آلوپسی یا ریزش مو هنگامی که به دلیل درمان سرطان باشد، می‌تواند ناراحتی بزرگی برای فرد ایجاد کند. در صورت درمان با taxanes، ریزش مو می‌تواند به حالت دائمی تبدیل شود. اکنون، تحقیقات آزمایشگاهی روشی را پیشنهاد کرده‌اند که می‌تواند از آلوپسی ناشی از این نوع شیمی درمانی جلوگیری کند.
مقاله پزشکی‌ای که به تازگی در EMBO Molecular Medicine منتشر شده است، به بررسی تحقیقات دانشمندان در مورد چگونگی صدمات taxanes به فولیکول‌های موی انسان پرداخته است.
محققان دریافته‌اند که taxanes، بر روی فرورفتگی‌های سلول‌ها در قاعده فولیکول‌های مو اثر سمی دارد. این فرورفتگی‌ها حاوی سلول‌هایی هستند که به سرعت تقسیم شده و برای رویش موها ضروری هستند.
طی آزمایشات بیشتر انجام شده، تیم تحقیقاتی پی برد که گروهی از داروها به نام مهارکننده‌های CDK4/6 که موجب توقف تقسیمات سلولی می‌شوند، می‌توانند جلوی آسیب‌هایی که taxane در فولیکول‌های مو موجب می‌شود را بگیرند.
علاوه بر این، مهارکننده‌های CDK4/6 به شیوه‌ای عمل می‌کنند که تغییرات بیشتری را در فولیکول‌های مو باعث نمی‌شوند.
هنگامی که ما فولیکول‌های مو انسانی کشت داده در ارگان را در مهارکننده‌های CDK4/6 شست و شو دادیم، فوایکول‌های مو در برابر اثرات مخرب taxanes آسیب پذیری کمتری داشتند.
نویسنده اصلی و مؤلف مسئول مطالعه دکتر تالوین پوربا (Talveen S. Purba)
پوربا محقق مرکز تحقیقات درماتولوژی در دانشگاه منچستر در بریتانیا می‌باشد.
شیمی درمانی موجب ریزش مو می‌شود
به گفته محققان، Taxanese دلیل اصلی آلوپسی شدید و گاهی دائم ناشی از شیمی درمانی است. تاکید محققان به نیاز برای تحقیقات جدید و استراتژی‌های موثر برای جلوگیری از این نوع ریزش مو است.
ریزش مو یسار استرس زا است و گاهی عارضه جانبی شیمی درمانی شناخته می‌شود.
آلوپسی ناشی از شیمی درمانی می‌تواند موجب تخریب تصویر شخصی فرد از خود، اعتماد به نفس و رضایت از زندگی شود؛ به خصوص زمانی که رشد موها قابل برگشت نباشد.
نوسیندگان معتقدند که ممکن است ۸% از افراد به علت این بار فیزیکی، از گرفتن روش شیمی درمانی سر باز زنند.
آن‌ها امید دارند که این یافته‌ها موجب تکامل و رشد داروهای پوستی‌ای شوند که پزشکان با اعمال آن‌ها بر روی پوست بیماران تحت شیمی درمانی بتوانند از ریزش مو جلوگیری کنند.
درمان‌هایی که به طور موقت تقسیم سلولی در فولیکول‌های مو را کاهش می‌دهد یا متوقف می‌کند، می‌تواند اثربخشی درمان‌های حفاظتی مو مانند سرمایش پوست سر را تقویت کنند، که خود ممکن است رضایت بخش نبوده و یا پیش بینی درمان دشوار باشد.
این یافته‌ها همچنین می‌تواند به توسعه روش‌های درمانی برای جلوگیری از ریزش مو در نواحی دیگر بدن مانند ابروها، ریش و موهای ناحیه تناسلی کمک کند، که ممکن است برای افراد به دلایل آرایشی، فرهنگی، مذهبی و روانی ارزش تلقی شود.
مهار کننده CDK4/6 می‌تواند از ریزش مو جلوگیری کند
برای مطالعه جدید، پوربا و همكارانش بر روی دو نوع از داروی taxanes یعنی paclitaxel and docetaxel ،كه پزشكان در معالجه تومورهای جامد مانند تومورهای پستان و ریه استفاده می‌كنند، تمركز كردند.
این تیم داروها را در فولیکول‌های مویی که در آزمایشگاه تحت شرایطی که تا حد ممکن به شرایط طبیعی شباهت داشت کشت داده شده بود، آزمایش کردند. فولیکول‌های مو از اسکالپ بیماران با رضایت شخصی گرفته شده بود.
فولیکول مو یک مانند یک اندام کوچک است که به راحتی قابل برداشت و انتقال به آزمایشگاه برای آزمایش است.
این تیم پی برد که paclitaxel و docetaxel باعث آسیب‌های گسترده در فرآیندهای تقسیم سلولی شده و مرگ سلولی در سلول‌های فولیکولی که برای تولید مو ضروری هستند را تحریک می‌کنند.
سلول‌های فولیکولی که صدمه دیدند شامل سلول‌های تقویت کننده حمل و نقل، که به سرعت تقسیم می‌شوند، و سلول‌های اجدادی یا بنیادی می‌شوند. اختلال در این جمعیت سلولی احتمالاً شدت و ماندگاری آلوپسی ناشی از شیمی درمانی با taxane را توضیح می‌دهد.
هنگامی که پژوهشگران palbociclib، یک مهار کننده CDK4/6 را به فولیکول‌های مو کشت داده شده قبل از قرار گرفتن در معرض paclitaxel، تزریق کردند، دریافتند که بدون آسیب بیشتر سلول‌ها محافظت می‌شوند.
اثبات مفهوم
نویسندگان نتیجه می‌گیرند که یافته‌های آن‌ها اثبات کنند‌ی این اصل است که این نوع از محافظت سلولی می‌تواند صدماتی را که شیمی درمانی با taxane در فولیکول‌های مو ایجاد می‌کند را محدود کند.
تیم تحقیقاتی به این نکته پی برد که برای درک راهکارهای پیشگیری از ریزش مو در بیماران سرطانی انجام تحقیقاتی در این زمینه لازم و ضروری است.
علاوه بر این، لازم است تا پژوهش‌هایی در زمینه نحوه‌ی بازسازی فولیکول‌های مو برای کمک به بیمارانی که در حال حاضر به دلیل شیمی درمانی به طور دائمی موهای خود را ازدست داده‌اند، انجام شود.
هنوز سوالات زیادی وجود دارد که در دراز مدت پاسخ به آن‌ها داده نشده است و در حال حاضر نیاز به جواب دارند. به عنوان مثال چرا ریزش مو در پاسخ به شیمی درمانی در برخی از بیماران نسبت به برخی دیگر شدیدتر است؛ با وجود این که همه افراد همان دارو را با دوز یکسان مصرف می‌کنند.
همچینین چرا ترکیبی از برخی شیمی درمانی‌ها و داروها ریزش موی خفیف را سبب می‌شوند در حالی که برخی دیگر موجب ریزش موی شدید یا دائمی می‌شوند؟
با وجود این که taxanes برای قرن‌ها در کلینیک استفاده می‌شد و از مدت‌ها پیش اثرات آن در ریزش مو شناخته شده بود، اما اکنون توجه ما به آسیب‌هایی که در فولیکول‌های مو ایجاد می‌کند، جلب شده است.
دکتر تالوین پوربا
