آبسه ریه یک عفونت باکتریایی است که در بافت ریه اتفاق می‌افتد. عفونت باعث تخریب و مرگ بافت ریه و درنتیجه تجمع چرک در آن ناحیه می شود. درمان آبسه ریه می تواند دشوار و خطرناک باشد.
آبسه ریه
آبسه های ریه را می توان به دو دسته اولیه یا ثانویه طبقه بندی کرد. طبقه بندی براساس نوع سویه های باکتری انجام می شود و علت های مختلفی دارد.
آبسه های اولیه در اثر عفونت هایی مثل پنومونی، در ریه ایجاد می شود. پنومونی ریه، یکی از عفونت‌های رایج ریه است که غذا یا ترشحات دهان، معده یا سینوس ها به جای مری ، به ریه وارد می شود. این مورد علت بسیار شایع آبسه های اولیه است.
ورود غذا یا ترشحات به ریه زمانی اتفاق می افتد که فردی آرام بخش مصرف کند یا بیهوش شود(در اثر مسمومیت یا دارو بیهوشی) . این مواد، به بافت ریه آسیب می رساند. به خاطر وجود باکتری های طبیعی یا عفونت موجود در دهان ، دستگاه تنفسی یا معده پر از عفونت هستند.
شایعترین مشکلی که فرد را مستعد ابتلا به عفونت ریه می کند، اعتیاد به الکل است. افراد معتاد به الکل، اغلب دچار استفراغ و کاهش هوشیاری می شوند. این شرایط، احتمال ورود محتویات معده و باکتری ها به ریه‌ها و در نتیجه عفونت را افزایش می‌دهد. این افراد، به دلیل مشکلات سلامتی و تغذیه‌ای، سیستم ایمنی ضعیفی دارند که شرایط را برای عفونت مساعدتر می کند.
آبسه های ثانویه حاصل وجود سایر عفونتها در ریه است. همچنین ممکن است انسداد مجاری هوایی بزرگ ریوی ، وجود بیماری یا عفونت در ریه یا سایر نقاط بدن، باعث سرایت به ریه ها شود.
علائم آبسه های ریه
از شایع ترین علائم آبسه ریه، می‌توان به سرفه‌های شدید اشاره کرد. ترشحات ریه میتواند خونی، چرکی و دارای بوی ناخوشایندی باشد.
علائم دیگر عبارتند از:
- بوی بد دهان
- تب ۳۸ درجه سانتی گراد یا بالاتر
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- تعریق شبانه
- کاهش وزن
- خستگی
این بیماری، چه کسانی را تهدید می کند؟
افرادی که مشروبات الکلی مصرف می کنند و یا به تازگی بیمار شده اند (خصوصا پنومونی ریه) ریسک ابتلای بالایی دارند. همچنین افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف که دچار بیماری هایی مانند سرطان ، HIV ، پیوند عضو و بیماری خود ایمنی هستند نیز در معرض خطرند. این خطر در افرادی که اخیراً تحت بیهوشی یا آرامبخشی قرار گرفته اند و افرادی که بخاطر ضربه یا بیماری بیهوش شده اند نیز بسیار زیاد است. ورود شی خارجی که نای را مسدود می کند هم یک عامل خطر محسوب می شود.
تشخیص آبسه های ریه
پزشک، برای تشخیص عفونت ریه، ابتدا به بررسی سوابق بیماری می پردازد. عمل های جراحی اخیر که در آن از داروی بیهوشی استفاده شده است، بررسی خواهند شد. اگر پزشک به آبسه ریه مشکوک باشد، خلط یا چرک را هم آنالیز خواهد کرد.
پزشک می تواند از ابزارهای تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا سی تی اسکن نیز استفاده کند تا جای عفونت را بیابد. با استفاده از این امکانات احتمالاتی مانند سرطان یا آمفیزم نیز رد می شود. برای عفونت های حاد، پزشک از آبسه نمونه گیری می کند.
اگر پزشک حدس بزند که یک شی خارجی وارد ریه ها شده است، با وسیله ای به نام برونکوسکوپ مکان جسم را پیدا میشود.
راههای درمان
درمان اصلی عفونت ریه، مصرف آنتی بیوتیک است. ممکن است مصرف آنتی بیوتیک ها تا شش ماه ادامه داشته باشد.
ضمن درمان، تغییر در شیوه زندگی مانند ترک سیگار و نوشیدن مایعات بیشتر هم باید اعمال شود.
از میان راه های درمان، انجام برخی عمل ها یا جراحی ها ضروری است. برای تخلیه چرک آبسه، لوله ای وارد ریه ها می شود. در موارد حاد، عمل جراحی برای از برداشتن بافت آلوده ریه یا آسیب دیده لازم است.
عوارض عفونت ریه
عفونت ریه به ندرت می تواند پارگی ایجاد کند که یک مشکل جدی است. عوارض بالقوه پس از پارگی یا جراحی آبسه عبارتند از:
- آمپيم: تجمع چرک در محل عفونت رخ می دهد که برای زندگی فرد خطرناک است. نیاز به مراقبت پزشکی دارد تا بهبود یابد.
- فیستول برونکوپلورال: در این حالت ارتباطی بین یک مجرای هوایی بزرگ در داخل ریه و فضای داخل آستر اطراف خارجی ریه بوجود می آید. با عمل جراحی این حالت قابل درمان است.
- خونریزی دیواره ریه یا قفسه سینه: می تواند باعث از دست رفتن مقداری خون شود که خطرناک می‌باشد.
- سرایت عفونت به سایر قسمتهای بدن: عفونت ریه می تواند در سایر نقاط بدن از جمله مغز آبسه ایجاد کند.
کلام آخر
آبسه ریه با آنتی بیوتیک در حدود ۹۰ درصد مواقع و بدون عارضه درمان می شود. بیماران خودایمنی، افراد دارای مشکلات سلامتی و کسانیکه قادر به رعایت مراقبت های بهداشتی نیستند، مستعد بروز عوارض جانبی می‌باشند.
