یک تیم بین المللی محققان برای اولین بار انواع سلولها، مناطق و فرآیندهای بیولوژیکی مغز را شناسایی کرده است که موجب ابتلا به بیخوابی ميشود. این با ارزیابی ویژگی های DNA و خواب، در کمتر از ۱.۳ میلیون نفر امکان پذیر بود. یافتهها یک گام مهم در جهت دستیابی به مکانیزمهای بیولوژیکی ناشی از بیخوابی هستند. امروزه، ژنتیک واقعیت نتایج این پژوهش را منتشر میکند.
بیخوابی یکی از رایج ترین اختلالات است. بسیاری از مردم گاهی اوقات شب بدی از جهت خواب دارند. از هر ده نفر یک نفر به طور مداوم از خواب کمتری برخوردار است و به شدت از پيامدهاي روزانه رنج میبرد. در سراسر جهان، ۷۷۰ میلیون نفر بیخوابی مزمن دارند.
آسیب پذیری در مغز ریشه دارد
در حالی که درمان علائم را کاهش میدهد، بیشتر بیماران احساس میکنند که در معرض کمبود شب خواب هستند. آسیب پذیری به بی خوابی در خانواده ها اتفاق می افتد و به نظر ميرسد در مغز پيوند داده شده است . تا کنون، محققان تنها چند ژن درگیر در آسیب پذیری را شناسایی کرده اند. محققان همچنین مطمئن نیستند که ژنهای خطرناک بیخوابی در مغز اثر خود را اعمال کنند. این دانش برای ایجاد درمان بهتر ضروری است.
Danielle Posthuma پروفسور ژنتیک آمریكا (VU Amsterdam / Amsterdam UMC) و استاد نوروفيزيولوژي، Eus Van Someren (موسسه علمی عصب شناسی هلند)، گروهی از دانشمندان و همكاران، از جمله UKBiobank و شرکت مبتنی بر ایالات متحده ۲۳andMe را جمع آوری كردند تا دریابند كه در كجا ژنهای خطرناک بیخوابی در مغز اثر خود را اعمال میکنند. آنها برای اولین بار دادههای DNA و خواب ارائه شده توسط حداقل ۱.۳ میلیون نفر – بزرگترین مجموعه دادههای ژنتیکی را جمعآوري كردند.
محققان ٩٥٦ ژن را شناسايي كردند كه در آن انواع علل افزايش بي خوابي بررسي شد. سپس آنها به طور گسترده پروسه هاي بيولوژيكي، انواع سلولها و مغز كه از اين ژنها استفاده ميكنند، مورد بررسي قرار دادند. آنها دريافتند كه بخشي از اين ژن ها نقش مهمي را در عملكرد آكسونهايي ايفا ميكنند كه برآمدگيهاي طولاني از سلولهاي مغزي است كه به آنها اجازه ميدهد با يكديگر ارتباط برقرار كنند. یکی دیگر از بخشهای قابل توجهی از ژنهای خطرناک بیخوابی در انواع سلولهای خاصی از قسمتهای قشر جلویی و هستههای زیرکورتيكال مغز بودند كه فعال بودند. این مناطق مغز اخیرا به عنوان ناحيهي مشکوک در مطالعات تصویربرداری مغز افراد مبتلا به بیخوابی دیده شدهاست. یافتهها به نظر میرسد سازگار است.
انواع سلول هايي كه در بي خوابي موثر است
Danielle Posthuma مي گويد که مطالعهی ما نشان میدهد که بیخوابی، مانند بسیاری دیگر از اختلالات روانپزشکی، تحت تاثیر صدها ژن اثر کوچک قرار دارد. این ژنهايي كه به تنهايي براي تحقيق جذاب نيستند ما اين تحقيق را با روش هاي جديدي انجام داديم كه ما را قادر به شناسايي انواع خاصي از سلول هاي مغزي كه نورون هاي خاردار متوسط ناميده ميشوند. Guss smitt متخصص مغز و اعصاب دانشگاه VUكه در اين مطالعه شركت ميكند ميگويد:
اين يافته ها يك پيشرفت است، زیرا اکنون ما برای اولین بار میتوانیم برای مکانیسم های زمینهای در سلول های مغز یک فرد در آزمایشگاه تحقيق کنیم.
فیلیپ جانسن دانشجوی کارشناسی ارشد مقاله ادامه می دهدکه جالب است که ما امروز می توانیم درک کنیم که در سطح میکرو مولکول ها و سلول های مغز چه اتفاقی می افتد، فقط به این دلیل که می توانیم اطلاعات زیادی را در سطح کلان در سراسر جهان جمع کنیم. Philip Jansenنويسنده ي ارشد اين مقاله مي گويد :
جالب است که ما امروز می توانیم درک کنیم که چه اتفاقی در سطح ميكرومولکول ها و سلول های مغز رخ می دهد، فقط به این دلیل که ما می توانیم بسیاری از داده ها را در سطح كلان در سراسر جهان جمع آوری کنیم.
بیخوابی به طور ژنتیکی بیشتر به اختلالات روانپزشکی نسبت به سایر صفات خواب مرتبط است
محققان ژنهای خطر بی خوابی را با سایر صفات و اختلالات مقایسه کردند. به طور شگفت انگیز، آنها همگام با ژن هایی که در تفاوتهای فردی در دیگر صفات خواب دیده اند مانند یک فرد صبح یا یک جغد شبانه، کشف کردند. در عوض، یک تشابه ژنتیکی قوی با افسردگی و اضطراب وجود دارد.
این یک نتیجه بسیار مهم است، زیرا ما همیشه علل بی خوابی را در مدارهای مغز که خواب را تنظیم میکنند جستجو میکنیم. ما باید توجه خود را به مدارهایی که احساسات، استرس و تنش را تنظیم میکنند، تغییر دهیم. Van Somerenمیگویدکه اولین نتایج ما در این زمینه در حال حاضر چشمگیر است. Vladimir Vacic دانشمند ارشد زیست شناسی محاسباتی در ۲۳andMe ميگويد:
این مطالعه یک قدم بسیار زیادی در درک زمینه های ژنتیکی بی خوابی است. یافته ها تاکید میکنند که بی خوابی به دلیل خطر مشترک ژنتیکی اختلالات روانپزشکی و اختلالات متابولیک درگیر در چاقی و دیابت، یک وضعیت جدی است.