایشهای حساسیت بالینی در صدد تعیین عملکرد آنتی بیوتیکهای مختلف در برابر عفونتهای باکتریایی برآمد. کاری مهم و وقتگیر؛ چرا که اغلب بیمارستانها این اطلاعات را در فایلهای pdf ذخیره میکنند که دسترسی به آن با ابزارهای دادهکاوی فعلی دشوار است. در آخر، تیم تحقیقاتی اطلاعاتی را از ۲۲۳ مرکز مختلف در ۴۱ ایالت جمعآوری کرد. آنها نتایج ۲۲.۸ میلیون تست تشخیصی را که نشاندهندهی ۱.۶ میلیون سویهی باکتریایی بودند، تجزیه و تحلیل کردند. محققان بر روی سه سویهی مقاوم به داروی بسیار رایج تمرکز داشتند: اشرشیاکلای، کلبسیلا پنومونیه و استافیلوکوکوس اورئوس که به ترتیب علت ایجاد عفونتهای مقاوم به داروی ادراری، پوستی و خونی هستند.
آنها پی بردند که افزایش ۱۰ درجهی سانتیگراد در دما با افزایش مقاومت آنتی بیوتیکی ۴، ۲ و ۳ درصدی برای به ترتیب اشرشیاکلای، کلبسیلا پنومونیه و استافیلوکوکوس اورئوس ارتباط داشت. دلیل استفاده از حداقل دما این بود که پیش بینی مقاومت و ادامهی رشد باکتریها در این دما نسبت به دمای متوسط که میتواند نوسانات بزرگی داشته باشد، دقیقتر انجام میشود. این اثر حتی پس از کنترل محققان برای میزان تجویز آنتی بیوتیک، تراکم جمعیت و استانداردهای آزمایشگاهی نیز قابل توجه بود. Brownstein میافزاید:
در مناطق جنوبی تمایل بیشتری به مقاومت نسبت به مناطق شمالی دید میشود و این تغییرات با دمای هوا به خوبی قابل توجیه است.
مقالۀ مرتبط: داروی جدید علیه باکتریهای مقاوم که با الهام گرفتن از بدن انسان ساخته شده است
تیم او در آنالیزهای جداگانهای یافت که افزایش تراکم جمعیت به صورت ۱۰ هزار نفر در هر مایل مربع با افزایش ۳ تا ۶ درصدی مقاومت همراه بود. فرض آنها این بود که افزایش مقاومت باکتریایی در مناطق پرجمعیت بیشتر اتفاق میافتد. محققان پی بردند که تجویز بالای آنتیبیوتیک نیز میتواند باعث ایجاد این مقاومت شود. یافتهها در کنار هم نشان میدهند که سه فاکتور دما، تراکم جمعیت و میزان تجویز، در رشد باکتریهای مقاوم به دارو تأثیر دارند.
این نتایج برای جهانی که روز به روز گرمتر و پرجمعیتتر میشود، از ایجاد مشکل خبر میدهد. Derek MacFadden، متخصص بیماریهای عفونی در U.T. و همکار راهنمای مقاله، تأکید دارد که ممکن است در تخمینهای فعلی، گسترش عفونتهای مقاوم به دارو به دلیل در نظر گرفته نشدن آبوهوای گرم و رشد جمعیت، دست کم گرفته شده باشد.
Lance Price، زیستشناس دانشگاه جورج واشنگتن که در این مطالعات نقشی نداشت، میگوید:
حداقل دمای هوا در حال افزایش است و ما با افزایش جمعیت و افزایش میزان تجویز آنتی بیوتیک رو به رو هستیم. بنابراین من فکر میکنم ما به مشکل برخواهیم خورد.
او تأکید دارد که محدود کردن استفاده از آنتی بیوتیک در انسان و حیوانات اهلی کاری است که اکنون میتوان برای کمک به این مشکل انجام داد.
اگر این مورد رعایت نشود، قسمتی که تغییر خواهد کرد افزایش جمعیت خواهد بود چرا که افراد جان خود را از دست خواهند داد.