چرخه‌ی قاعدگی به خون‌ریزی ماهانه گفته می‌شود که به آن پریود نیز اطلاق می‌شود. طی قاعدگی، بدن شما ماهانه سطح پوشش داخلی رحم را دور می‌ریزد. خون و بافت قاعدگی از گردن رحم به واژن منتقل شده و از آن‌جا به بیرون ریخته می‌شود. در طول چرخه‌ی ماهانه‌ی قاعدگی، سطح پوششی رحم ساخته شده و بدن خود را برای بارداری احتمالی آماده می‌کند. در صورتی که باردار نشوید، سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون کاهش می‌یابد. سطح بسیار پایین استروژن و پروژسترون به بدن پیام می‌دهد که وقت پریود است.
چرخه‌ی قاعدگی چیست؟
چرخه‌ی قاعدگی، چرخه‌ی ماهانه‌ی هورمونی بدن زنان است که خود را برای بارداری آماده می‌کند. این چرخه از اولین روز پریود تا اولین روز پریود بعدی را شامل می‌شود. سطح هورمون‌های (استروژن و پروژسترون) شما معمولا در طی چرخه تغییر کرده و در این حالت علائم قاعدگی بارز می‌شود.
تخمک‌گذاری چیست؟
در طی تخمک‌گذاری، یک تخمک از تخمدان آزاد شده که پس از لقاح با اسپرم در آینده تبدیل به جنین خواهد شد. در صورت داشتن رابطه‌ی جنسی بدون رعایت نکات لازم برای پیشگیری از بارداری در طی ۳ روز پیش از تخمک‌کذاری احتمال حاملگی بالا است. اسپرم نر می‌تواند ۳ الی ۵ روز در دستگاه تولید مثلی زنان زنده بماند اما تخمک تنها ۱۲ الی ۲۴ ساعت پس از آزاد شدن از تخمدان طول عمر دارد در نتیجه داشتن رابطه‌ی جنسی در طی ۷۲ ساعت پیش از تخمک۲گذاری احتمال لقاح را بالا می‌برد.
طول چرخه‌ی هر زن منحصر به فرد است و فاصله‌ی میان تخمک‌گذاری و شروع پریود بین ۱ هفته الی بیش از ۲ هفته (۱۹ روز) متغیر است. در برخی از برهه‌های زندگی هر زن، تخمک‌گذاری اتفاق نمیفتد:
- زنان باردار، تخمک‌گذاری نمی‌کنند.
- زنان شیرده، ممکن است تخمک‌گذاری نکنند. زنانی که شیردهی می‌کنند در صورتی که قصد بارداری مجدد ندارند باید در ارتباط با روش‌های پیشگیری از بارداری با پزشک خود مشورت کنند.
- دوره‌ی قبل از یائسگی، در سنین نزدیک به یائسگی، تخمک‌گذاری ممکن است ماهانه اتفاق نیفتد.
- زنان پس از یائسگی تخمک‌گذاری نمی‌کنند.
از کجا بدانیم در حال تخمک‌گذاری هستیم؟
چند روز پیش از تخمک‌گذاری، ترشحات واژن تغییر می‌کند و لزج و شفاف می‌شود. این نوع موکوس به اسپرم کمک می‌کند تا راحت‌تر در رحم و لوله‌های فالوپ حرکت کرده و تخمک را بارور کند.
برخی از زنان در زمان تخمک‌گذاری دردهای خفیفی را در ناحیه لگن احساس می‌کنند.
هورمون لوتئینی (LH) هورومونی است که از مغز آزاد شده و به تخمدان پیام می‌دهد تا تخمک را آزاد کند که به این عمل تخمک‌گذاری اطلاق می‌شود. سطح LH 36 ساعت پیش از تخمک‌گذاری افزایش خواهد یافت، بنابراین برخی از زنان به کمک مراجعه به پزشک با چک کردن سطح LH زمان تخمک‌گذاری را تخمین می‌زنند. سطح LH 12 ساعت پیش از تخمک‌گذاری به بیشترین سطح خود خواهد رسید.
در این زمان سطح دمای پایه‌ی بدن (دمای بدن پس از خواب، قبل از خارج شدن از رختخواب) کمی افزایش می‌یابد.
چرخه‌ی قاعدگی با افزایش سن چه تغییری می‌کند؟
با افزایش سن، چرخه تغییر خواهد کرد. گاهی، در دوره‌ی نوجوانی پریودها خون‌ریزی شدید داشته و دردناک خواهند بود اما با رسیدن به ۲۰، ۳۰ سالگی از شدت آن کاسته می‌شود و این حالت کاملا طبیعی است.
- چند سال اول پس از شروع قاعدگی؛ چرخه‌های طولانی‌تر از ۳۸ روز معمول هستند. چرخه پس از گذشت حدود ۳ سال منظم خواهند شد. اگر بیش از این مدت پریودها نامنظم باشند، برای چک کردن برخی بیماری‌ها مثل تخمدان پلی‌کیستیک لازم است به پزشک مراجعه کنید.
- در ۲۰ و ۳۰ سالگی؛ چرخه‌ها منظم هستند و ۲۴ الی ۳۸ روز به طول می‌انجامند.
- در ۴۰ سالگی؛ با نزدیک شدن بدن به یائسگی، چرخه‌ها نامنظم خواهند شد. پریودها ممکن است یک یا چند ماه متوقف شده و بار دیگر آغاز شوند. ممکن است کوتاه‌تر یا بلندتر از معمول باشند. یا شدیدتر یا خفیف‌تر از معمول باشند.
در صورتی که چرخه‌هایتان طولانی‌تر از ۳۸ روز یا کوتاه‌تر از ۲۴ روز باشند لازم است با پزشک مشورت کنید.
چرا چک کردن چرخه‌ی قاعدگی اهمیت دارد؟
اگر چرخه‌هایتان منظم است؛ چک کردن چرخه به شما این امکان را می‌دهد تا زمان تخمک‌گذاری و زمانی که بیشتر احتمال بارداری وجود دارد را بدانید و خود را برای شروع پریود آماده کنید.
اگر چرخه‌هایتان نامنظم است؛ در این صورت زودتر متوجه مشکل خواهید شد و نسبت به درمان آن سریع‌تر اقدام خواهید کرد.
اگر خون‌ریزی و دردهای پریود روند عادی زندگی را برایتان مشکل کرده است؛ چک کردن علائم پریود به شما کمک می‌کند تا با مراجعه به پزشک نسبت به درمان مشکل اقدام کنید. درد و خون‌ریزی شدید که شما را از کار و زندگی می‌اندازد طبیعی نیست و قابل درمان است.
دختران معمولا در چه سنی اولین پریود خود را تجربه می‌کنند؟
دختران به طور میانگین در سن ۱۲ سالگی برای اولین بار پری.د می‌شوند اما این مورد برای همه یکسان نیست. به طور کلی در سنین ۸ الی ۱۵ سالگی دختران پریود خواهند شد. اولین پریود معمولا ۲ سال پس از رشد پستان‌ها و رویش موهای عانه آغاز می‌شود. سن مادر در هنگام شروع پریود نیز برای تخمین کمک‌کننده خواهد بود. در صورت وجود موارد زیر لازم است به پزشک مراجعه کنید:
- پریود قبل از ۸ سالگی آغاز شود.
- تا سن ۱۵ سالگی پریود نشده باشد.
- در طول ۳ سال پس از رشد پستان‌ها، پریود آغاز نشده باشد.
هر زن چه مدت پریود خواهد شد؟
به طور میانگین هر زن ۴۰ سال از زندگی خود را پریود می‌شود. اغلب زنان تا زمان پیش یائسگی، پریودهای منظمی دارند. پیش یائسگی به زمانی گفته می‌شود که بدن خود را برای یائسگی آماده می‌کند . معمولا چندین سال به طول می‌انجامد. در طول این زمان پریودها منظم نخواهند بود و زمانی که ۱۲ ماه پشت سر هم پریود نشوید رسما یائسه محسوب می‌شوید. اغلب زنان در ۴۵ الی ۵۵ سالگی یائسه می‌شوند و میانگین سنی یائسگی در آمریکا ۵۲ سال است. پریود در طول زمان بارداری و شیردهی نیز متوقف می‌شوند. اما اگر به مدت ۳ ماه (۹۰ روز) پریود نشوید و باردار و شیرده هم نیستید لازم است به پزشک مراجعه کنید. پزشک بارداری و دیگر اختلالاتی که موجب قطع قاعدگی می‌شوند را چک خواهد کرد.
چه میزان خون‌ریزی در طی قاعدگی طبیعی است؟
به طور میانگین هر زدن در طول پریود خود دو الی سه قاشق غذاخوری خون از دست می‌دهد. البته پریود ممکن است شدید یا خفیف‌تر از میزان معمول باشد و میزان طبیعی هر کس منحصر به فرد مشخص می‌شود. هم‌چنین با افزایش سن شدت پریود نیز تغییر می‌کند. برخی از زنان در طول پیش از قاعدگی خون‌ریزی شدیدی دارند. علائم خون‌ریزی شدید شامل موارد زیر است:
- هر ۱ الی ۲ ساعت یکبار نیاز باشد تا پد بهداشتی خود را عوض کنید.
- اندازه‌ی لخته‌های خون دفع شده بزرگ‌تر از یک سکه باشد.
- خون‌ریزی بیش از ۸ روز ادامه یابد.
