محققان راهکاری جدید برای مبارزه با مقاومت آنتیبیوتیکی کشف کردهاند: استفاده از پروتئینهای هم مصنوعی به عنوان پوششی برای رساندن اختصاصی مواد ضدمیکروبی به باکتریهای هدف. این فرآیند باعث میشود بدن به صورت اختصاصی و موثر، از باکتریهای هدف استریلیزه شود.
این راهکار باعث کشته شدن %۹۹.۹ از باکتریهای Pseudomonas aeruginosa شد. این باکتری بسیار کشنده و مقاوم به آنتیبیوتیک است و در محیط بیمارستان باعث ایجاد عفونت میشود. این راهکار میتواند برای سایر باکتریهای خطرناک نیز موثر باشد.
Pseudomonas aeruginosa یک باکتری خطرناک است که باعث ایجاد عفونت در بیمارستانها و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف میشود. این باکتری میتواند عفونتهای خونی و ذاتالریه ایجاد کند که عفونتهای شدید آن میتواند کشنده باشد.
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت از آن جایی که Pseudomonas aeruginosa بسیار به درمانهای آنتیبیوتیکی مقاوم است، یکی از بحرانیترین پاتوژنهایی است که فورا نیازمند راهکارهای درمانی جایگزین است.
این باکتری همانند بسیاری از باکتریها، مجهز به سیستمی است که به آن اجازه میدهد آهن را از بدن انسان جذب کند. دسترسی به آهن برای باکتریها دشوار است. آهن برای رشد و بقای باکتریها ضروری است؛ ولی در انسان، بیشتر آهن در کمپلکس هم در پروتئین هموگلوبین ذخیره شده است.
Pseudomonas aeruginosa و سایر باکتریها برای جذب آهن، پروتئینی به نام HasA را ترشح میکنند که به هم موجود در خون متصل میشود. این کمپلکس توسط یک گیرندهی غشایی بر روی باکتری به نام HasR شناسایی میشود. سپس این فرآیند به هم اجازهی ورود به سلول باکتریایی میدهد؛ در حالیکه HasA برای جذب آهن بیشتر، بازیافت میشود.
Osami Shoji، شیمیدان bioinorganic از دانشگاه Nagoya و همکارانش از این سیستم جذب هم برای دارورسانی استفاده کردند. آنها پودری متشکل از HasA و رنگدانهی گالیوم پتالوسیانات (GaPc) ساختند. زمانی که این پودر بر روی باکتریهای کشتشدهی Pseudomonas aeruginosa قرار گرفت، توسط باکتریها مصرف شد.
Shoji بیان میکند:
در اثر مجاورت نزدیک این رنگدانه با نور مادون قرمز، گونههای سمی و واکنشگر اکسیژن در سلولهای باکتریایی تولید میشوند.
در آزمایشها، بیش از %۹۹.۹۹ باکتریها در اثر درمان با ۱ میکرومولار HasA و GaPc همراه با ۱۰ دقیقه مجاورت با نور مادون قرمز، کشته شدند.
همچنین این راهکار بر روی سایر باکتریهای دارای گیرندهی غشایی HasR موثر بود؛ ولی بر روی باکتریهای فاقد این گیرنده اثر نداشت.
محققان باور دارند این سیستم جذب آهن به قدری برای باکتری ضروری است که انتظار نمیرود تغییر کند؛ در نتیجه احتمال آن کم است که باکتریها نسبت به این راهکار دارویی مقاومت ایجاد کنند.
تیم پژوهشی در مطالعهی خود گزارش میکنند:
یافتههای ما تایید میکند که میتوان از پروتئینهای هم مصنوعی به عنوان پوششی برای رساندن اختصاصی مواد ضدمیکروبی به باکتریهای هدف استفاده کرد. این فرآیند صرف نظر از مقاومت آنتیبیوتیکی، باعث استریلیزه شدن اختصاصی و موثر بدن از باکتریهای هدف میشود.