خشم به خودی خود مشکل نیست؛ مشکل اصلی، مدیریت آن است. همواره ماهیت خشم، بهترین رویکرد مدیریت آن و نحوۀ برخورد با شخص خشمگین را در نظر داشتهباشید.
خشم چیست؟
خشم، پاسخ طبیعی به تهدید دریافتی است و باعث آزادسازی آدرنالین در بدن، سفتی ماهیچهها و افزایش فشار قلب و فشار خون میشود. حتی ممکن است حساسیت حواس بیشتر شده و چهره و دستان شخص سرخ شوند.
با این حال، تنها زمانی میتوان به خشم به چشم یک مشکل نگاه کرد که نتوان به شکلی سالم با آن مقابله کرد.
پس عصبانی شدن چندان هم “بد” نیست؟
عصبانی بودن همیشه بد نیست؛ چراکه میتواند دغدغههای شخص را به دیگران نشان داده و جلوی ادامۀ آزار آنها را بگیرد. همچنین، میتواند شخص را به انجام فعالیتی مثبت تحریک کند. کلید استفادۀ صحیح از خشم، مدیریت آن به شکلی سالم است.
چرا عصبانی میشویم؟
عوامل مشترک بسیاری در خشمگین شدن نقش دارند؛ مثل از دست دادن صبر، بی عدالتی و حس اینکه دیگران ارزش تلاش یا تفکرات شخص را درک نمیکنند. از سایر علل خشم میتوان به خاطرات بهجامانده از وقایع دردناک یا خشمآور و دغدغههای شخصی اشاره کرد.
همچنین ممکن شخص محرک منحصر به فردی برای خشم خود، برحسب که از خود، دیگران و جهان اطراف خود انتظار دارد، داشتهباشد. پیشینۀ شخصی فرد نیز در واکنش وی نسبت به خشم موثراست. بهعنوان مثال، اگر شخص آموزش مناسبی در زمینۀ ابراز خشونت ندیدهباشد، ممکن است با سرخوردگی ناراحتیها مواجه شده و باعث ایجاد احساس ناراحتی شدید یا بروز خشم ناگهان و شدید شود.
زمینههای ارثی، تعاملات ذهنی و یا زمینههای پزشکی نیز در گرایش فرد به عصبانیت نقش دارند.
بهترین راه مقابله با عصبانیت
وقتی عصبانی هستید، می توانید به روشهای زیر با احساسات خود روبهرو شوید:
- بیان: این عمل، انتقال خشم است. بیان عصبانیت، محدودهای از بحث منطقی و عقلانی تا یک واکنش خشونتآمیز دارد.
- سرکوب: این تلاشی برای کنترل خشم است و احتمالاً آن را به رفتاری سازندهتر تبدیل میکند. با این حال، سرکوب خشم میتواند باعث شود که فرد، خشم خود را به درون خود بریزد یا آن را در قالب رفتار خشونتآمیز انفعالی بروز دهد.
- حفظ آرامش: این حالت، زمانی است که فرد رفتار بیرونی و پاسخهای درونی خود را حفظ آرامش و غلبه بر احساسات کنترل میکند.
ایدهآل این است که بیان سازنده و سودمند را انتخاب کنید؛ دغدغهها و نیازهای خود را بهوضوح و بهطور مستقیم، بدون ناراحت کردن دیگران و یا تلاش برای کنترل آنها بیان کنید.
آیا عصبانیت میتواند به سلامتی شخص آسیب برساند؟
برخی تحقیقات نشان میدهند که ابراز نادرست خشم – مانند خاموش نگه داشتن آن – میتواند برای سلامتی شخص مضر باشد. بهنظر میرسد سرکوب خشم باعث بدتر شدن دردهای مزمن شود، در حالی که بیان آن به کاهش درد میانجامد. همچنین شواهدی نیز دال بر ارتباط خشم با بیماری قلبی، فشار خون بالا، زخم معده و سکتۀ مغزی وجود دارند.
کسب مهارت کنترل خشم، چالشی است که هرکس در برهههایی از زمان با آن روبهرو میشود. اگر در کنترل خشم خود کشمب دارید، بعد از عصبانیت از کارهای خود پشیمان میشوید، با خشم خود، اطرافیانتان را میرنجانید یا حس میکنید عصبانیت، به روابط شخصیتان آسیب میرساند، حتماً در این مسیر از دیگران (مخصوصاً از پزشک خود) کمک بگیرید.