محققان یک قدم به داروی جدیدی نزدیکتر شدهاند که در بیماران دارای مقاومت به انسولین میتواند قند خون را کاهش دهد ولی عوارض جانبی بالقوه ندارد.
مقاومت به انسولین به عنوان عامل خطر برای دیابت نوع دو شناخته میشود و زمانی برانگیخته میشود که سلولهای بدن به هورمون تنظیم کنندهی قند خون؛ یعنی، انسولین نتوانند پاسخ دهند.
درنتیجه سطح گلوکز خون میتواند بسیار بالا رود که میتواند منجر به ایجاد دیابت نوع دو شود. داروهایی مانند تیازولیدین دیونها (thiazolidinedione) وجود دارند که میتوانند به پیشگیری از پیشرفت دیابت نوع دو در بیماران دارای مقاومت به انسولین کمک کنند.
ولی متاسفانه این داروها میتوانند موجب افزایش وزن و مشکلات بهداشتی عدیدهی دیگر شوند.
دکتر Domenico Accili – مدیر مرکز تحقیقات دیابت دانشگاه کلمبیا در مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا در نیویورک – و همکارانش، تعدادی از ترکیبات را مشخص کردهاند که ممکن است به اندازهی داروهای موجود در بازار مؤثر باشند ولی موجب افزایش وزن نمیشوند.
محققان به تازگی یافتههای خود را در ژورنال Cell منتشر کردهاند.
حتماً بخوانید: HIIT به کاهش مقاومت در برابر انسولین کمک میکند
FOXO1 و مقاومت به انسولین:
دلیل اینکه داروهای کنونیِ مقاومت به انسولین موجب افزایش وزن میشوند این است که پروتئینی به نامFOXO1 را هدف قرار داده و مسدود میکنند.
مهار FOXO1 موجب کاهش تولید گلوکز در کبد میشود – و به این ترتیب باعث کاهش گلوکز خون میشود -، درحالی که تولید لیپید ها و چربیها را افزایش میدهد.
دکتر Accili:
«بنابراین، درمان مقاومت به انسولین با استفاده از یک مهار کنندهی FOXO1 با عملکردی گسترده میتواند منجر به ایجاد عوارض جانبی ناخواسته مثل افزایش وزن در میزبان شود، متاسفانه با حساس کنندههای انسولینی FOXO1، شما سود و زیان را باهم دریافت میکنید.»
محققان به دنبال یافتن راههایی برای مسدود کردن FOXO1 بدون تأثیر بر تولید چربی هستند ولی هنوز مانده تا موفقیت حاصل کنند. آیا دکتر Accili و همکارانش میتوانند زنجیره را بشکنند؟
تیم، تحقیقات خود را با آزمایش بر موش آغاز کرد. آنان هدفگذاری کردند تا مکانیسمهایی را بیابند که به وسیلهی آنها FOXO1 تولید گلوکز در کبد را تنظیم میکند و اینکه این مسیر چگونه با مسیری که پروتئین تولید چربی را کنترل میکند تفاوت دارد.
محققان یافتند که برای محدود کردن تولید لیپید، FOXO1 با پروتئینی تنظیم کنندهی رونویسی با نام SIN3A همکاری میکند.
دکتر Accili توضیح میدهد:
«این موضوع نشان میدهد اگر ما بتوانیم مولکولهایی بیابیم که روی بازوی تنظیم کنندهی گلوکز سازی FOXO1 عمل کنند و SIN3A را به حال خود وا گذارند، میتوانیم حساسیت به انسولین را بیشتر کنیم و قند خون را کاهش دهیم بدون آنکه چربی را افزایش دهیم.»
درمانی امن تر برای دیابت؟
محققان در مرحله بعدی مطالعه خود، بیش از یک میلیون مولکول کوچک را آزمودند.
این گروه مولکولهای کوچکی شناسایی کردند که میتوانستند FOXO1 را در سلولهای کبدی مهار کنند و تولید گلوکز را کاهش دهند و در عین حال مدیریت شوند که بر SIN3A اثر نگذارند.
محققان خاطرنشان میکنند که: «در زمینهی بالینی، این میتواند تولید گلوکز کبدی را کاهش دهد بدون اینکه تجمع تریگلیسیرید را افزایش دهد.»
در حالی که مطالعه فعلی فقط دلیل این روش را پیشنهاد می دهد، دکتر Accili و تیم معتقدند که یافته های آنها میتواند راه را برای درمانهای جدید برای مقاومت به انسولین هموار کند.
دکتر Accili:
«گام بعدی بهینه سازی این ترکیبات برای آزمایشات حیوانی و فراهم کردن زمینه برای آزمایشات بالینی است. ما از وجود امکان توسعهی روشی جدید و مطمئنتر برای درمان بیماران دیابتی هیجان زدهایم.»