ژانویه سال ۲۰۱۶—محققان در زمینه بیماری اماس از یک درمان پیشگامانه برای درمان این بیماری استقبال میکنند، که امیدی را برای عده ای از افراد مبتلا به این بیماری بوجود می آورد. در این روش از سلولهای بنیادی جمعآوری شده برای بازنشانی سیستم ایمنی و بهبود تعدادی از علایم اماس استفاده میشود.
یک نسخه از درمان، که در بیمارستانهای آموزشی شفیلد در بریتانیا گسترش یافت، اخیرا در یک برنامه تلویزیونی انگلستان مورد سنجش قرار گرفت. در این بررسی دوربینها چهار نفر را که مبتلا به حالت فروکش کننده-عودکننده ی این بیماری بوده، ودرمان شده بودند را دنبال کردند .
این شیوهی درمان پیوند مغز استخوان سلول های بنیادی خونساز نامیده میشود. طبق گزارش موسسهی بهبود ایمنی، دو بیمارستان آمریکایی در سیاتل و شیکاگو انجام این طرح را پیشنهاد دادهاند.
اما تعدادی از موسسات بیان میدارند که این نوع سلول درمانی برای همهی افراد کارساز نیست .
در اینجا به تعدادی از سوالات در مورد این روش درمانی پاسخ داده شده است:
شیوهی کار این روش درمانی چگونه است؟
هدف نهایی این روش بازنشانی سیستم ایمنی برای جلوگیری از حملهی آن به سیستم عصبی در بدن فرد است.
در طول درمان، پزشکان سلول های بنیادی مغز استخوان را از خون فرد جمعآوری و منجمد میکنند. این “سلولهای بنیادی خونساز” چون در مراحل بسیار ابتدایی هستند، به نقص های ایجاد کننده ی ام اس مبتلا نشده اند .
سیستم ایمنی معیوب فرد بوسیله شیمی درمانی از بین رفته و این سلول های بنیادی جذب شده برای
بازسازی دوباره سیستم ایمنی، وارد خون فرد می شوند .
طبق گفتهی جان اسنودان، دستیار خونشناسی در بیمارستان رویال هالمشایر بریتانیا، سیستم ایمنی به دورهی قبل از زمانی که منجر به ایجاد اماس شده بود باز می گردد.
آخرین تحقیقات نشانگر چیست؟
آخرین تحقیقات نشان دهندهی این امر است که در ۱۲۳ نفر مبتلا به اماس، این روش درمانی منجر به کاهش ۶۴ درصدی ناتوانیها شده است.
درهشتاد درصد افراد درمان شده که تا چهار سال مورد بررسی قرارگرفته بودند، عود کردن اتفاق نیافتاد و در۸۷ درصد افراد نیز ناتوانی هایشان ثابت مانده و بدتر نشده بود.
تاکنون حدود بیست نفر در بیمارستان رویال هالم شایر شهر شفیلد، درمان شده اند.
آزمایش های شفیلد تا چه حد موفق بوده اند؟
باسیل شاراک،دستیار نورولوژی در بخش آموزشی بیمارستان شفیلد، بیان می دارد”این روش درمانی جدید، نتایج قابل توجهی را در تعداد کم بیمارانی را که درمان شده اند، داشته است.به هر حال این امر حائز اهمیت است که این روش متاسفانه برای همه ی افراد قابل اجرا نیست. در این درمان درمان فقط افرادی می توانند شرکت داشته باشند که مبتلا به نوع عودکننده-فروکش کننده ی اماس هستند و در دو ماه قبل از شروع درمان حداقل ۲ عود قابل توجه تجربه کرده و نیز درمان های دارویی را قبول نکرده و بیماری را برای مدت کمتر از ۱۰ سال داشته اند .
بیمارستان رویال هالم شایر یکی از بیماران خود به نام هولی دروری را معرفی میکند که درجه اماس وی به حد ناتوانی از پیاده روی در فروشگاه های عمومی رسیده بود
دروری پس از دریافت این درمان بیان می دارد”فوقالعاده است،زندگی و استقلال خودم را دوباره به دست آورده ام و آینده دوباره روشن شده است.”
بیمارستان اعلام میدارد که با وجود گذشت دو سال از درمان، دروری هیچ عودی را تجربه نکرده و هیچ نشانه ای از فعالیت بیماری در بدن او دیده نمیشود.
خطرات و عوارض این روش چیست؟
این روش درمانی بسیار قدرتمند بوده و شیمی درمانی بخشی از آن است.
هرچند نادر،اما عوارض جانبی این روش ممکن است شدید باشد و حتی احتمال بستری شدن در بیمارستان برای آن ها نیز وجود دارد.
کارکنان بیمارستان های آموزشی در شفیلد، به بیماران اعلام می دارند که این رویکرد ممکن است به مشکلاتی با قابلیت تهدید زندگی منجر شود .
البته بیمارستان اشاره می کند که تا کنون هیچ یک از بیماران درمان شده مخصوصا برای اماس، با این عوارض نمردهاند.
نظر دیگر کارشناسان در این مورد چیست؟
اما گری،رئیس آزمایشات کلینیکی جامعه ی اماس در آمریکا بیان می دارد”تحقیقات انجام شده مانند درمان با سلول های بنیادی می تواند امید بخش باشد و طبق مشاهدات انجام شده، آشکار است که این روش بر شیوه ی زندگی بیماران اثرگذار بوده است.به هر حال، آزمایشات نشان داده اند که با وجود توقف یا کاهش ناتوانی ها، این روش برای همه ی شرایط ها موثر نیست. ما می خواهیم که مردم بدانند این روش، یک درمان شدید و سخت است که خطر عوارض جانبی را بوجود میآورد.این موضوع باید در یک کلینیک معتبر و یا به عنوان بخشی از یک آزمایش بالینی مورد بررسی قرار گیرد .
جامعه ی ام اس اخیرا به تحقیقاتی در زمینه ی اثرات این روش بر روی سیستم ایمنی، بودجه اختصاص داده است و ما خواهان اجرای آزمایشات و تحقیقات بیشتر در این زمینه هستیم. این تحقیقات به ما کمک می کنند که بیشتر در رابطه با امنیت و اثربخشی طولانی مدت این روش و اینکه کدام دسته از افراد می توانند از آن سود ببرند، اطلاعات بدست آوریم.
امی بوون،مدیر سرویس گسترش خدمات برای اماس در بریتانیا، هشدار میدهد ” همانطور این برنامه خود بیان می دارد ، درمان با سلول های بنیادی، هنوز در مرحله ی آزمایشی است و نیز برای همه ی افراد قابل استفاده نیست .در هر حال، این روش قابلیت تبدیل شدن به یک درمان بسیار موثر را داشته و نیز برای افرادی که با ام اس دست و پنجه نرم می کنند بسیار امید بخش است.”
او همچنین بیان میدارد که باید آزمایشات بالینی بیشتری برای مشخص کردن اینکه دقیقا چه افرادی میتوانند از این روش استفاده کنند،انجام شود، تا این روش درمانی کم خطر تر شود و اثرات طولانی مدت احتمالی آن را بدانیم .
موسسه ی خدمات اماس اعلام داشته که یک همکاری با سایر افراد خبره برای انجام تحقیقی بر رویکرد درمان با سلول های بنیادی برای کمک به شناسایی دقیق افراد مناسب این روش، خواهد داشت.