شیر مادر مواد غذایی مورد نیاز نوراد تازه به دنیا آمده را تامین می‌کند. با این وجود فواید شیردهی هم برای مادر است و هم برای کودک. این شیر مقدار خاصی از هر ماده غذایی را دارد که هم به راحتی هضم می‌شوند و هم به راحتی جذب و در دسترس نوزاد قرار میگیرد.
با این حال میزان تغذیه با شیر مادر در بعضی مناطق حتی به کمتر از ۳۰ درصد نیز می‌رسد.
تعدادی از زنان بنا به دلایلی نمی‌توانند به کودک خود شیر بدهند منتهی در بقیه موارد خود مادر است که تصمیم میگیرد که شیر ندهد.
با این وجود تحقیقات نشان می‌دهند که شیردهی توسط خود مادر فواید بزرگی هم برای مادر و هم برای کودک دارد.
در اینجا ما به ۶ مورد از فواید تغذیه پستانی که پایه علمی دارند، اشاره می‌کنیم:
۱. شیردهی به کاهش وزن کمک می‌کند
با وجود اینکه در بعضی از زنان شیر دادن باعث افزایش وزن می‌شود، در بقیه مادران به نظر می‌رسد که موجب کاهش وزن می‌شود. همچنین شیردهی باعث افزایش مصرف انرژی در حدود ۵۰۰ کالری در روز می‌شود. همچنین تعادل هورمونی این افراد با حالت عادی که مادر شیر نمی‌دهد، متفاوت خواهد بود.
در نتیجه این تغییرات هورمونی، اشتهای مادران شیرده افزایش می‌یابد و همین موجب مستعد شدن مادر به دخیره چربی در شیر ترشحی مادر می‌شود.
در مدت ۳ ماه بعد از زایمان، مادران شیرده ممکن است کاهش وزن کمتری نسبت به مادرانی که شیر نمی‌دهند، داشته باشند و حتی وزنشان احتمال دارد که افزایش یابد.
با این حال ۳ ماه بعد از شیردهی، آنها بیشتر مستعد چربی‌سوزی خواهند بود. در حدود ماههای ۳-۶ بعد از زایمان، مادرانی که شیر می‌دهند کاهش وزن بیشتری خواهند داشت.
نکته مهمی که یادآوری آن خالی از لطف نیست، این است که رژیم غذایی و ورزش، فاکتورهایی مهم در میزان کاهش وزن هستند؛ چه در حالتی که مادر خودش شیر بدهد و چه از مواد دیگری مانند شیر خشک استفاده نماید.
نکته نهایی: با وجود شیردهی، کاهش وزن در ۳ ماه بعد از زایمان سخت است. با این حال بعد از ۳ ماهگی، این موضوع به کاهش وزن کمک شایانی می‌کند.
۲. شیردهی از طریق پستان مادر به جمع‌شدن رحم کمک می‌کند.
در طول بارداری، رحم مادر بیش‌از حد متسع می‌شود و اندازه‌اش که در حد یک گلابی بود، تقریباً تمام فضای شکم را پر می‌کند.
بعد از زایمان، رحم طی فرآیندی که توان‌یابی گفته می‌شود، به اندازه قبلی خود برمیگردد. اکسی‌توسین، هورمونی است که در زمان زایمان میزان آن افزایش می‌یابد، به پیشرفت این فرآیند کمک می‌کند.
بدن مادر در زمان تحمل درد زایمان مقدار زیادی اکسی‌توسین ترشح می‌کند که به زایمان نوزاد کمک کرده و خونریزی را نیز کاهش می‌دهد. این هورمون همچنین در زمان شیردهی نیز افزایش می‌یابد که منجر به به انقباض رحم و کاهش خونریزی می‌شود و از این طریق کمک می‌کند که رحم به اندازه قبلی خود برگردد.
در ضمن مطالعات نشان داده‌اند که مادرانی که شیر می‌دهند، عموماً خون کمتری بعد از زایمان از دست می‌دهند و فرآیند توان‌یابی نیز بهتر پیش می‌رود.
نکته نهایی: شیردهی میران تولید اکسی‌توسین را افزایش می‌دهد. این هورمون موجب انقباض رحم در حین زایمان، کاهش خونریزی بعد از زایمان می‌شود و به بازگشت رحم به اندازه قبلی خود کمک می‌کند.
۳. در مادرانی که شیر می‌دهند، احتمال افسردگی کمتر است.
افسردگی بعد از زایمان، یکی از انواع افسردگی می‌باشد که می‌تواند مدت کوتاهی بعد از به دنیا آمدن کودک به وجود آید. این افسردگی از افسردگی‌های شایع می‌باشد که در ۱۵% مادران اتفاق می‌افتد
در زنانی که به کودکان خود شیر می‌دهند به نظر می‌رسد که نسبت به مادرانی که کودک خود را زودتر از شیر میگیرند و یا اصلاً شیر نمی‌دهند، احتمال پیش افسردگی کمتر خواهد بود.
اگرچه شواهد کمی پیچیده هستند، شناخته شده است که تغذیه با شیر مادر باعث تغییرات هورمونی می‌شود که منجر به مراقبت از مادران و پیوند بین مادر و فرزند می‌شود.
یکی از تغییرات قطعی که در دوره شیردهی و زایمان اتفاق می‌افتد، افزایش میزان اکسی‌توسین تولیدی می‌باشد. به نظر می‌رسد که اکسی‌توسین تاثیر ضد اضطرابی بلند مدت داشته و ارتباط بین بخش‌های مخصوص در مغز را تقویت می‌کند که در نهایت آرامش را در فرد افزایش می‌دهد.
همچنین در یکی از تحقیقات، محققین به این نتیجه رسیدند که میزان کودک آزاری و غفلت مادر از کودک در زنانی که شیر نمی‌دهند در مقایسه با زنانی که این کار را انجام می‌دهند، سه برابر بیشتر است.
در این یادداشت، توجه داشته باشید که اینها تنها براساس جامعه آماری هستند. به همین دلیل عدم تغذیه با شیر مادر به این معنا نیست که شما همیشه از کودک خود غافل خواهید بود.
نکته نهایی: در مادران شیرده احتمال افسردگی بعد از زایمان، کمتر است. در این زنان، میزان اکسی‌توسین در بدنشان افزایش می‌یابد که می‌تواند آرامش، مراقبت و روابط بین مادر و فرزند را تقویت نماید.
۴. شیردهی احتمال ابتلا به بیماری را کاهش می‌دهد.
شیردهی به نظر می‌رسد مادر را در دراز مدت در مقابل سرطان و بیماری‌های متعدد بیمه می‌کند. مجموع زمانی که مادر به شیر دادن اختصاص می‌دهد، با میزان کاهش احتمال سرطان پستان و تخمدان ارتباط مستقیم دارد
در واقع، زنانی که در طول مدت زندگیشان بیش‌از ۱۲ ماه شیر داده باشند، ۲۸ درصد کمتر به این دو نوع سرطان دچار می‌شوند. به ازای هر سال شیردهی بیشتر، ۴.۳ درصد به کاهش احتمال ابتلا به سرطان پستان افزوده می‌شود.
مطالعات اخیر همچنین نشان دادند که شیر دادن ممکن است به محافظت در برابر سندروم‌های متابولیکی (مجموعه‌ای از عوارض که موجب افزایش خطر بیماری قلبی و برخی مشکلات دیگر می‌شود) نیز کمک می‌کند.
زنانی که در طول زندگیشان بین ۱ الی ۲ سال شیر داده باشند، به میزان ۱۰-۵۰ درصد کمتر دچار فشار خون بالا، تورم مفاصل، چربی خون بالا، بیمارهای قلبی و دیابت نوع ۲ می‌شوند.
نکته نهایی: شیردهی به مدت بیش‌از یک سال با کاهش احتمال خطر سرطان سینه و تخمدان به میزان ۲۸ درصد ارتباط دارد. همچین این کار با کاهش خطر ابتلا با تعداد زیادی از بیماری‌ها نیز مرتبط می‌باشد.
مقاله مرتبط: ارتباط مستقیم شیردهی با کاهش خطر دیابت در زنان
۵. شیردهی ممکن است از قاعدگی پیشگیری کند
شیردهی پیوسته باعث توقف تخمک‌گذاری و قاعدگی می‌شود
تاخیر در چرخه‌های قاعدگی در واقع می‌تواند راهی طبیعی برای اطمینان از وجود فاصله در میان حاملگی‌ها می‌باشد. تعدادی از زنان از این عارضه برای کنترل بارداری در چند ماه اول بعد از زایمان استفاده می‌کنند.
با این حال، این روش نمی‌تواند راه حل کاملاً مطمئنی برای کنترل بارداری باشد. ممکن است شما در نظر داشته باشید که این تغییر یک مزیت اضافی می‌باشد. در حالی که از وقت گرانبها با نوزاد خود لذت می برید، مجبور نیستید که نگران “آن زمان ماه” باشید.
نکته نهایی: شیردهی منظم تخمک‌گذاری و قاعدگی را متوقف می‌کند. بعضی از افراد از این عامل به عنوان کنترل کننده تولد استفاده می‌کنند اما ممکن است به طور کامل موثر نباشد.
مقالات مرتبط
راهنمایی برای پیشگیری از سرطان پستان
