آنچه شما باید در مورد “رژیم مایعات رقیق” بدانید!

یک رژیم مایعات رقیق برای هضم شدن، به انرژی خیلی کمی از بدن احتیاج دارد. ممکن است پزشکان این رژیم را تجویز کنند تا بدن بیمار برای انجام جراحی‌های خاص یا برخی پروسه‌های پزشکی آماده شود. این رژیم ممکن است به عنوان یک درمان موقت برای ناراحتی‌های گوارشی هم تجویز شود.
هم‌چنین برخی حامیان طب سنتی، رژیم مایعات رقیق را برای روزه گرفتن یا سم زدایی بدن پیشنهاد می‌کنند.
در این مقاله ما به این موضوع می‌پردازیم که علت استفاده از رژیم مایعات رقیق و خطرات و مزایای آن چیست؟!

رژیم مایعات رقیق چیست؟

مایعات رقیق به راحتی در بدن هضم می‌شوند؛ به این معنا که هیچ چیز در دستگاه گوارش باقی نمی‌گذارند. به این ترتیب پزشکان راحت‌تر می‌توانند طیفی از کارهای مختلف را بر روی بیمار انجام دهند.
از آن جا که مایعات رقیق کالری، الکترولیت‌ها و آب را فراهم می‌کنند، به تغذیه‌ی بدن و جلوگیری از کم‌آبی کمک می‌کنند. رژیم‌های مایعات رقیق برای استفاده‌ی کوتاه‌مدت تحت نظر پزشک، بی‌خطر و سالم هستند.
این رژیم‌ها بر اساس علت تجویز پزشک، متفاوت اند؛ بنابراین ضروری است که مصرف‌کنندگان این رژیم، لیست مشخصی از موادی که در این رژیم مجاز و غیرمجاز است، داشته باشند.
یک رژیم مایعات رقیق معمولا شامل موارد زیر است:
• آب
• آبمیوه‌های رقیق بدون پالپ
• نوشیدنی‌های حاوی الکترولیت، زنجبیل و آب گازدار
• سوپ‌های رقیق
• آبنبات‌های ساده که حاوی تکه‌های خالص میوه نباشند
• آبنبات‌های سفت
• فرآورده‌های ژلاتینی مثل ژله
• چای بدون شیر یا خامه
در این رژیم، مصرف برخی مایعات رقیق ممنوع است؛ از قبیل:
• نوشابه و کولا
• نوشیدنی‌های الکلی
• آب سبزیجات و گوجه فرنگی
• فرآورده‌های لبنی
مصرف مایعات قرمز یا بنفش رنگ هم ممکن است ممنوع باشد؛ زیرا رنگ‌هایی را داخل روده به جای می‌گذارند که می‌تواند شبیه خون باشد. این باعث می‌شود پزشکان به سختی بتوانند یک نتیجه‌ی دقیق از آزمایش‌های غربالگری روده‌ای به دست آورند.
فردی که رژیم مایعات رقیق دارد، نباید هیچ غذای جامدی مصرف کند؛ حتی میوه و سبزیجات.

مقاله‌ی مرتبط: رژیم غذایی بدون کربوهیدرات چه اثری بر دیابت دارد؟

علت استفاده از رژیم مایعات رقیق چیست؟

پزشکان معمولا رژیم مایعات رقیق را به خاطر یکی از دلایل زیر پیشنهاد می‌کنند:

آماده سازی بیمار برای پروسه‌های پزشکی

استفاده از این رژیم این اطمینان را به پزشک می‌بخشد که قبل از پروسه‌های پزشکی، هیچ چیز داخل روده‌ها باقی نمانده است. این باعث می‌شود که پزشک راحت‌تر انواع بیماری‌ها را تشخیص دهد.
پزشکان ممکن است رژیم مایعات رقیق را قبل از کولونوسکوپی پیشنهاد کنند. کولونوسکوپی فرآیندی است که پزشک داخل روده‌ها را بررسی می‌کند. برخی از فرآیند‌های پزشکی خاص هم ممکن است به چندین روز استفاده از این رژیم احتیاج داشته باشند؛ مثل عمل جراحی روده‌ها.
هم‌چنین در بیشتر موارد لازم است بلافاصله قبل از جراحی، بیمار چیزی نخورد.

ریکاوری بیمار پس از عمل جراحی

برخی فرآیندهای پزشکی می‌توانند بر توانایی بدن در هضم و جذب غذا تاثیر بگذارند. یک رژیم مایعات رقیق به بدن اجازه می‌دهد به آرامی بهبود یابد، خطر ابتلا به تهوع را کاهش می‌دهد و شرایط را برای جذب مواد مغذی راحت‌تر می‌کند.
برای مثال پس از جراحی لاغری، پزشکان معمولا مصرف مایعات رقیق را برای شروع تغذیه توصیه می‌کنند. با گذشت زمان، اضافه کردن سایر غذاها به رژیم، تحت نظر پزشک، مشکلی نخواهد داشت.

جلوگیری از ناراحتی‌های گوارشی

این رژیم می‌تواند بعد از یک دوره تهوع، استفراغ یا اسهال مفید باشد. مایعات رقیق راحت‌تر هضم می‌شوند و می‌توانند شدت برخی ویروس‌های معده را کاهش دهند. هم‌چنین تغییر رژیم غذایی به این نوع رژیم می‌تواند از کم‌آبی بدن جلوگیری کند.
افرادی که به خاطر شیمی‌درمانی، داروهای خاص یا سایر بیماری‌ها مستعد تهوع هستند، می‌توانند در زمان‌های خاص از این رژیم بهره‌مند شوند.
به عنوان مثال، در روزهای بعد از شیمی‌درمانی، پزشک ممکن است یک رژیم مایعات رقیق را توصیه کند؛ به ویژه برای فردی که سابقه‌ی تهوع شدید دارد.

مزایای استفاده از این رژیم

رژیم مایعات رقیق یک راه‌حل سالم طولانی مدت نیست؛ در کوتاه مدت مزایای آن شامل موارد زیر است:

• هضم راحت‌تر غذا که باعث جلوگیری از تهوع و استفراغ می‌شود
• تمیز کردن روده‌ها که باعث می‌شود پزشک راحت‌تر بتواند فرآیندهای پزشکی خاص را بر روی بیمار انجام دهد
•  فراهم کردن آب بدن و مواد مغذی

خطرات استفاده از این رژیم

یک رژیم مایعات رقیق، نسبت به یک رژیم متعادل که غنی از پروتئین‌ها، غلات کامل، میوه‌ها، سبزیجات و سایر غذاهاست، مواد مغذی کمتری را فراهم می‌کند. بنابراین با گذشت زمان، این رژیم می‌تواند باعث سوءتغذیه شود؛ به ویژه در افرادی که از قبل کمبود مواد غذایی دارند.
رژیم‌های مایعات رقیق برای گروه‌های زیر خطرناک هستند:
• افراد دارای کمبود وزن
• افرادی که اختلالات تغذیه‌ای یا الکترولیتی دارند
• افرادی که اختلالات مربوط به خوردن دارند
• افرادی که اختلالات مربوط به غدد درون ریز خاصی را دارند
اگر پزشک نظارتی بر افراد دیابتی در حال استفاده از این رژیم نداشته باشد، بیمار ممکن است متحمل نوسانات خطرناکی در قند خون شود.
رژیم مایعات رقیق، راه ایمنی برای کاهش وزن نیست. به علاوه، این استراتژی کاهش وزن، در طول زمان کارساز نخواهد بود. هنگامی که فرد به طور نرمال شروع به غذا خوردن می‌کند، ممکن است به سرعت وزن از دست رفته را بازیابد.
افرادی که بدون دلیل پزشکی یا به طور طولانی مدت این رژیم را دنبال می‌کنند، ممکن است طیف وسیعی از علائم را مشاهده کنند؛ از قبیل:
• سردرد
• نوسانات خلقی
• ضعف
• ناباروری
• درد عضلات
• آسیب‌های استخوانی
• مشکلات قلبی
افراد باید هرگونه علائمی را که مرتبط با رژیم مایعات رقیق است، بلافاصله به پزشک گزارش کنند. اگر داشتن این رژیم غذایی لازم است، ممکن است پزشک بتواند آن را تنظیم کند یا راه‌هایی را برای کاهش گرسنگی و جلوگیری از عوارض ناخوشایند پیشنهاد کند.

مقاله‎‌ی مرتبط: میخواهید لاغر شوید: صبحانه را دیرتر بخورید، شام را زودتر

توصیه‌های لازم برای استفاده از این رژیم

برای بیشتر مردم، بزرگ‌ترین چالش در مصرف این رژیم، احساس گرسنگی است. رژیم مایعات رقیق یک رژیم کامل و متعادل نیست؛ بنابراین طبیعی است که شخص هنگام دنبال کردن این رژیم، هوس غذا خوردن کند!
برخی راهکارهایی که این رژیم را برای فرد راحت‌تر می‌کنند عبارتند از:
• نوشیدن یک مکمل غذایی که توسط پزشک تایید شده باشد
• مصرف نوشیدنی‌های الکترولیتی
• خوردن طعم‌های مختلف مانند ژلاتین شیرین و نوشابه‌های الکترولیتی شور برای جلوگیری از هوس‌های غذایی
• استفاده از مایعات رقیق به طور مداوم؛ نه فقط در وعده‌های غذایی منظم!
• جلوگیری از کم‌آبی بدن با مصرف مقدار کافی آب
بسیار مهم است که رژیم غذایی توصیه شده توسط پزشک را دنبال کنید؛ حتی یک میان‌ وعده‌ی غذایی جامد هم می‌تواند به معنای به تعویق انداختن انجام فرآیندهای پزشکی باشد.
برای افرادی که در معرض تهوع قرار دارند، خوردن مواد غذایی جامد در طی یک رژیم مایعات رقیق می‌تواند باعث استفراغ بیشتر و کم‌آبی دردناک در بدن شود.

جمع‌بندی 

یک پزشک می‌تواند در انتخاب یک رژیم مایعات رقیق به ما کمک کند و پیشنهادهایی را برای مبارزه با گرسنگی و هوس‌های غذایی در حین رژیم ارائه دهد.
برای بیشتر افراد، رژیم مایعات رقیق یک ناراحتی موقت است که می‌تواند باعث بهتر شدن وضع سلامت، خلاص شدن از تهوع یا عمل‌های جراحی ایمن‌تر شود.