چرا وقتی آقایان دچار اضافه وزن میشوند، این اضافه وزن بیشتر در ناحبهِی شکم دیده میشود؟
جواب این سوال به چگونگی ذخیره چربی بدن بر میگردد. بر اساس گفته های Dr.Zhaoping Li، رییس مرکز تغذیه انسان در دانشگاه کالیفرنیا، “وقتی آقایان دچار اضافه وزن میشوند، محل ذخیرهِی اصلی، ناحیه شکم میباشد.”
این امر درست مانند زمانی است که صندوق یک ماشین را برای پیک نیک پر میکنیم، اما زمانی که آقایان پرخوری کنند و ورزش کافی نداشته باشند، ناحیه شکم نیز دیگر تحمل چربی بیشتر را نداشته باشد ،اضافی آن ها در نواحی دیگر ذخیره می شوند که بسیار ناسالم هستند.
Li میگوید: ” وقتی دیگر جایی برای ذخیره مواد در ناحیه شکم نیست، این زمانی است که چربی ها شروع به انباشته شدن در کبد، پانکراس و ماهیچهها میکنند و احتمال ابتلای آقایان به مشکلات جدی پزشکی نظیر دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، کلسترول بالا و مشکلات قلبی افزایش مییابد.
در مقابل، خانمها به علت وجود هورمون استروژن بیشتر تمایل به ذخیره چربی در نواحی لگن، پاها و مخصوصا ران ها دارند. چربی که در این نواحی ذخیره میشوند میتواند نیاز خانمها به انرژی در زمان بارداری یا شیردهی به کودکان را برطرف کند.”
Li همچنین میگوید: ” خانم ها از لحاظ ژنتیکی نسبت به مردان ظرفیت بیشتری برای ذخیره چربی دارند، که بخشی از راز بقای انسان میباشد.”
نکتهای که در این جا مطرح می شود این است که ذخیره چربی در ناحیه لگن و پاها سبب ایجاد بیماری هایی که از ذخیره چربی در ناحیه شکم پدید می آمدند، نمی شود. اگر نواحی لگن و پاهای خانمها جایی برای ذخیره چربی نداشته باشد، او می تواند چربی را به صورت stomach paunch ذخیره کند، اما اگر این ناحیه نیز از چربی اشباع شود، چربیها در جاهایی مانند کبد و پانکراس ذخیره میشوند که سبب ایجاد مشکلات جدی پزشکی می شود. علاوه بر اینها، خانمها پس از دوران یائسگی، سطح استروژن خونشان پایین میآید و بدنشان ذخیره چربی در لگن و پاها را متوقف میکند و شروع به ذخیره چربیها در ناحیه شکم میکند.
Dr. Mitchell Roslin رییس مرکز جراحی چاقی در بیمارستان Lenox Hill در نیویورک می گوید “خانمهایی که میزان تستوسترون بالاتر از حد طبیعی دارند مانند آنهایی که به عللی استروژن کمتر از حد طبیعی دارند و خانم هایی که دچار سندرم تخمدان پلی سیستیک هستند، نسبت به خانم هایی که میزان استروژن طبیعی هستند، مستعدتر برای ذخیره چربی در ناحیه شکم می باشند.”
Li همچنین به این موضوع اشاره کرد که سبک زندگی و وراثت تعیینکنندهی میزان بزرگی شکم میباشند.
برای مثال؛ چینی ها که اغلب لاغر هستند و شکم ندارند ولی اما حدود ۱۲ درصد از بزرگسالانشان دارای دیابت هستند، در مقابل درصد کمتری از کودکان آمریکایی دارای دیابت هستند.
پس نتیجه چیست؟ چربی شکم ناسالم است، حتی در افرادی که شکم کوچک ولی دائم دارند نیز ریسک ابتلا به بیماریها وجود دارد، اگرچه شکم آن ها به دلائل ژنتیکی توانایی بزرگ شدن نداشته باشد.
Li افراد با شکم بزرگ را به کاهش وزن تشویق می کند. مطالعات همچنین نشان دادهاند که شکم داشتن دارای ارتباط با ریسک ابتلا به جنون، پوکی استخوان و سرطان در خانمها میباشد. تحقیقات همچنین نشان دادهاند که افرادی که دارای چربی در ناحیه شکم هستند اگرچه از نظر تکنیکی چاق محسوب نمیشوند، اما احتمال مرگشان بر اثر بیماری قلبی بیشتر از افراد چاق میباشد.
خوشبختانه، وقتی افراد شروع به ورزش می کنند، اولین قسمتی از بدن که چربی از دست می دهد شکم میباشد و همچنین اگر فرد متوجه جلو آمدن شکم خود شد، در قدم اول باید سبک زندگی خود را تغییر دهد.