هفته اول زندگی دلبند شما یک زمان خاص و پر هیجان است. احساس می‌کنید حتی نمی‌توانید زندگی بدون او را تصور کنید، و متحیرید از اینکه زندگی شما یک شبه چه تغییر بزرگی کرده است. اگرچه از عمر کودک شما تنها یک هفته گذشته، اما در این مدت تغییرات زیادی در رشد و نمو او رخ داده است.
- بیشتر بخوانید: مهارت های کودک و روند رشد طبیعی کودک: بدو تولد تا یک سالگی
آنچه باید بدانید:
- هر لحظه روی مهمترین مسئله تمرکز کنید. در حال حاضر، مهمترین چیزی که هم شما و هم کودک شما به آن احتیاج دارید استراحت و بهبودی است.
- بدن خود را با تغذیه و استراحت بهبود ببخشید. شما به تازگی زایمان کرده اید و بدنتان برای استراحت و بهبودی نیاز به زمان دارد. از تغذیه مناسب غافل نشوید.
- لذت ببرید. هیچ زمانی مانند هفته اول تولد کودک نیست، بنابراین سعی کنید از هر لحظه حضور او و حتی عطر تن او لذت ببرید.
- هفته اول زندگی نوزاد، زمان مناسبی برای هماهنگ شدن با تغییرات جدید برنامه زندگیتان است. بنابراین به یاد داشته باشید که از خود بخوبی مراقبت کنید و تغذیه مناسبی داشته باشید. تا حد امکان استراحت کنید. این توصیه را جدی بگیرید: هر وقت فرصت پیدا کردید بخوابید!
- آب زیادی بنوشید. در رژیم غذاییتان چربی های سالم، کربوهیدرات ها و پروتئین ها را بگنجانید. این مواد به بهبودی بعد از زایمان کمک می کند.
نوزاد در حال رشد شما
در بدو تولد، نوزاد تازه متولد شده در یکی از سه گروه زیر طبقه بندی می شود:
- کوچک برای سن حاملگی(SGA)
- مناسب برای سن
- بزرگتر از سن حاملگی (LGA)
طبق نظر آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، اکثر نوزادانی که به دنیا می آیند، بین ۵.۱۱ تا ۸.۵ پوند دارند. (تقریبا بین ۲۳۰۰ تا ۳۸۰۰ گرم) بنابراین هر وزنی بین این محدوده سالم در نظر گرفته می‌شود.
برای یک نوزادِ ترم (بین ۳۹ هفته تا ۴۰ هفته و ۶ روز)، وزن کمتر از ۵.۱۱ پوند بعنوان SGA طبقه بندی می‌شود.
LGA شامل هر نوزاد ترم با وزن تولد بیش از ۸.۵ پوند است.
نوزاد شما طی چند روز اول زندگی مقداری از وزن خود را از دست می‌دهد (مایع اضافی ناشی از دوران جنینی و زایمان). در حقیقت، بیشتر نوزادان هنگام ترخیص از بیمارستان، سبک تر از بدو تولد خواهند شد. این یک فرایند طبیعی است و جای نگرانی نیست.
AAP معتقد است بیشتر نوزادان در طول سه تا چهار روز اول زندگی خود حدود ۱۰٪ وزنشان را از دست می‌دهند و معمولا طی ۷ روز دوباره وزن می‌گیرند. وزن‌گیری نوزاد بعد از رسیدن به وزن اولیه، بسیار سریع خواهد بود. (حدود ۴ تا ۷ اونس در هفته برای چند ماه اول: ۱۰۰ تا ۲۰۰ گرم افزایش وزن در هفته!).
اولین ویزیت پزشکی نوزاد
نوزاد در هفته اول عد از تولد حتما باید توسط یک متخصص کودکان ویزیت شود. در زمان ویزیت، پزشک، اندازه ی سر نوزاد شما را اندازه گیری می کند. چرا؟
همانطور که می‌دانید این یک اندازه گیری بسیار مهم است که به پزشک کمک می‌کند تا از رشد مغز کودک شما باخبر شود.
در هفته اول، جمجمه نوزاد شما هنوز در حال رشد و همجوشی است. به طور متوسط ، دور سر نوزاد یک هفته ای حدود ۳۵ سانتی‌متر خواهد بود.
نقاط عطف رشد: هفته اول تولد
در هفته اول تولد، نوزاد شما در حال تنظیم دقیق مهارت های مورد نیاز برای زنده ماندن در خارج از رحم است. مهارت های اصلی شامل مکیدن، هضم و راه‌اندازی سیستم ایمنی بدن می‌باشد.
در حال حاضر، نوزاد شما به شدت به حس بویایی و حس لامسه متکی است، بنابراین مهم است که در هفته اول به اندازه کافی تماس پوستی با دلبندتان داشته باشید. همچنین ممکن است در اوایل رفلکس های زیادی ببینید، مانند لرزش یا از جا پریدن، که هر دو رفلکس های معمولی هستند.
یکی از موارد مهم در نوزادان الگوی تنفس آنهاست. در هفته اول، نفس کودک شما نامنظم و با قسمت های طبیعی آپنه (قطع تنفس) همراه خواهد بود.
تنفس نامنظم در نوزادان به خصوص در هنگام خواب طبیعی است. البته شما همیشه باید نظارت داشته باشید و دستورالعمل های خواب ایمن را رعایت کنید.
در هفته اول تولد از نوزاد انتظار می‌رود:
- یک لبخند خود به خود یا رفلکسی داشته باشد، که ممکن است در اولین روزهای زندگی کودک شما رخ دهد و تا ۱۰ هفتگی ادامه داشته باشد. این متفاوت از لبخند اجتماعی است که در پاسخ به چیزی رخ می‌دهد، مانند وقتی که با کودک صحبت می کنید یا می خوانید.
- حرکات بازوها و پاها را در هر دو طرف بدن انجام دهد. به عنوان مثال، نوزاد یک هفته ای نباید یک بازو یا یک پا را خیلی بیشتر از پای دیگر حرکت دهد. چرا که این حالت می‌تواند مطرح کننده آسیب یا ضعف باشد.
- هنگامی که نوزاد را روی شکم خوابانیده اید، برای مدت کوتاهی سرش را بلند کند. اما به یاد داشته باشید نوزادان تازه متولد شده کنترل سر، ضعیف است و باید مراقب او باشید.
- روی اشیایی که در نزدیکی صورت قرار دارد (حدود ۱۲ تا ۱۵ اینچ فاصله) تمرکز کند. نوزادان همچنین می توانند در این زمان الگوهای ساده و با کنتراست بالا را ببینند. بینایی آنها به سرعت در طی چند ماه آینده بالغ خواهد شد. کودک شما همچنین ممکن است بتواند به صداهای بلند پاسخ دهد و اشیا را با چشمانش تا حدودی دنبال کند.
علایم خطر نوزاد، هفته اول بعد از تولد
زمان خواب طبیعی نوزادان در هفته اول تولد بسیار زیاد است. ولی اگر نوزاد برای تغذیه هم از خواب بیدار نمی‌شود یا هیچ فعالیتی نمی‌کند بهتر است با پزشک کودک خود صحبت کنید.
در صورت مشاهده هرگونه علایم غیر طبیعی مانند زردی پوست یا تب حتما با پزشک تماس بگیرید. تب نوزاد یک هفته‌ای می‌تواند نشانه عفونت بسیار جدی باشد.
یک روز از زندگی نوزاد در هفته اول تولد
چطور است یک روز از زندگی یک نوزاد در هفته اول بعد از تولدش را با هم مرور کنیم؟
یک کودک یک هفته ای، بیشتر روز را در خواب می‌گذراند. بنیاد ملی خواب، خواب طبیعی نوزادان را ۱۴-۱۷ ساعت در هر شبانه روز اعلام کرده است.
بدن نوزاد بعلت عدم تولید کافی ملاتونین، هنوز ریتم شبانه روزی را تنظیم نکرده است، به همین دلیل نوزادان الگوی خواب مشخص و ثابتی ندارند.
به همین دلیل، در این زمان بهتر است هروقت که نوزاد می‌خوابد شما هم بخوابید. ممکن است ریتم شبانه روزی شما در هفته اول تولد فرزندتان کاملا به هم بخورد. کارهای روزانه شما شامل تغذیه نوزاد، خواباندن او، استراحت و تعویض پوشک است. در هفته اول، همه چیز کمی چالش برانگیز خواهد بود و این کاملا طبیعی است.
به خودتان فرصت کافی بدهید تا یاد بگیرید. شما فقط چند روز است که پدر یا مادر شده‌اید!
مبانی مراقبت از نوزاد
در اینجا هر آنچه که باید برای مراقبت از نوزاد یک هفته‌ای بدانید، از تعویض پوشک گرفته تا حمام و تکنیک های آرام کردن نوزاد به شما ارائه خواهد شد.
مراقبت از بند ناف
قبلا به والدین توصیه می‌شد تا زمانی که بند ناف بیفتد، الکل را روی آن قرار دهند، اما امروزه این روش منسوخ شده است. AAP به والدین توصیه می‌کند هیچ کاری نکنند!
بند ناف کودک شما در حدود یک هفته الی ۱۰ روز خودبخود می‌افتد.
حمام اسفنجی
برای جلوگیری از خیس شدن بند ناف، بهتر است در این مدت کودکتان را به روش حمام اسفنجی استحمام کنید. می توانید یک حوله روی زمین پهن کنید و نوزاد را روی آن شست وشو دهید یا از یک دستمال گرم استفاده کنید. ابتدا با آب صابون بشویید و سپس از آب گرم برای تمیز کردن پوست دلبندتان استفاده کنید.
ممکن است متوجه مقدار زیادی ماده سفید پنیری شکل در سطح بدن فرزندتان شوید. این «ورنیکس» است که از پوست کودک شما در رحم محافظت می‌کند و کاملا طبیعی است. اگر بخواهید می‌توانید آن را پاک کنید، اما توسط پوست کودک نیز جذب می‌شود. ممکن است در این زمان پوست کودکتان خشک و ترک خورده به نظر برسد که طبیعی است و به هیچ وجه برای کودک شما خطری ندارد.
تعویض پوشک
در چند روز اول زندگی، نوزاد یک هفته ای شما همچنان در حال دفع «مکونیوم» خواهد بود (ترکیبی از سلول های پوستی، مخاط و سایر موادی که فرزندتان هنگام زایمان بلعیده است)، که باعث می شود مدفوع او تیره رنگ و چسبناک به نظر برسد. دفع مکونیوم یک فرایند طبیعی است.
تا زمانی که کودک شما به ۵-۷ روزگی برسد، به فواصل کم نیاز به تعویض پوشک خواهد داشت. او روزانه شش بار یا بیشتر پوشکش را خیس می‌کند و سه تا چهار بار مدفوع زرد شل خواهد داشت. کودکانی که به طور انحصاری از شیر مادر تغذیه می‌شوند مدفوعی دارند که از نظر رنگ از زرد روشن تا سبز متغیر است.
کوتاه کردن ناخن نوزاد
کوتاه کردن ناخن های نوزاد مهم است و از خراش تصادفی صورت یا چشم جلوگیری می‌کند. از ناخنگیر مخصوص کودک برای این کار استفاده کنید. می‌توانید در حین خواب کودک یا در حین شیرخوردن این کار را انجام دهید تا از حرکت اضافی نوزاد جلوگیری کنید.
آروغ گرفتن نوزاد
بهتر است برای جلوگیری از نفخ و دل‌درد، بعد از هر بار شیر خوردن آروغ نوزادتان را بگیرید.
ممکن است نوزادان شیرمادرخوار به اندازه نوزادانی که از شیشه تغذیه می‌شوند، نیاز به آروغ‌گیری نداشته باشند. اما هر کودک با کودک دیگر متفاوت است، بنابراین توجه داشته باشید که وضعیت نوزاد شما بعد از تغذیه چگونه است. اگر بلافاصله دچار بی‌قراری یا بالا آوردن شیر شود، هوای زیادی وارد معده او شده و نیاز به آروغ‌گیری دارد.
اگر در آروغ‌گرفتن نوزادتان مشکل دارید، بهتر است یک موقعیت نگهداری جدید را امتحان کنید. به عنوان مثال، سعی کنید کودک خود را روی شانه تان بخوابانید. یا او را به حالت نشسته نگه دارید و یا رو به شکم بخوابانید.
تغذیه
در هفته اول زندگی، شما روش تغذیه نوزاد خود را انتخاب می‌کنید و ممکن است روش تغذیه را با رشد کودکتان تغییر دهید. شما می توانید برای تغذیه دلبندتان از شیر مادر، شیرخشک یا فرمولا یا مخلوطی از شیر مادر و فرمولا انتخاب کنید.
شیر مادر
بدیهی است که شیر مادر تغذیه بهینه نوزاد را فراهم می‌کند، اما شرایط هر خانواده متفاوت است، بنابراین عوامل زیادی در تصمیم گیری در مورد بهترین و مناسب‌ترین روش برای شما و فرزندتان دخیل است.
اگر تمایل به تغذیه نوزاد با شیر خودتان دارید، بسیار مهم است که سعی کنید طی هفته اول تولد نوزاد، ترشح شیر را تحریک کنید. شما می‌توانید با شیردهی مکرر، دریافت مایعات زیاد و استراحت ترشح شیر خود را افزایش دهید.
ممکن است در ابتدا تغذیه با شیر مادر ناخوشایند باشد، به خصوص وقتی سینه های شما پر می‌شود (احتقان پستان). اگر تب دارید یا لکه های قرمز و متورم در پستان دارید، ممکن است نشانه آبسه یا عفونت باشد، بنابراین سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید.
نکاتی در مورد شیردهی
- در طی چند هفته اول تولد، ۸-۱۲ بار در روز شیر دهید.
- اطمینان حاصل کنید که شیرخوار شما از هر دو سینه تغذیه می‌کند و در هر نوبت پستان را بطور کامل تخلیه می‌کند.
- در صورت بروز مشکلاتی از جمله مکیدن ضعیف، شقاق پستان یا بهبود وضعیت شیر دادن از یک ماما یا پزشک کمک بگیرید.
- اکثر متخصصان توصیه می‌کنند تا زمانی که جریان شیر بطور کامل برقرار نشده و یا کودک هنوز نمی تواند پستان را بگیرد، بطری یا پستانک به کودک ندهید.
شیرخشک یا فرمولا
اگر شیر ندارید، احتمالا نوزاد شما با فرمولا تغذیه می‌شود. کودک شما در طی چند روز اول، تقریبا یک یا دو اونس (۲۰۰-۱۰۰ گرم)، هر دو سه ساعت شیر نیاز دارد. این مقدار تا پایان هفته اول بتدریج به دو تا چهار اونس (۴۰۰-۲۰۰ گرم) افزایش می‌یابد.
برنامه تغذیه
- به خصوص در چند هفته اول بعد از تولد، بهتر است هر ۱.۵ تا ۳ ساعت یک بار نوزاد خود را تغذیه کنید.
- علائم گرسنگی دلبندتان را یاد بگیرید و با آنها جلو بروید! برای تغذیه صبر نکنید تا کودک شما گریه کند.
- اطمینان حاصل کنید که نوزاد در مدت زمان ۲۴ ساعته حداقل ۸-۱۲ بار تغذیه شده است.
- اگر کودک شما بعد از ۳ ساعت برای تغذیه از خواب بیدار نشده، وقت آن است که قدم پیش بگذارید و به او کمک کنید تا بیدار شود.
- یک نشانه مهم تغذیه کافی نوزاد، تعداد پوشک های خیس در طول شبانه روز است. اگر دلبندتان روزانه ۶-۴ پوشک خیس می‌کند، تغذیه فرزندتان مناسب است.
خواب
همانطور که گفته شد، نوزاد شما بسیار به خواب علاقه‌مند است!
دستورالعمل خواب ایمن که توسط AAP تنظیم شده، شامل موارد زیر است:
- به هیچ وجه کودک را در بستر خودتان نخوابانید.
- نوزاد در شش ماه اول زندگی در اتاق مادر در یک تخت یا گهواره جداگانه و ایمن بخوابد.
- همیشه نوزاد را برای خوابیدن روی پشت خود روی یک محکم، مانند تشک پنبه محکم که توسط یک پوشش مناسب پوشانده شده، قرار دهید.
- به هیچ وجه نباید در تختخواب نوزاد، اشیاء نرم مانند بالش و اسباب بازی استفاده کنید.
- اگر با خواباندن کودک در تختخواب مشکلی ندارید می‌توانید از گهواره های متحرک استفاده کنید. گهواره اغلب به نوزادان کمک می‌کند راحت تر به خواب بروند، در خواب بمانند و سریع تر آرام شوند.
بهداشت و ایمنی
در حالت ایده آل، شما باید محیط خانه را قبل از به دنیا آمدن کودک ایمن کنید. سیاست اکثر بیمارستان های خارج از کشور این است که قبل از انتقال کودک به خانه، باید صندلی ماشین ایمن برای نوزاد داشته باشید.
می‌توانید خانه خود را از این راه برای کودک خود ایمن تر کنید:
- اطمینان حاصل کنید که گهواره کودک شما بی خطر است. گهواره ای خریداری کنید که مطمئن باشید با توصیه های ایمنی به روز شده است. گهواره را از پنجره ها، سیم ها، بخاری و مبلمانی و وسایلی که احتمال سقوط دارند دور نگه دارید.
- هنگام شست وشو دمای آب گرم خود را بر روی ۱۲۰ درجه فارنهایت تنظیم کنید تا از سوختگی پوست نوزاد جلوگیری کنید.
- آشکارسازهای دود و مونوکسید کربن در خانه نصب کنید.
- به هیچ عنوان در منزل سیگار نکشید. سیگار کشیدن خطر ابتلا به SIDS ، عفونت گوش و آسم را در کودکان افزایش می‌دهد.
واکسیناسیون
در هفته اول بعد تولد، کودک شما واکسن هپاتیت Bدریافت می‌کند، که معمولا درست قبل از ترخیص از بیمارستان و در بیمارستان تجویز می‌شود. واکسن هپاتیت B برای نوزادان بی خطر است.
مشکلات شایع: هفته اول بعد از تولد
یكی از شایع ترین نگرانی های والدین در هفته اول تولد، زردی است. زردی حالتی است که در نوزادان تازه متولد شده هنگامی که سطح بیلی روبین خون بالا رفته، ایجاد می‌شود.
تجزیه شدن گلبولهای قرمز، بیلی روبین آزاد می‌کند که معمولا توسط کبد پردازش شده و از طریق مدفوع دفع می‌شود. تجمع بیلی روبین در بدن کودک بعلت عدم بلوغ کبد منجر به زردی می‌شود.
اگر کودک شما زردی دارد، ادامه شیردهی به نوزاد شما کمک می‌کند تا بیلی روبین خون پاک شود. در طی دو هفته اول زندگی کودک به طور مکرر با پزشک خود در ارتباط باشید. آنها در صورت لزوم بررسی های بیشتری انجام خواهند داد.
چه موقع به پزشک مراجعه کنم؟
- اگر رنگ پوست یا چشم کودک شما زرد تر می شود (رنگ پوست به نارنجی متمایل است یا زردی تا ناف کودک دیده می‌شود.)
- اگر کودک شما تغذیه مناسب ندارد.
- اگر کودک شما حداقل ۴ پوشک خیس در ۲۴ ساعت ندارد.
- اگر کودک شما بی‌قرار است یا اصلا نمی‌خوابد.
