باورش سخت است، ولی گرمایش کرۀ زمین یکی از عوامل مؤثر در همه‌گیری دیابت معرفی شده است.
بر اساس نتایج مطالعۀ مشترک دانشگاه‌های پزشکی لیدن۱ و صنعتی دلفت۲ هلند، افزایش روزافزون دمای زمین می‌تواند در گسترش اپیدمی دیابت نوع دوم (دیابت غیروابسته به انسولین) تأثیرگذار باشد.
شیوع۳ دیابت شیرین نوع ۲ به طرز نگران‌کننده‌ای در سطح جهان در حال افزایش است.
در سال ۲۰۱۵ تعداد بیماران مبتلا به این وضعیت در دنیا ۴۱۵ میلیون نفر گزارش شده بود؛ که انتظار می‌رود تا سال ۲۰۴۰ با یک رشد ۵۵ درصدی، رقم ۶۴۲ میلیون را نیز پشت سر بگذارد. در کشورهای ثروتمند ۹۱ درصد از افراد درگیر با دیابت، مبتلا به نوع دوم این بیماری هستند.
جالب است بدانید که قرارگیری در آب‌و‌هوای سرد فقط به مدت ۱۰ روز، موجب بهبود حساسیت به انسولین در این بیماران می‌شود (چرا که در دیابت نوع ۲ کمبود گیرندۀ انسولین وجود دارد؛ نه خود انسولین). از دیدگاه فیزیولوژیک نیز قرارگرفتن در محیط سرد منجر به افزایش سطح فعالیت بافت چربی قهوه‌ای۴ شده، که نتیجۀ آن سوختن مقدار زیادی از چربی جهت گرم‌نمودن بدن است. پیش از این نیز ارتباط معکوس بین فعالیت بافت چربی قهوه‌ای با دمای محیط اثبات شده بود.
به تازگی یک گروه تحقیقاتی از دانشگاه دانشگاه پزشکی لیدن هلند – به سرپرستی پروفسور پاتریک رنسن۵ – مطالعۀ بسیار جالبی در این زمینه انجام داده است. این مطالعه جهت بررسی نقش گرمایش جهانی زمین در شیوع دیابت صورت گرفته است؛ حال این مسئله چگونه می‌تواند روی دیابت تأثیرگذار باشد؟ با استناد به گفته‌های بالا، افزایش دمای محیط می‌تواند سطح فعالیت چربی قهوه‌ای را کاهش دهد، که بر روی متابولیسم گلوکز اثر منفی دارد.
رنسن توضیح می‌دهد:
ما در این مطالعه به بررسی ارتباط میان دمای محیط و متابولیسم گلوکز در دو مقیاس کشوری و جهانی پرداختیم. ما فرضیۀ قدرتمندی را مطرح نموده‌ایم؛ بروز۶ دیابت و شیوع عدم تحمل گلوکز۷ با دمای محیط نسبت مستقیم دارد.
محققان در این مطالعه از اطلاعات مربوط به بروز دیابت در میان بزرگ‌سالان – در سراسر ایالات متحده و سه منطقۀ بزرگ گوام۸، پورتو ریکو۹ و جزایر ویرجین۱۰ – طی سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۹ استفاده نمودند (این اطلاعات متعلق به CDC می‌باشد). اطلاعات مربوط به میزان قند خون ناشتا و همچنین شیوع چاقی در ۱۹۰ کشور دنیا نیز در تحقیقات لحاظ شد (این اطلاعات نیز متعلق به سازمان بهداشت جهانی می‌باشد). به علاوه سوابق مربوط به دمای سالانۀ کشوری نیز از طریق واحد تحقیقات آب‌و‌هوایی دانشگاه آنگلیای شرقی۱۱ بریتانیا فراهم شد.
پژوهشگران دریافتند که به ازای هر ۱ درجۀ سانتی‌گراد افزایش دما، بروز دیابت در سنین معین به میزان ۰/۳۱۴ در هر ۱۰۰۰ مورد افزایش می‌باید.
به همین ترتیب، شیوع عدم تحمل گلوکز نیز به ازای یک واحد سانتی‌گراد افزایش دما به میزان ۰/۱۷۰ درصد بالاتر می‌رود.
مطلب بالا بدین مفهوم است که این ارتباط مستقیم بین افزایش دمای محیط و بروز دیابت / شیوع عدم تحمل گلوکز واقعا وجود دارد. محققان با استفاده از همین اطلاعات تخمین‌زده‌اند که به ازای ۱ درجۀ سانتی‌گراد افزایش دمای محیط، ۱۰۰ هزار مورد جدید از ابتلا به دیابت نوع دوم – فقط در ایالات متحده – گزارش می‌شود؛ که به راحتی می‌تواند ۳۲۲ میلیون از جامعۀ ۴۱۵ میلیونی سال ۲۰۱۵ را پوشش دهد.
پیوست
۱. Leiden University Medical Center
۲. Delft University of Technology
۳. Prevalence
۴. Brown Adipose Tissue
۵. Patrick Rensen
۶. Incidence
۷. Glucose Intolerance
۸. Guam
۹. Peurto Rico
۱۰. Virgin Islands
۱۱. University of East Anglia
