یک مطالعه جدید بار دیگر رژیم مدیترانه‌ای را با در نظر گرفتن مکانیسم ها ی مولکولی ایجادکننده اثرات مفید آن مورد آزمایش قرار داده است .
رژیم مدیترانه ای چیست؟
رژیم مدیترانه‌ای الهام گرفته‌شده از الگوهای غذایی سنتی مردم یونان ، ایتالیا و اسپانیا است
به نظر می‌رسد این الگوی غذایی هیچ ایرادی ندارد .
در یک کلام این رژیم از نظر سبزی‌ها و روغن زیتون بسیار غنی است و گوشت و فرآورده‌های قندی در آن کم است .
مقاله مرتبط : مصرف رژیم غذایی مدیترانه‌ای با عملکرد بهتر مغز همراه است
در طی سال‌ها مطالعات زیادی نتیجه گرفته‌اند که این الگوی غذایی ریسک مشکلات سلامت متفاوت از جمله بیماری عروق کرونر قلب و سکته را کاهش می‌دهد .
مطالعات حتی به این نتیجه رسیده‌اند که این رژیم می‌تواند موجب افزایش طول عمر افراد سالمند به خوبی کاهش ریسک پارکینسون و آلزایمر می‌شود .
فواید سلامتی آن ثابت شده است اما دانشمندان هنوز نمی‌دانند دقیقا این فواید از چه چیزی نشأت می‌گیرند .
جعبه سیاه مدیترانه‌ای !
مطالعه جدید چاپ‌شده در JAMA Network Open این سؤال را می‌پرسد که :
آیا رژیم مدیترانه‌ای با کاهش ریسک بیماری‌های قلبی عروقی در یک جمعیت (ایالات‌متحده آمریکا ) مرتبط است ؟
و اینکه اگر این‌طور است چه مکانیسمی را دارد ؟
نویسنده مطالعه ، دکتر سامیا مورا توضیح می‌دهد :
مطالعات گذشته فواید رژیم مدیترانه‌ای را در کاهش رخدادهای قلبی عروقی و بهبود ریسک فاکتورهای قلبی عروقی نشان می‌دهند
اما در مورد میزان پیشرفت ریسک فاکتور های شناخته‌شده و جدید مرتبط با این اثرات هنوز یک جعبه سیاه وجود دارد .
برای شروع بررسی دانشمندان از داده‌های مطالعات سلامت زنان استفاده کردند .
رهبر مطالعه ، دکتر شفقت احمد محققان را از:
- بریگهام
- بیمارستان‌های زنان
- دانشکده پزشکی هاروارد
- دانشکده سلامت عمومی چان هاروارد
در بوستون گرد هم آورد .
در کل آن‌ها به پرونده‌های سلامت و رژیم‌های تغذیه‌ای ۲۵,۹۹۴زن که همگی در ابتدای مطالعه از سلامت کامل برخوردار بودند دسترسی داشتند .
محققان آن‌ها را تا حداکثر ۱۲ سال تحت نظر قراردادند .
محققان ۴۰ بیومارکر را بررسی کردند شامل : سطح چربی، التهاب ،متابولیسم گلوکز و لیپوپروتئین ها .
آن‌ها شرکت‌کننده‌ها را بر اساس میزان وفاداری آن‌ها به رژیم مدیترانه‌ای به ۳گروه تقسیم کردند :
دریافت کم ، متوسط و بالا
آن‌ها به طور اختصاصی تر روی رخدادهای قلبی عروقی نظیر سکته و حمله قلبی تمرکز کردند و متوجه شدند که :
- در گروه با دریافت کم ۴.۲ درصد زنان رخداد قلبی عروقی داشتند .
- در گروه با دریافت متوسط ۳.۸ درصد زنان رخداد قلبی عروقی داشتند .
- در گروه با دریافت بالا نیز ۳.۸ درصد زنان رخداد قلبی عروقی داشتند.
این اولین مطالعه طولانی مدت در جمعیت آمریکا برای بررسی اثر رژیم روی بیماری قلبی عروقی است .
نویسندگان به این نتیجه رسیدند که :
با پیگیری ۱۲ ساله افراد رعایت بیشتر رژیم مدیترانه‌ای با کاهش حدوداً یک چهارمی در ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی مرتبط است .
محققان همچنین اشاره کردند که میزان این اثر با اثری که داروی استاتین که نسخه شایع پزشکان برای کاهش ریسک بیماری قلبی عروقی است دارد برابر است .
متابولیسم مدیترانه ای
در وهله بعدی آن‌ها به سراغ داده‌های متابولیک رفتند تا شاید بتوانند الگویی را بیابند .
آن‌ها کشف کردند که تفاوت در متابولیت های مربوط به التهاب مسبب ۲۹ درصد از این کاهش ریسک بیماری قلبی عروقی است .
متابولیسم گلوکز و مقاومت به انسولین برای ۲۷.۹ درصد
شاخص توده بدنی ( BMI) برای ۲۷.۳ در صد
فشارخون نیز برای ۲۶.۶ درصد قابل محاسبه است .
اعضای تیم به ارتباط بین چند متابولیت دیگر شامل سطح لیپید ها نیز اشاره کردند که کمتر است .
دکتر مورا دراین‌باره گفت :
در این مطالعه بزرگ ما به این نتیجه رسیدیم که بیش‌ترین تفاوت‌ها در متابولیت ها در یک مسیر چند عاملی همکاری کردند تا این فایده قلبی عروقی در طولانی مدت ایجاد شود .
به نظر می‌رسد بار دیگر رژیم مدیترانه‌ای پیروز شد .
اکنون ما می‌دانیم که فواید آن بیشتر به دلیل نحوه تعامل آن با مسیرهای التهابی ، متابولیسم گلوکز و مقاومت به انسولین است .
البته برخی محدودیت‌ها در مطالعه وجود داشته است .
برای مثال ممکن است ریسک بیماری‌ها به دلیل فاکتور های متابولیکی دیگری که هنوز شناخته‌نشده‌اند ایجاد شده باشد که محققان آن‌ها را در مطالعه نسنجیده‌اند .
همچنین اطلاعات تغذیه‌ای به میزان رعایت شرکت‌کنندگان وابسته است که با خطاهای بشری دیده می‌شود .
اما اندازه مطالعه و جزئیات بیومارکر ها این مطالعه را قابل‌اعتماد می‌کند .
