تصور کنید قرار است به ۲۰ سوال ساده ی ریاضی پاسخ دهید. شما پنج دقیقه فرصت دارید به هر تعداد سوال که میتوانید پاسخ دهید و هرچه بهتر عمل کنید هزینه بیشتری به شما پرداخت خواهد شد. زمانیکه وقت به اتمام میرسد به شما دستور داده میشود تا ورقه را داخل دستگاه پاره کننده بیندازید. اما درحقیقت ورقه پاره نخواهد شد!
بلکه محققین دانشگاه Duke که این آزمایش را طراحی کردهاند، ورقه شما را دریافت خواهند کرد. در آینده زمانیکه شما چگونگی آزمون خود را گزارش میدهید آن ها بررسی خواهند کرد که دروغ میگویید یا نه.
و اگر شما مشابه بسیاری از افراد باشید، احتمالا اندکی دروغ خواهید گفت!
طبق نشریه National Geographic این به این دلیل است که «فریب و تقلب بخشی از زندگی انسان هاست».
نویسنده یوجیت باتاچاری برای کمک روانشناسی، علوم اعصاب و استعداد گول زدن را بررسی میکند تا توضیح دهد چرا دروغ میگوییم: علم در پس پرده ی راه های فریبنده ی ما چیست؟
محققین فکر میکنند همزمان با توانایی انسان ها در صحبت کردن، حقایق را نیز مخفی میکردند.
باتاچاری در نشریه مینویسد:
توانایی اداره کردن دیگران بدون استفاده از نیروی فیزیکی احتمالا در رقابت برای غذا و جفت یک مزیت محسوب میشد. تکامل استراتژی های فریبنده همانند استتار در قلمرو حیوانات است.
به نظر میرسد امروزه ۴ دلیل برای دروغ گفتن ما وجود دارد.
ما دروغ میگوییم تا خودمان را ترقی دهیم یا از خودمان محافظت کنیم. ما دروغ میگوییم تا دیگران را تحت تاثیر قرار دهیم، مهربان یا ستمگر باشیم. و اما موقعیت هایی وجود دارد که حتی برای ما هم غیر قابل توضیح است.
بچه های کوچک کمتر احتمال دارد تا دروغ بگویند، شاید به این دلیل است که در حال یادگیری آن هستند. در آزمایشی در دانشگاه تورنتو از کودکان خواسته شده است تا نوع اسباببازی مخفی شده را حدس بزنند.
آزمایشکننده همواره برای پاسخ دادن به یک تماس تلفنی (که یک حیله است) از اتاق خارج میشود و از کودک میخواهد تا دزدکی به اسباببازی نگاه نکند.
با توجه به نوشته باتاچاری بیشتر کودکان نمیتوانند در برابر دزدکی نگاهکردن مقاومت کنند اما واکنش آن ها پس از نگاه کردن بسته به سنشان متفاوت است.
کودکان ۱ تا ۳ سال معمولا اعتراف میکنند که نگاه کردهاند اما ۸۰ درصد از ۸ ساله ها ادعا میکنند که سرک نکشیدهاند.
همچنین آن ها تدریجا نسبت به پوشاندن نافرمانیشان ماهرتر میشوند. کودکان کوچکتری که نسبت به سرککشیدنشان دروغ گفته بودند معمولا پاسخ درستی درباره نوع اسباببازی میدهند درحالیکه بزرگتر ها عمدا اشتباه پاسخ میدهند.
تحقیقات نشان میدهد با گذشت زمان مغزها در دروغ گفتن ماهرتر میشوند.
با توجه به اینکه ما بزرگ میشویم تا دروغگو شویم، آنچه غیرقابل باور است این است که ما همچنین قابل اعتماد هستیم!
اما این یک مزیت نیز محسوب میشود، باتاچاری افزود:
بدون اعتماد التزامی که نسبت به ارتباط انسان ها داریم، ما به تنهایی ناتوان خواهیم بود و از داشتن روابط اجتماعی دست خواهیم کشید.