موکورمایکوزیس که قبلا به زایگومایکوز نیز معروف بود به چند بیماری مختلف که توسط عفونت های قارچی ایجاد میشود گفته میشود.
گونه ی ریزوپوس شایعترین علت ایجاد کننده ی موکور میباشد.
علل دیگر ایجاد کننده ی موکورمایکوزیس :ارگانیسم های موکور ، کونگاملا ، آپوفیزومایسز ، لیکتمیا ، ساکسنا ، ریزو موکور و گونه های دیگر قارچی میباشد.
بیشتر موکورمایکوزیس ها تحدید کننده ی حیات هستند و دیابت و کتواسیدوز و نوتروپنی از ریسک فاکتور های بروز آن هستند که در بسیاری از کیس ها دیده میشوند. عفونت های شدید سینوس صورت که میتواند به مغز نیز گسترش یابد شایعترین فرم بالینی آن میباشد. انواع ریوی و پوستی و گوارشی نیز دیده شده اند.
درمان موفق موکور مایکوز میتواند با کم کردن ریسک فاکتور ها ، درمان های ضد قارچی و جراحی تهاجمی با دبریدمان وسیع باشد.
اتیولوژی و پاتوفیزیولوژی:
ریسک فاکتور ها : نقص ایمنی بیمار ریسک فاکتور اصلی برای بروز موکورمایکوزیس میباشد. بیمارانی با دیابت کنترل نشده مخصوصا افرادی که کتواسیدوز دارند ریسک بالایی برای ابتلا دارند. دیگر افراد با ریسک بالا افراد مبتلا به سرطان مخصوصا افراد نوتروپنیک هستند و آنیبیوتیک وسیع الطیف دریافت میکنند. همچنین افرادی که استروئید های خوراکی و تزریقی و TNF آلفا دریافت کرده اند. به علاوه افرادی با سرطان های خونی و همچنین افرادی با عفونت های هرپسی فرصت طلب مثل سایتومگالوویروس و GVHD بیشتر در معرض موکورمایکوزیس هستند.
سوء تغذیه ی شدید نیز با موکورمایکوزیس مرتبط است مخصوصا با فرم گوارشی. آهن یک فاکتور رشد تحریک کننده و داروی دفروکسامین به عنوان یک حامل آهن را برای قارچ فراهم میکند. دفروکسامین یک شلاتور قدیمی آهن است و به عنوان افزاینده ی لود آهن در بدن میتواند ریسک فاکتور بروز موکورمایکوزیس باشد.
تروما و استفاده از دارو و پماد های آلوده در اطراف زخم باز با موکور مایکوزیس پوستی ارتباط دارد. به علاوه افراد دچار سوختگی یا افرادی که دارو های داخل وریدی استفاده میکنند ریسک بیشتری برای ابتلا دارند. برخی از بیماران دارای موکورمایکوزیس نیز هیچ ریسک فاکتوری ندارند.
پاتوفیزیولوژی
موکور قارچی است که در همه جا وجود دارد و بیشتر در خاک و محیط هایی که مواد درحال فاسد شدن هستند یافت میشود. قارچ ریزوپوس در نان کپک زده نیز دیده میشود. چون قارچ در هر محیطی یافت میشود بسیاری از انسان ها هر روز و هر هفته با آن مواجه میشوند با این حال در آن ها ندرتا ایجاد بیماری میکند. به جای آن در افرادی که نقص ایمنی یا دیابت کنرل نشده و کتواسیدوز دارند بروز میابد. افرادی که گلوکوکورتیکوئید دریافت میکنند افرادی که نوتروپنی در زمینه ی خونی یا بدخیمی های بافتی دارند. افرادی که تحت پیوند بافتی قرار گرفته اند افرادی که اورلود آهن دارند و افرادی که دچار سوختگی شده اند همگی در معرض این بیماری هستند. راه عمده ی ابتلا به موکور بیشتر از طریق تنفس کاندیداست. راه های دیگر ابتلا خوردن و تروما میباشد.
زمانیکه اسپور های قارچ در بینی جای بگیرند بیماری رینوسربرال رخ میدهد اگر در تنفس وارد شوند فرم ریوی ایجاد میکنند. زمانی که خورده میشوند گوارش را درگیر میکنند و زمانیکه با پوست آسیب دیده تماس یابند فرم پوستی را ایجاد میکند.
همان طور که گفته شد نوتروفیل ها دفاع اصلی را دربرابر این قارچ ها برعهده دارند.
پیش آگهی
درگیری رینوسربرال موربیدیتی زیادی افراد نجات یافته ایجاد میکند. نجات از موکومایکوزیس نیازمند تشخیص سریع و برخورد تهاجمی دارویی و جراحی میبشد.
نرخ مرگ و میر در موکورمایکوزیس ۵۰ تا ۸۵ درصد است. نوع رینوسربرال ۵۰ تا ۷۰ درصد مورتالیتی دارد. نوع ریوی یا گوارشی ختی مرگ و میر بالایی دارد. فرم منتشر نیز مرگ و میر نزدیک ۱۰۰ درصد دارد. فرم پوستی کمترین نرخ مرگ و میر نزدیک ۱۵ درصد را دارد.
