جلوگیری از عطسه با هیچ روشی توصیه نمیشود؛ چه این کار با بستن راه بینی انجام شود و چه با بستن هوشیارانهی راه گلو! البته مهم است که تفاوت بین جلوگیری از عطسه را با جلوگیری از تشکیل آن تمایز دهیم. خاراندن و تنفس عمیق از راه بینی و فشار آوردن به لب فوقانی شاید از انگیزش عطسه جلوگیری بکنند ولی اگر دیر شده، بهترین راه این است که جلوی آن را نگیریم.
خوب، اگر چنین نشد و ما راه عطسه را سد کردیم چه میشود؟
تقریباً هیچ اتفاقی نمیافتد. تنها اتفاقاتی که ممکن است رخ دهد احتمالاً مربوط به امور عجیب و غریب آناتومیکی میباشد. ولی اگر شما شدیداً بدشانس باشید شاید این کار به چندین عارضهی ناسالم بیانجامد. یک بینی مسدود میتواند:
- موجب آسیب به دیافراگم شود.
- رگی خونی را در قسمت سفید چشم پاره کند. این اتفاق به کبودی دور عنبیه میانجامد.
- هوا را به داخل مجرای استاشی وارد نموده و موجب آسیب به پرده گوش شود. همچنین صدمه در ناحیهی گوش داخلی یکی از عوامل سرگیجه و کاهش شنوایی نیز هست.
- رگی را در مغز تا حدی ضعیف کند که با پاره شدن آن فشار خون به صورت آنی بالا رود.
خطر ایجاد هریک از عوارض نامبرده فقط با انسداد راه یک عطسه بسیار پایین است. بعضیها نگران این اند که گرفتن راه عطسه فقط یک خروجی موقتی است و هر آنچه که ایجاد آن را تحریک کرده هنوز در بدن حاضر است و عطسهی بعدی را سبب خواهد شد.
برخی از افراد نیز وجود دارند که از عطسههای بسیار مهاجم رنج میبرند. این مورد خود به تنهایی عوارض خاصی را سبب میشود؛ مثلاً اگر کسی به تازگی عمل جراحی سینوس انجام داده باشد و یکی از این عطسهها سراغش بیاید، شاید موجب ورود هوا به کرهی چشم شده و باعث ورم در ناحیهی مذکور شود. حتی موقعیتهایی وجود دارد که در انها شاید هوا وارد مغز شده و سرگیجه و سکتهی مغزی را نیز به وجود آورد! آسیب به گردنی که تازه عمل شده و ناخودداری آنی از دیگر اثرات عطسههای وحشیانه (!) است.
با این حال معمای عطسهها هنوز کاملاً حل نشده است. میدانیم که با عطسه میتوان از ورود مواد آلاینده و یا حساسیتزا به بدن از طریق بینی جلوگیری کرد ولی همهی آنها به چیزهایی در بینی مربوط نمیشوند.
ما افرادی را داریم که در واکنش به تابش نور شدید یا داشتن فعالیت جنسی عطسه میکنند! برخی هم هنگام دریافت وریدی داروهای بیهوشی، خوردن زیاد و بیماریهایی عصبی مثل صرع این کار را انجام میدهند. دلیل به وجود آمدن این عطسهها کاملاً شناخته شده نیست!