ناهنجاری‌ها و اختلالات مربوط به راه رفتن زمانی رخ می‌دهد که یک فرد قادر به راه رفتن در یک مسیر معمولی نباشد. دلیل آن می‌تواند آسیب‌ها، شرایطی اساسی یا وجود مشکلاتی در ساق پا و پاها باشد.
شاید راه رفتن یک فعالیت ساده به نظر بیاید اما سیستم‌های مختلفی در بدن مانند نیرو، هماهنگی و حس دست به دست هم می‌دهند تا یک شخص به صورت آن چه که به عنوان راه رفتن عادی و معمولی در نظر گرفته می‌شود، گام بردارد.
در صورتی که یک یا چند تا از این سیستم‌ها عملکرد صحیحی نداشته باشد، می‌تواند منجر به راه رفتن غیرمعمولی و ناهنجار شود.
ناهنجاری در راه رفتن چیست؟
ناهنجاری در راه رفتن زمانی رخ می‌دهد که سیستم‌هایی در بدن که مسیری را که شخص در آن قدم برمی‌دارد، کنترل می‌کنند؛ عملکرد درست و مناسبی نداشته باشند. این عارضه می‌تواند به دلایل زیر رخ دهد:
- بیماری
- عوامل ژنتیکی
- آسیب
- اختلالاتی در ساق پا و پا
در برخی از نمونه‌ها ممکن است ناهنجاری‌های مربوط به راه رفتن پس از مدتی خود به خود از بین برود اما در سایر نمونه‌ها این ناهنجاری‌ها دائمی می‌باشد. در هر دو نمونه‌ی ذکر شده، درمان فیزیوتراپی، می‌تواند به بهبود راه رفتن شخص کمک کرده و علائم اذیت را کاهش دهد.
مقالۀ مرتبط: ربات‌هایی که با راه‌رفتن شما هماهنگ می‌شوند!
انواع
ناهنجاری‌های راه رفتن به عنوان یکی از پنج نوع آن در یک فرد بر اساس علائم و یا ظاهر پیاده‌روی فرد در نظر گرفته می‌شود که این پنج نوع عبارتند از:
- راه رفتن اسپاستیک (تشنجی)
- راه رفتن متقاطع
- راه رفتن استاپاژ
- راه رفتن اردک‌وار
- راه رفتن دافع
اسپاستیک (تشنجی)
این نوع از ناهنجاری زمانی رخ می‌دهد فرد هنگام را رفتن پای خود را می‌کشد. در این نوع به نظر می‌رسد که بدن شخص هنگام راه رفتن سفت و محکم می‌شود.
متقاطع
کسی که ساق پای خود را به طرف داخل خم می‌کند، این نوع ناهنجاری را دارد. در این نوع، پاها از هم عبور می‌کنند و ممکن است هنگام راه رفتن به هم آسیب برسانند. این نوع حرکت متقاطع ممکن است شبیه باز و بسته کردن قیچی باشد.
استاپاژ
این نوع ناهنجاری زمانی رخ می‌دهد انگشتان شخص هنگام راه رفتن به سمت زمین قرار می‌گیرد. در اغلب مواقع با قدم برداشتن فرد، انگشتان دچار خراش می‌شود.
اردک‌وار
با توجه به اسمی که دارد، فردی که این نوع ناهنجاری را دارد هنگام راه رفتن از طرفی به طرف دیگر حرکت می‌کند. این نوع رافتن شامل گام‌هایی کوتاه همراه با چرخش بدن می‌باشد.
دافع
این نوع هنجاری زمانی است که سر و گردن فرد به هنگام راه رفتن به طرف جلو تمایل دارد. این نوع راه رفتن زمانی ظاهر می‌شود که فرد سعی در محکم نگه‌داشتن یک موقعیت سست می‌باشد.
علاوه بر این پنج نوع، به نظر می‌رسد فردی که لنگ می‌زند هم دچار نوعی ناهنجاری راه رفتن می‌باشد. لنگیدن نیز مشابه سایر انواع ناهنجاری‌ها می‌تواند موقت یا دائمی بوده و بدون نیاز به پزشک از بین می‌رود.
مقالۀ مرتبط: درمانی جدید برای پوکی استخوان و پیشگیری از شکستگی
دلایل
برخی مواقع ممکن است فردی به دلیل مشکلی حاد همچون کبودی، بریدگی یا شکستگی دچار مشکلاتی در راه رفتن شود. این مشکل ممکن است فرد را محبور سازد که نوعی غیرعادی راه برود اما از دلایل ناهنجاری راه رفتن به شمار نمی‌رود.
برخی بیماری‌ها وجود دارند که می‌تواند بر روی سیستم عصبی و پاها تأثیر گذاشته و در نتیجه ناهنجاری‌هایی در راه رفتن ایجاد کند. بعضی از دلایل رایج نارهنجاری راه رفتن عبارتند از:
- آسیب نواحی ساق پا و پا
- آرتریت
- عفونت بافت نرم ساق پا
- شکستگی استخوان در ساق پا و پا
- نقص مادرزادی
- عفونت گوش داخلی
- اختلالات مغزی
- سکته‌ی مغزی
- تاندونیت
- اختلالات روانشناسی
- شین اسپیلنت
تشخیص
ناهنجاری در راه رفتن می‌تواند توسط پزشک تشخیص داده شود. پزشک از افراد در مورد پیشینه‌ی بیماری و علائم سوال کرده و شکل راه رفتن بیمار را بررسی می‌کند. ممکن است در شرایطی که مربوط عصب و آسیب عصبی می‌شود، آزمایش‌هایی دیگر مورد نیاز باشد. معمولاً از آزمایشات تصویربرداری در صورت رخ دادن اخیر آسیبی برای مشاهده نوع آسیب، استفاده می‌شود.
درمان و مراقبت
در صورتی که نوعی شرایط اساسی باعث ناهنجاری در راه رفتن شده باشد، باید پس از درمان و رفع مشکل نوع راه رفتن فرد بهبود یابد. این مورد معمولاً در مورد شکستگی‌های استخوان که با گچ درمان می‌شود، درست است.
در سایر آسیب‌ها ممکن است فرد برای برگشت به حالت نرمال نیاز به عمل جراحی یا فیزیوتراپی داشته باشد. در مورد نمونه‌هایی که برای مدتی طولانی ادامه می‌یابند احتمالاً نوعی وسیله‌ی کمکی برای درمان لازم باشد. این وسیله می‌تواند موارد زیر را شامل شود:
- پا بند
- چوب زیر بغل
- عصا
- واکر
با اینکه همیشه درمان نمی‌تواند نوع راه رفتن فرد را تصحیح کند، اما حداقل در اغلب موارد شدت علائم را کاهش می‌دهد.
مقالۀ مرتبط: شین اسپلینت یا درد ساق پا
پیشگیری
در برخی از موارد، گزینه‌ای برای پیشگیری از ناهنجاری راه رفتن ناشی از عوامل ژنتیکی و پزشکی وجود ندارد. با این وجود، افراد می‌توانند گام‌هایی برای پیشگیری از برخی آسیب‌هایی که باعث ایجاد این ناهنجاری می‌شود، بردارند. اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:
- اجتناب از شرکت در ورزش‌هایی که تماس با افراد زیاد است.
- پوشیدن لباسی محافظ در طول ورزش
- پوشیدن کفشی مناسب در طول فعالیت‌های فیزیکی
- پوشیدن پابندی مناسب در صورت لزوم
چشم‌انداز کلی
افراد مبتلا به ناهنجاری راه رفتن ممکن است دردهایی اضافی مرتبط با الگوی راه رفتن خود داشته باشند. برخی از دلایل این ناهنجاری‌ها کوتاه‌مدت بوده و درمان آن‌ها راحت‌تر می‌باشد در حالی که برخی از این دلایل می‌تواند تا آخر عمر ادامه داشته باشد.
فیزیوتراپی و سایر درمان‌ها می‌تواند به تسکین و بهبود ناهنجاری‌های مربوط به راه رفتن کمک کند. در صورت نیاز افراد باید به دنبال مشاوره‌های پزشکی و درمان برای کمک به درمان بیماری خود باشند.
