اخیرا فیلمی را در اینترنت مشاهده کردم که برای من خیلی جالب بود. خبرنگار از مردم راجع به مهاجرت می پرسید. اکثر افراد تمایل شدید به مهاجرت داشتند. اما راجع به مشکلات روحی بعد از مهاجرت هیچ اطلاعاتی نداشتند. حتی بعضی آنها می گفتند که هر مشکلی داشته باشند از اینجا بهتر است. بعضی از افراد هم می گفتند، من برم اونجا خودم را با کشور جدید وفق می دهم. من به عنوان روانشناس ایرانی در آلمان که در موسسه فکرتو بساز جلسات مشاوره آنلاین زیادی با مهاجران فراوانی داشتم. تجارب و دانش زیادی در زمینه تاثیر مهاجرت بر سلامت روان دارم. بنابراین اگر شما قصد مهاجرت دارید یا الان در کشور خارجی سکونت دارید بر شما واجب است که حتما این مقاله را تا انتها مطالعه کنید تا با مشکلات روحی مهاجرت و با نحوه پیشگیری از آنها کاملا آشنا شوید.
اختلال اضطرابی در فرایند مهاجرت
معمولا فرد مهاجر استرس ها و اضطرابهایش قبل از مهاجرت به کشور جدید شروع می شود. در واقع زمانی که فرد تصمیم به مهاجرت می گیرد و با روند مهاجرت و مشکلاتش مرحله به مرحله روبرو می شود، فشار اضطرابی ذهنش بیشتر و بیشتر می شود. به عنوان نمونه هر فرد بعد از تصمیم به مهاجرت باید مدارک تحصیلی و شغلی اش را آماده کند. در بعضی مواقع مدارک تحصیلی و مقدار سابقه کارش شرایط مهاجرت را برای فرد مهیا نمی کند. در نتیجه فرد باید دوباره تحصیل کند یا زمان زیادتری صبر کند تا مقدار سابقه کارش افزایش یابد.
همچین فرد باید مدرک زبان کشور مورد نظر را کسب کند. مثلا اگر زبان انگلیسی است باید نمره آیلتس اش ۷ شود و اگر زبان آلمانی است باید حداقل نمره B2 را بدست آورد. همه این موارد شاید فرد را طی ۲ سال بصورت فشرده درگیر کند. در نتیجه فرد برای اینکه از زمان عقب نیافتد، تمام وقت و انرژی اش را صرف تهیه کردن این مدارک می کند. در نتیجه از تفریح، سرگرمی، استراحت کافی، گردش، مسافرت و مهمانی بدور می شود. یعنی از روال طبیعی زندگی خارج می شود و اضطراب و استرس فرد در سطح بالایی تنظیم می شود. انگار باید برای هر موضوعی نگران باشد. نکته ای که من به عنوان مشاور روانشناس فکرتو بساز به شما پیشنهاد می کنم این است که سعی کنید همه برنامه های تفریحی و سرگرمی زندگی در طول فرآیند مهاجرت داشته باشید.
دوری و تنهایی از خانواده و دوستان
وقتی فرد مهاجر به کشور جدید مهاجرت می کند شاید بعد از سه هفته زیبایی ها و جاذبه های مکان جدید برایش تمام می شود و احساساتی که در این سه هفته تغذیه نشده است کم کم خودشان را نشان می دهند. مثل دیدن بستگان و خانواده، گشت و گذار با دوستان و همکاران، دوری از برنامه های تفریحی و سرگرمی، نداشتن همزبان همه اینها و موارد دیگر شروع به نمایان شدن می کند. غربت یکی از شایع ترین مشکلات روحی مهاجرت می باشد. افرادی که قبل از مهاجرت در ایران دچار اضطراب اجتماعی، کمالگرایی، استرس فراگیر، حساسیت بالا، ترس از قضاوت شدن، ترس از شکست خوردن بودند، حس تنهایی آنها را بیشتر اذیت می کند.
اگر شما الان در خارج از ایران سکونت دارید و به این مشکلات دچار شدید حتما باید از یک روانشناس خوب برای اصلاح این الگوهای ذهنی بهره مند شوید. پیشنهاد می کنم قبل از مهاجرت حتما با مشاور روانشناس ارتباط داشته باشید و سلامت روان خودتان را بررسی کنید. در ضمن پیشنهاد می دهم بصورت آزمایشی چند ماهی در یک شهری خارج از شهر محل تولدتان زندگی کنید. ببینید آیا می توانید با مردم شهر جدید به راحتی ارتباط برقرار کنید.
مشکلات فرهنگی مهاجرت
بعضی از مهاجران این مساله را نادیده می گیرند و قبل از مهاجرت اصلا به آن اهمیت نمی دهند. چند نمونه برای شما مثال می زنم تا درک کنید. یکی از ساده ترین و مهم ترین فرهنگ ایرانی ها خونگرم بودن آنهاست. یعنی شما به راحتی می توانید با یک نفر غریبه حرف بزنید، ارتباط برقرار کنید، حتی بعد از مدتی آنها را به منزل دعوت کنید و ارتباط دوستانه برقرار کنید. اما وقتی به آلمان، سوئد، نروژ، فنلاند، ایسلند و دیگر کشورهای اروپایی مهاجرت می کنید، متوجه می شوید فرهنگ آنها با ما بسیار متفاوت است و به راحتی نمی توان با آنها ارتباط برقرار کرد و دوست شد. یکی از مهمترین مشکلات روحی مهاجرت ناتوانی در پیدا کردن دوست مناسب است.
نمونه دیگر پوشش مرد و زن می باشد. زوج هایی که عقاید مذهبی دارند بسیار دچار شوک فرهنگی می شوند. خوب عقاید آنها در ایران به علت مسلمان بودن همیشه تغذیه می شده است اما وقتی وارد کشوری می شوند که اکثر افراد مسیحی هستند و پوشش آزاد دارند از درون آزار می بینند. مطمئنا برای این افراد قبول کردن فرهنگ جدید بسیار سخت است و حتی بعد از سالها آن فرهنگ را قبول نمی کنند. در نتیجه نمی توانند در آن فرهنگ با آرامش زندگی کنند. دچار انزوا و تنهایی می شوند. سعی تا آنجا که می توانید با فرهنگ جدید دوست شوید و به آن احترام گذارید. فرد مهاجر نباید هر چیزی که متفاوت از فرهنگ اوست، غلط تلقی کند.
مشکلات مالی مهاجران
وقتی فرد مهاجر در ایران سکونت دارد برای جستجوی شغل مناسب اولین مشکلش یادیگری زبان نیست. چون زبان فارسی را از زمان تولد یاد گرفته است. در نتیجه او می تواند با بکارگیری کلمات متنوع و بالا بردن کیفیت مکالمه، زودتر به شغل مناسب و دلخواهش برسد. مساله بسیار مهم این است که، فرد مهاجر کیفیت زبانی که آموزش دیده است، بسیار سطح پایین است. در نتیجه در مصاحبه کاری چونکه نمی تواند خوب ارتباط برقرار کند، خیلی از موقعیت های شغلی را از دست می‌دهد. و از نظر مالی دچار مشکل می‌شود.
معمولا مهاجران تازه وارد، آگاهی کمی از بازار کار کشور جدید دارند. در عین حال، متخصصان مهاجر برای به رسمیت شناختن مدارک تحصیلی‌شان در بعضی مواقع با مشکلاتی مواجه می شوند. کاهش فرصت های شغلی به دلیل انبوه مهاجران جدید باعث می‌شود، رقابت برای جستجوی شغل مناسب بین مهاجران شدیدتر شود. مشکلات مالی می تواند روی تهیه مسکن، خورد و خوراک، و تحصیلات تاثیرات منفی گذارد. توصیه می شود در این شرایط هر چقدر می‌توانید سطح مهارت زبان را افزایش دهید. از مشاور‌های شغلی برای نوشتن یک رزومه کاری حرفه ای استفاده کنید.
کلام آخر
این مطالب خلاصه از تجربیات مشاوره روانشناسی تلفنی و آنلاین موسسه فکرتو بساز با مهاجران پارسی زبان در سرتاسر دنیا می باشد. در این مقاله سعی شده است مسایل و مشکلات روحی بعد از مهاجرت بصورت خلاصه آورده شود. اما هر شخصی مطابق با روحیات و شخصیت‌اش نیاز به مشاوره برای آمادگی روحی قبل از مهاجرت دارد.
منبع: فکرتو بساز
