پیوند سر به بدن، دیگر موضوعی مربوط به فیلمهای علمی تخیلی و ترسناک نخواهد بود. اولین مورد از پیوندهای سر مربوط به دکتر ولادیمر دمیخوف در دهه ۵۰ میلادی و مربوط به پیوند سر یک سگ به بدن سگی دیگر بوده است. البته چند روز پس از این عمل، سگ جان خود را از دست داد.
با وجود مشکلات اخلاقی و نگرانیها درباره انجام اینگونه اعمال جراحی، اولین مورد موفق از پیوند سر در سال ۱۹۷۰ توسط دکتر رابرت وایت انجام پذیرفت. در این عمل جراحی سر یک میمون به بدن میمون دیگر پیوند زده شد. اما به علت نقص در اتصال نخاع، میمون با بدن جدید خود دیگر قادر به حرکت و تنفس طبیعی نبود. اخیرا جراح اعصاب مشهور ایتالیایی بنام دکتر سرجیو کاناورو ادعا میکند به زودی قادر به انجام این پیوند در انسان نیز خواهد بود.
با توجه به اظهارات ایشان، امروزه موانع مهمی از جمله ریسک پس زدن پیوند و اتصال نخاع بوسیله پیشرفتهای عظیم علم پزشکی برطرف شده اند و میتوان این پیوند را حتی تا سال ۲۰۱۷ به انجام رساند. اما با وجود امکان انجام این جراحی از منظر علمی، هنوز مشکلات اخلاقی فراوانی در این زمینه وجود دارد. این عمل جراحی میتواند امید را به زندگی بسیاری از افرادی که به دلیل مشکلات ژنتیکی، بیماریها و یا حوادثی ناگوار از جمله قطع نخاع توانایی حرکت ندارند، بازگرداند. این دلایل برای تلاش دکتر کاناورو در زمینه جمعآوری افراد نخبه برای انجام این پیوند بزرگ و بررسی جوانب فنی کار کافی خواهند بود. با توجه به تخمین پزشکان این عمل حداقل ۳۶ ساعت طول خواهد کشید. همچنین هزینه آن بیش از ۱۱ میلیون دلار برآورد شده است.
در ابتدا سر گیرنده پیوند سرد خواهد شد تا فرصتی بیشتر برای زنده ماندن سلولهای در کم اکسیژنی حین عمل داده شود. همچنین این فرایند برای بدن دهنده نیز انجام خواهد شد. سپس سر گیرنده از بدن خود جدا شده و رگها و سایر اجزای گردن بوسیله لولههایی کوچک به اجزای بدن دهنده متصل میشود. در اینجا مهمترین بخش اتصال صحیح اجزای نخاع ها به یکدیگر خواهد بود. این فرآیند بنا به پیشنهاد دکتر کاناورو بوسیله مادهای به نام پلی اتیلن گلیکول صورت خواهد گرفت. این ماده سبب اتصال غشاهای سلولی طناب نخاعی به یکدیگر میشود. سپس سایر اجزا و ماهیچهها به یکدیگر پیوند زده خواهند شد.
در پایان فرد به کمک داروهایی خاص به مدت حدود ۱ ماه به حالت کما وارد میشود. پس از این مدت بیمار قادر به احساس کلی ای از صورت، دیگر اعضا و همچنین تکلم خواهد بود. به کمک فیزیوتراپیهای مداوم و اختصاصی، بیمار طی مدتی نه چندان طولانی قادر به راه رفتن نیز خواهد بود. مسئله مهم دیگر کنترل ایمنیشناختی بدن و جلوگیری از پس زدن پیوند خواهد بود. برای رفع این مشکل پزشکان از داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی بهره خواهند برد.
با توجه به گزارش وبسایت منبع (New Scientist) و به گفته بسیاری از متخصصین اعصاب، موفقیت این عمل در زمان حال ممکن نمیباشد. یکی از این افراد دکتر هری گلدسمیت، پروفسور جراحی نورولوژی از دانشگاه کالیفرنیا میباشد. ایشان خاطر نشان میکنند:
این پروژه به معنای واقعی وسیع میباشد. احتمال موفقیت آن با توجه به شناخت امروزه دانش پزشکی، بسیار پایین خواهد بود. پس گمان نمیکنم این کار جواب دهد.
با توجه به ممنوعیتهای قانونی مبنی بر اجرای این عمل در آمریکا و اروپا در قدمی دیگر برای انجام این پیوند، دکتر کاناورو بیمارستانی در چین را به منظور انجام این پیوند برگزیده است.
در کنار نگرانیهای اخلاقی این پیوند، برخی به بیان دلایلی زیبایی شناختی پیرامون آن پرداخته اند. در صورت قانونی شدن این عمل نیز محدودیتهای سختی نیاز است تا بر روی آن اعمال گردد.
منبع: iflscience | NewScientist