برای بیوپسی کلیه ، پزشک بعد از نمونه برداری از بافت کلیه، قطعه کوچکی را برای معاینه در زیر میکروسکوپ قرار می‌دهد تا آسیب‌ها و بیماری‌های مربوط را تشخیص بدهد.
پزشک، برای تشخیص مشکلات احتمالی کلیه، تعیین شدت بیماری کلیه و نظارت بر روند درمان بیماری کلیه، بیوپسی کلیه را توصیه میکند. همچنین اگر پیوند کلیه به درستی انجام نشود، ممکن است به بیوپسی کلیه احتیاج باشد.
پزشک، اغلب با وارد کردن سوزن نازکی به پوست، بیوپسی کلیه را انجام می‌دهد. این روش به بیوپسی زیر جلدی نیز معروف است. پزشک با کمک دستگاه تصویربرداری سوزن را به کلیه هدایت میکند تا بافت را خارج کند.
کاربرد بیوپسی کلیه
بیوپسی کلیه ممکن است به منظورهای زیر انجام شود:
- تشخیص مشکل کلیوی را به طوری که راه تشخیصی غیر از بیوپسی نداشته باشد.
- کمک به تدوین برنامه های درمانی بر اساس وضعیت کلیه
- بررسی سرعت پیشرفت بیماری کلیه
- تعیین میزان آسیب ناشی از بیماری کلیوی یا سایر بیماری ها
- ارزیابی مناسب چگونگی عملکرد درمان کلیه
- کنترل سلامت کلیه پیوندی و بررسی علل اختلال عملکرد کلیه پیوندی
ممکن است پزشک بر اساس نتایج آزمایش خون یا ادرار، بیوپسی کلیه را توصیه کند:
- خون در ادرار (هماتوری) که این خون از کلیه سرچشمه می‌گیرد
- افزایش بیش از حد پروتئین در ادرار (پروتئینوری)
- مشکلات عملکرد کلیه که منجر به عدم دفع مواد زائد خون میشود
همه افراد با این مشکلات به بیوپسی کلیه احتیاج ندارند. این تصمیم بر اساس علائم، نتایج آزمایش و سلامت عمومی است.
عوارض بیوپسی کلیه
به طور کلی، بیوپسی زیرجلدی کلیه یک روش بی خطر محسوب میشود.
عوارض احتمالی بیوپسی کلیه شامل موارد زیر است:
- خون ریزی: شایعترین عارضه بیوپسی کلیه، وجود خون در ادرار (هماتوری) است. خونریزی معمولاً طی چند روز متوقف می شود. اگر خونریزی شدید و نیازمند انتقال خون باشد، در درصد بسیار کمی از افرادی مشاهده میشود. به ندرت، برای کنترل خونریزی، جراحی لازم است.
- درد: درد در محل بیوپسی بعد از بیوپسی کلیه شایع است ، اما معمولاً فقط چند ساعت طول می کشد.
- فیستول شریانی: اگر سوزن بیوپسی، به طور تصادفی به دیواره شریان یا عروق مجاور آسیب برساند، می تواند یک ارتباط غیر طبیعی (فیستول) بین دو رگ خونی ایجاد کند. این نوع فیستول معمولاً هیچ علائمی ایجاد نمی‌کند و به خودی خود بسته می شود.
- سایر عوارض: به ندرت، ممکن است در اطراف کلیه خونریزی (هماتوم) ایجاد شود. این عارضه با آنتی‌بیوتیک ها و جراحی درمان می شود. یکی دیگر از عوارض غیرمعمول، ایجاد فشار خون بالا مربوط به یک هماتوم بزرگ است.
آمادگی های لازم برای بیوپسی کلیه
قبل از بیوپسی کلیه، با پزشک خود در این باره صحبت کنید. در مورد روش و اطمینان از فواید و خطرات آن سوال کنید.
داروها
بعد از مشورت با پزشک، لیستی از تمام داروهای مصرفی از جمله داروهای بدون نسخه، ویتامین ها و مکمل های گیاهی را تهیه کنید. از شما خواسته می شود که قبل از بیوپسی کلیه، از مصرف داروها و مکمل هایی که می توانند خطر خونریزی را افزایش دهند، خودداری کنید. این شامل:
- داروهای رقیق کننده خون (ضد انعقادها) ، مانند وارفارین(Coumadin, Jantoven)، ریواروکسابان (زارلتو) ، دابیگاتران (پراداکسا) یا آنوکساپارین (Lovenox)
- آسپرین
- ایبوپروفن (Advil ، Motrin IB ،…) و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
- برخی مکمل های غذایی مانند اسیدهای چرب امگا ۳
بطور کلی، این مصرف داروها ۷ روز قبل از نمونه‌برداری باید متوقف شوند و ۷ روز پس از نمونه‌برداری از سر گرفته شوند. پزشک یا پرستار به شما اطلاع می دهد که چه زمانی مصرف این داروها و مکمل ها را متوقف کنید و کی دوباره شروع کنید.
آزمایشات نمونه خون و ادرار
قبل از بیوپسی، یک نمونه ادرار و خون گرفته می شود تا اطمینان لازم حاصل گردد که عفونت یا بیماری دیگری وجود ندارد.
رژیم غذایی
۸ ساعت قبل از بیوپسی کلیه از خوردن و آشامیدن بپرهیزید.
بیوپسی کلیه چگونه انجام میشود
بیوپسی کلیه در بیمارستان یا کلینیک‌ها، به صورت سرپایی انجام میشود. IV قبل از شروع بیوپسی قرار می گیرد.
در طول بیوپسی
در حین انجام بیوپسی، هوشیار خواهید بود و روی شکم یا پهلو دراز می کشید. برای بیوپسی کلیه پیوندی، بیشتر افراد روی پشت خود دراز می کشند.
بیوپسی زیرجلدی حدوداً یک ساعت طول می کشد و شامل این مراحل است:
- پزشک با استفاده از پروب سونوگرافی، دقیقاً مشخص می کند که سوزن را به کجا فرو کند. در بعضی موارد، ممکن است به جای سونوگرافی از اسکن CT استفاده شود.
- پزشک بعد از علامت‌گذاری پوست، ناحیه مدنظر را تمیز می کند و داروی بی حسی (بی حسی موضعی) تزریق می کند.
- اگر درد با دارو بی‌حسی موضعی قابل کنترل و تحمل نباشد، داروی بیهوشی وریدی دریافت خواهید کرد.
- پزشک با ایجاد برش کوچکی، سوزن را وارد بدن میکند. از دستگاه سونوگرافی برای هدایت سوزن به کلیه استفاده می شود.
- ممکن است از شما خواسته شود که نفستان را حبس کنید تا پزشک نمونه را بردارد. در همین حین ممکن است فشار خاصی احساس کنید و صدای تیزی بشنوید.
- احتمالا پزشک برای برداشتن نمونه کافی، چند بار این کارها را تکرار کند.
- پزشک بعد از درآوردن سوزن، محل زخم را پانسمان میکند
سایر روشهای بیوپسی کلیه
بیوپسی زیرجلدی کلیه برای برخی از افراد گزینه ی مناسب نیست. اگر سابقه مشکلات خونریزی، اختلال لخته شدن خون یا فقط یک کلیه دارید، بهتر است پزشک بیوپسی لاپاروسکوپی را در نظر بگیرد.
در این روش، پزشک برش کوچکی ایجاد می کند. یک لامپ نازک و روشن با دوربین فیلمبرداری را در نوک آن (لاپاروسکوپ) قرار می‌دهد. این ابزار به پزشک اجازه می دهد کلیه را بر روی یک صفحه ویدیویی مشاهده و نمونه های بافتی را خارج کند.
بعد از بیوپسی
بعد از بیوپسی می‌توان انتظار داشت:
- فشار خون، نبض و تنفس کنترل خواهد شد.
- برای آزمایش خونریزی و سایر عوارض، آزمایش ادرار و آزمایش کامل شمارش خون انجام شود.
- چند ساعت بی سر و صدا استراحت کنید.
- دستورالعمل کتبی در مورد بهبود خود دریافت کنید.
- چند ساعت در محل بیوپسی احساس درد یا درد کنید. به شما داروهایی برای تسکین درد داده می شود.
بیشتر افراد می توانند همان روز از بیمارستان مرخص شوند. بهتر است ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از بیوپسی استراحت کامل طبق توصیه‌های پزشک داشته باشید. تیم مراقبت های بهداشتی در مورد هرگونه محدودیت فعالیت، مانند ممنوعیت بلند کردن اشیا سنگین و ورزش شدید، راهنمایی خواهند کرد.
بافت کلیه به آزمایشگاه فرستاده میشود تا توسط پزشک متخصص در تشخیص بیماری (پاتولوژیست) معاینه شود. پاتولوژیست از میکروسکوپ ها و رنگ ها برای بررسی ته‌نشست‌های غیرمعمول، جای زخم، عفونت یا سایر ناهنجاری‌های موجود در بافت کلیه استفاده می کند.
در صورت تجربه هر یک از موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید:
- مشاهده خون یا لخته در ادرار بیش از ۲۴ ساعت بعد از بیوپسی
- ناتوانایی در دفع ادرار
- تشدید درد در محل بیوپسی
- تب بالای ۳۸درجه سانتیگراد
- احساس ضعف
نتیجه بیوپسی کلیه
گزارش بیوپسی خود طی حدود یک هفته توسط آزمایشگاه پاتولوژی انجام میشود. در مواقع اضطراری، یک گزارش کامل یا ناتمام ممکن است در کمتر از ۲۴ ساعت داده شود. در ویزیت‌های بعدی، پزشک در مورد نتیجه بیوپسی صحبت خواهد کرد.بر اساس این نتایج، عوامل ایجادکننده مشکلات کلیوی و برنامه ریزی یا تغییر روشهای درمانی مشخص خواهد شد.
