مردان مبتلا به سرطان پروستات غیرقابل درمان، احتمالا در آینده از درمان جدیدی که سیستم ایمنی بدن را تحریک میکند سود خواهند برد.
مطالعهی جدیدی در UK نشان داده است این درمان جدید خواهد توانست طول عمر مبتلایان را افزایش داده و حتی پیشرفت سرطان آنها را نیز به طور کامل متوقف کند.
طی این مطالعه، که در آن صدها مرد مبتلا به سرطان که انتخاب دیگری برای درمان نداشتند شرکت کرده بودند، حدود یک سوم بیماران، یک سال پس از دریافت داروی ایمونوتراپی جدید به نام pembrolizumab زنده بودند. یک دهم از بیماران نیز در مدت دریافت این داروی جدید، سرطانشان پیشرفت نکرده بود.
اکنون محققان در تلاشند تا بفهمند چه چیزی باعث میشود برخی مردان، بیش از بقیه، از این دارو سود ببرند.
در ایمونوتراپی، سیستم ایمنی بدن تحریک میشود تا سلولهای سرطانی را شناسایی کند. این روش اکنون برای درمان بیماریهای پیشرفته نظیر سرطان ریه مورد استفاده قرار میگیرد.
این تحقیق جدید، توسط مرکز تحقیقات سرطان لندن و پژوهشگاه Royal Marsden انجام شده است. نتایج آن نیز در جلسهی سالانهی مجمع سرطانشناسی بالینی آمریکا (ASCO) منتشر خواهد شد.
پروفسور Johan de Bono، مدیر بخش تولید دارو، در مورد این مطالعه گفته است:
در طی چندین سال گذشته، ایمونوتراپی نحوهی برخورد ما با بسیاری از سرطانهای پیشرفته را تغییر داده است. تا قبل از این تحقیق اما، این روش برای مردان مبتلا به سرطان پروستات، فایدهای نداشته است. طی این مطالعه مشخص شد این روش ممکن است در زیرگروهی از مردان مبتلا به سرطان پروستات پیشرفته و غیرقابلدرمان مفید واقع شود. این زیرگروه اغلب شامل افرادی بودند که در تومورهایشان، جهشهای خاصی در ژنهای اصلاحگر DNA داشتند.
طی آزمایشی که روی ۲۵۸ مرد مبتلا به سرطان پروستات پیشرفته اجرا شد، معلوم شد که طول عمر بیماران در صورت استفاده از pembrolizumab افزایش مییابد. Pembrolizumab یک مهارکنندهی نقطههای بازرسی (Checkpoint inhibitor) در چرخهی سلولی است. طبق نتایج بدست آمده، ۳۸ درصد از شرکتکنندهها، با گذشت یک سال از شروع درمان، زنده بودند. در ۱۱ درصد شرکتکنندهها نیز در طول دورهی درمان، رشد تومور متوقف شد.
Michael English، پیرمرد ۷۲ ساله، یکی از افرادی بود که در سال ۲۰۱۶ طبق برنامهی این تحقیق، در Royal Marsden تحت مداوا قرار گرفت.
او بیش از ده سال پیش مبتلا به سرطان پروستات تشخیص داده شده و تمام درمانهای روتین این بیماری یا آزمایشات بالینی مربوط به آن را نیز دریافت کرده بود.
آزمایشات ژنتیکی نشان داده بودند که احتمالا استفاده از pembrolizumab برای وی مفید خواهد بود اما نتایج، بسیار قابلتوجه بودند.
وی در مورد این دارو گفته است:
بعد از یک چرخهی کوتاه سه هفتهای استفاده از این دارو، ما بسیار متعجب شدیم وقتی دیدیم طبق اسکنها، تومور بسیار کوچک شده و حتی دیگر قابل ردیابی نیست.
کوچک شدن تومور امکان جراحی را برای خارج کردن سایر تومورها فراهم کرده و آقای English، امروز، عملا سرطان ندارد. وی در ادامه گفته است:
به کار بردن درمان مخصوصِ هر بیمار با توجه به ساختار ژنتیکی تومور هر فرد، زندگی من را نجات داد. من به زودی صاحب چهارمین نوهی خود خواهم شد. من و همسرم اکنون میتوانیم به جای دو سال آینده، برای بیست سال آیندهمان برنامهریزی کنیم.
مطالعات قبلی که برای استفاده از ایمونوتراپی در درمان سرطان پروستات اجرا شده بودند، همگی با شکست مواجه شدهاند. در این مطالعهی اخیر اما، ساختار ژنتیکی تومورها مورد بررسی قرار گرفته و گروههایی که ایمونوتراپی میتواند برایشان مفید باشد، شناسایی شدند.
با وجود اینکه فقط در ۵ درصد از شرکتکنندههای این آزمایش، تومورها کوچکتر شده یا محو شدند، در بسیاری از آنها، در ژنهای مسئول اصلاح DNA تومورها، جهشهایی یافت میشد.
محققان احتمال میدهند این سلولهای سرطانی جهشیافته، برای سیستم ایمنی راحتتر قابل شناسایی و مقابله باشند، چون ظاهری متفاوت از سلولهای سالم بدن دارند.
اطلاعات حاصل از تحقیقات مشابه روی انواع دیگر سرطان نظیر سرطان روده نیز این نتایج را تایید میکنند که جهش در ژنهای مسئول اصلاح DNA تومورها، آنها را نسبت به ایمونوتراپی حساستر میکند.
پروفسور De Bono در ادامه گفته است:
ما در حال برنامهریزی برای اجرای آزمایش بالینی جدیدی هستیم. در این آزمایش جدید، تمرکز ما روی بیمارانی خواهد بود که در ژنهای اصلاحکنندهی DNA تومورهایشان جهش دارند. در این مطالعه ما میخواهیم بدانیم که آیا ایمونوتراپی میتواند به عنوان درمان استانداردی برای این بیماران مطرح باشد یا خیر.
اینکه ایمونوتراپی میتواند به مبتلایان چنین بیماری پیشرفتهای، که از سایر روشهای درمانی ناامید شدهاند، این فرصت را بدهد که بیشتر در کنار کسانی که دوستشان دارند باشند، بسیار قابلتوجه و امیدوارکننده است.
نکتهی مهم دیگر این است که فقط ۲۰ درصد مبتلایان به سرطان، به ایمونوتراپی پاسخ مثبت میدهند و محققان هنوز دلیل آن را نمیدانند.
مدیر مرکز تحقیقات سرطان لندن، Paul Workman، دربارهی ایمونوتراپی چنین اظهارنظر کرده است:
ایمونوتراپی روشی هوشمندانهتر، موثرتر و ملایمتری برای درمان تعداد زیادی از سرطانهاست اما فقط برای تعداد کمی از بیماران پاسخگو و قابل اجراست.
آنچه اکنون اهمیت دارد این است که بفهمیم این روش دقیقا برای چه افرادی پاسخگو است و چگونه میتوان کاری کرد که برای تعداد بیشتری از بیماران قابل اجرا باشد.