انتشار این مقاله


آیا آب می‌تواند کشنده باشد؟

در ژانویه سال ۲۰۰۷، بعد از ساعت‌ها مسابقه دادن در یک مرکز رادیویی برای بردن یک دستگاه Nintendo Wii، خانم ۲۸ ساله Jennifer Strange در خانه‌اش مرده در کالیفرنیا مرده پیدا شد. مسابقه این ایستگاه “کمی خودت رو نگه دار برای Wii”، قرار بر این بود هر کدام از شرکت‌کننده‌ها که بتواند آب بیشتری بخورد قبل […]

در ژانویه سال ۲۰۰۷، بعد از ساعت‌ها مسابقه دادن در یک مرکز رادیویی برای بردن یک دستگاه Nintendo Wii، خانم ۲۸ ساله Jennifer Strange در خانه‌اش مرده در کالیفرنیا مرده پیدا شد. مسابقه این ایستگاه “کمی خودت رو نگه دار برای Wii”، قرار بر این بود هر کدام از شرکت‌کننده‌ها که بتواند آب بیشتری بخورد قبل از این که به دستشویی برود او برنده است. بر اساس اتوپسی‌ها انجام شده، کزارش شد که خانم Strange ظاهرا بر اثر نوشیدن بیش از حد آب با سرعت زیاد نتیجتا به حالتی دچار شده است که به آن مسمویت بر اثر آب(water intoxication) گفته می‌شود.

این مطلب خیلی ابتدایی است که مسمویت بر اثر آب زمانی رخ می‌‍‌دهد که فردی مقدار بسیار زیادی آب بخورد و به این صورت مواد غذایی موجود در بدن رقیق می‌شوند تا حدی که دیگر نمی‌توانند کار خود را انجام دهند. احتمالا شما اصطلاح الکترولیت را شنیده‌اید، الکترولیت‌ها در نوشیدنی‌های ورزشی وجود دارند(برای اینکه الکترولیت‌های بیشتری را برای مایعات بدن فراهم کنند.) یا در مورد حالت‌های خاصی ممکن است الکترولیت‌های بدن میزانشان تغییر کند مانند اسهال یا پرخوری؛ که موجب حالت خطرناک “غیرمتعادل بودن الکترولیت” در بدن می‌شود. الکترولیت به بیان بسیار ساده همان بون‌های نمک‌ها هستند، اتم‌هایی که دارای بار کلی مثبت یا منفی هستند که می‌تواند به سلول‌ها این قابلیت را بدهند که بتواند مایعات را جابجا بکند یا این که به نورون‌ها این امکان را می‌دهد پیام‌هایی را سمت‌ها مختلف ارسال کند. بدون الکترولیت‌ها، بدن دیگر نمی‌تواند فعالیت خودش را داشته باشد. مسمویت آب می‌تواند تعادل الکترولیتی بدن را از بین ببرد و این بیشتر بر روی تمرکز سدیم تاثیر می‌گذارد که به این حالت هایپوناترمی(hyponatremia) گفته می‌شود.

در حالت مسمومیت با آب، این هایپوناترمی شدید است که می‌تواند موجب کما و مرگ شود. اگر شما سریعا به بیمارستان و درمان برسید، با درمان با IV fluids که حاوی الکترولیت‌هاست می‌توانید سلامتی‌تان بدست آورید اما اگر بدون درمان باقی بمانید، هایپوناترمی کشنده است. مسمومیت آبی در حالت کلی یک از انواع هایپوناترمی است، حالتی که معمولا بر اثر ادم و برامدگی، سوختگی‌های شدید و کم آبی طولانی مدت، برخی از بیماری‌های مسخض کبدی و کلیوی ایجد می‌شود.

هنگامی که یک فرد بر اثر هایپوناترمی می‌میرد در نتیجه مسمومیت آب، فاکتور شروع‌کننده این حالت نامتعادل بودن شدید سدیم است که می‌تواند به آسیب‌های شدید سلولی منجر شود. سدیم یک یون با بار مثبت است که نقش مهمی در گردش مایعات و مواد در بدن دارد و سلول‌ها از آن استفاده می‌کنند. در نتیجه، سدیم به تنظیم فشار خون کمک می‌کند و پیامی است که به عضلات اجازه می‌دهد که اعمال خود را به درستی انجام دهند. سلول‌ها به صورت فعال میزان این یون را در محدوده خاصی نگه می‌دارند. در حالت کلی یون‌ها و الکترولیت بیشتری در داخل سلول  وجود دارد در حالی که آب بیشتری در خارج از سلول‌ها وجود دارد. سلول‌ها سطح سدیم را در میزان خاصی نگه می‌دارند با انتقال و حرکت آب و الکترولیت‌ها به داخل و خارج سلول‌ها و در نتیجه می‌تواند با رقیق کردن و یا افزایش غلظت آن، سطح آن را در بدن ثابت نگه دارند. ولی هنگامی که فردی به میزان زیادی آب را در بازه زمانی کوتاهی می‌خورد، این مسئله باعث می‌شود که مایع داخل بدن مقدار الکترولیت کمی داشته باشد، در این صورت فعالیت‌های سلول‌های بدن هم نمی‌توانند این سطح کم سدیم را مدیریت کنند چرا که مایعات بسیار رقیق شده‌اند.

در نتیجه سلول‌ها می‌خواهند که آب زیادی را وارد خود بکنند که غلظت خارجی سدیم و الکترولیت‌ها تنظیم شود ولی مقدار آب بسیار زیاد است. بعضی از سلول‌ها می‌توانند آب زیادی را جذب کنند اما برخی نه. سلول‌های مغزی بدلیل اینکه در داخل جمجمه محصور شده‌اند، اگر مقدار زیادی آب وارد آن‌ها بشود به دیواره جمجمه فشار وارد می‌کنند و در نتیجه به خود آسیب می‌رسانند.

مقدار دقیق آبی که می‌تواند موجب مسمومیت بر اثر آب شود مشخص نیست و می‌تواند برای هر فردی متفاوت باشد. نشانه‌ها مسمومیت آب دقیقا مشابه نشانه‌های مسمومیت با الکل است؛ شامل حالت تهوع، تغییر حالت و شرایط روانی، استفراغ. بقیه نشانه‌های که شامل سردرد و ضعف عضلانی و تشنج است، می‌تواند دیده شود. در موارد شدید مسمومیت با آب، می‌تواند به کما و مرگ ناشی از تورم شدید مغز منجر شود. در شرایطی که در بین مردم عادی نادر است اما در ورزشکاران محتمل‌تر است، این خطر(مسمومیت آبی) یک خطر شناخته شده است برای همین ورزشکاران از نوشیدنی‌های مخصوص ورزشکاران استفاده می‌کنند به جای آب معمولی زمانی که در حال تمرین هستند یا در مسابقه‌ها.

محمدابراهیم نیکبخت


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید