نگاه کلی
هیپراستوز اسکلتی ایدیوپاتیک منتشر(DISH) سفت شدن استخوانی لیگامانها در نواحی اتصال آنان به مهره میباشد.
این عارضه که بدان بیماری فورستیر نیز گفته میشود ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکرده و نیازی به درمان نداشته باشد. اگر علامتی ایجاد کند، شایعترین آن درد خفیف تا متوسط و سفتی در بالای کمر خواهد بود. هیپراستوز اسکلتی ایدیوپاتیک منتشر میتواند گردن و پایین کمر را نیز درگیر کند و برخی افراد این عارضه را در نواحی مانند شانه، زانو و پاشنه دارند.
این عارضه میتواند پیشرونده باشد. با بدترشدن بیماری میتواند عوارض خطرناکی ایجاد کند.
علائم
فرد ممکن است هیچ علامتی نشان ندهد. در افراد علامت دار درگیری قسمت بالای پشت از همه شایعتر است. علائم و نشانهها عبارتنداز:
سفتی: سفتی میتواند صبحها قابل ملاحضهتر باشد.
درد: بیمار ممکن است درد را در پشت یا دیگر نواحی درگیر مانند شانه، آرنج یا پاشنه احساس کند.
کاهش محدوده حرکت: فرد اغلب هنگام خم شدن از سمتی به سمت دیگرمتوجه این علامت میشود.
دشواری در بلع یا خشن شدن صدا: اگر گردن بیمار درگیر باشد این علائم را خواهد داشت.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
اگر فرد دچار درد یا سفتی مداوم در هر مفصل یا در پشت شود باید به پزشک مراجعه کند.
دلایل
هیپراستوز اسکلتی ایدیوپاتیک منتشر ناشی از تجمع نمکهای کلسیم در لیگمانها و تاندونهاست که سبب سفتی و رشد بیش از حد استخوان میشود. اما آنچه که چه چیزی سبب این موارد میشود ناشناخته است.
عوامل خطرزا
پزشکان عقیده دارند چندین مورد خطر این عارضه را افزایش میدهد. عوامل خطرزا عبارتنداز:
جنسیت: مردان بیشتر دچارDISH میشوند.
سن بالا: بیشترین شیوع این بیماری در افراد سن بالاست به خصوص بالای ۵۰ سال.
دیابت و دیگر بیماریها: احتمال ابتلا به هیپراستوز اسکلتی ایدیوپاتیک منتشر در افراد دیابتی بیشتر از افراد دیگر است. بیماریهای دیگری مانند هایپرانسولینما، پره دیابت و چاقی نیز که سطح انسولین خون را افزایش میدهند خطر ابتلا را بالا میبرند.
داروهای خاص: استفاده طولانی مدت از داروهایی به نام رتینوئیدها مانند ایزوترتینوئین که برای درمان بیماریهای پوستی مانند آکنه استفاده میشوند میتوانند خطر ابتلا را افزایش دهند.
عوارض
افراد مبتلا به هیپراستوز اسکلتی ایدیوپاتیک منتشر در خطر عوارض خاصی از جمله موارد زیر هستند:
ناتوانی: کاهش محدوده حرکت در مفاصل درگیر میتواند استفاده از آن مفاصل را مشکل سازد. به عنوان مثال، DISH در شانه میتواند استفاده از دست را با مشکل مواجه سازد.
دشواری در بلع: خارهای استخوانی در گردن میتوانند مری را تحت فشار قرار دهند. همچنین فشار ناشی از این نیز میتواند سبب خشونت صدا یا آپنه خواب شود. در موارد نادر این عارضه ممکن است خطرناک شده و نیاز به جراحی برای خارج ساختن خار داشته باشد.
شکستگی مهره: DISH میتواند خطر شکستگی استخوانها در ستون مهره را افزایش دهد، به خصوص اگر بیماری متوسط تا شدید باشد. حتی آسیبهای خفیف میتوانند شکستگی ایجاد کنند. شکستگیهای برای ترمیم نیاز به جراحی دارند.
تشخیص
برای تشخیص DISH پزشک ابتدا ستون فقرات و مفاصل فرد را معاینه خواهد کرد. وی ستون مهرهها و مفاصل را آرام فشار خواهد داد تا ناهنجاریها و محدوده حرکت را مشخص سازد.
پزشک همچنین آزمایشات عکس برداری از جمله CT اسکن و MRI را برای بررسی تغییرات در ستون مهره تجویز خواهد کرد.
درمان
گرچه هیچ درمانی برای هیپراستوز اسکلتی ایدیوپاتیک منتشر وجود ندارد اما بیمار میتواند اقداماتی برای کاهش درد و سفتی انجام دهد. درمان بر پایه جلوگیری از بدتر شدن بیماری و پیشگیری از عوارض میباشد.
به دلیل ارتباط بین هیپراستوز اسکلتی ایدیوپاتیک منتشر و بیماریهایی مانند چاقی، مقاومت به انسولین و دیابت نوع۲، درمان این بیماری ممکن است پیشرفت DISH را کاهش دهد.
دارو درمانی
پزشک ممکن است داروهای مسکن از جمله استامینوفن یا ایبوپروفن را تجویز کند. دردهای شدیدتر میتوانند با کورتیکواستروئیدهای تزریقی درمان شوند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی میتواند سفتی ناشی از این عارصه را کاهش دهد. ورزش نیز میتواند محدوده حرکت را در مفاصل افزایش دهد. باید با پزشک در مورد حرکات ورزشهای مناسب مشورت شود.
جراحی
جراحی در موارد نادر این بیماری که عوارض شدیدی ایجاد میکند میتواند انجام گیرد.بیمارانی که به دلیل داشتن خار استخوانی بزرگ در گردن دشواری در بلع دارند ممکن است نیاز به جراحی برای خارج ساختن خار داشته باشند. جراحی همچنین میتواند فشار ناشی از این بیماری روی ستون مهره را کاهش دهد.